کمبود نقره جهان را لرزاند؛ جهش کم سابقه فلزشیطان

به گزارش سایت بازار طلا گلدنیوز ؛ بازار جهانی فلزات گرانبها در سال ۲۰۲۵ وارد مرحله‌ای شده که بسیاری از تحلیلگران آن را «آغاز یک تلاطم ساختاری» می‌نامند. در حالی که توجه عمومی در ماه‌های گذشته عمدتاً بر رکوردشکنی‌های طلا متمرکز بود، اکنون نقره با شتابی غیرمنتظره صدر اخبار را به دست گرفته است. جهش ۱۰۰ درصدی قیمت نقره طی یک سال، در برابر رشد حدود ۶۰ درصدی طلا، معادلات بازار را تغییر داده و نگاه تحلیلگران را به سمت این فلز سوق داده است؛ فلزی که از آن به عنوان «ستاره جدید و پرریسک بازار فلزات گرانبها» یاد می‌شود.

صعودی که از کمبود تاریخی آغاز شد

در قلب این جهش، بحران عرضه قرار دارد. ذخایر نقره در انبارهای جهانی به کمترین سطح تاریخ رسیده و داده‌ها نشان می‌دهد این وضعیت محصول چند سال فشار متوالی بر عرضه بوده است. برای نخستین‌بار در دهه اخیر، شکاف میان عرضه و تقاضا عملاً به یک «کمبود مزمن» تبدیل شده است؛ کمبودی که در پنج سال گذشته هر سال تکرار شده و اکنون به نقطه‌ای رسیده که بازار دیگر قادر به هضم آن نیست. کاهش عیار معادن بزرگ، توقف پروژه‌های جدید استخراج، محدودیت‌های زیست‌محیطی در کشورهای تولیدکننده و ضعف سرمایه‌گذاری در اکتشافات از مهم‌ترین دلایل این وضعیت هستند.

کشورهایی مانند مکزیک، پرو و چین — سه قطب بزرگ تولید نقره — در سال گذشته با کاهش تولید، مشکلات مالیاتی و استانداردهای سختگیرانه محیط زیست مواجه شدند. این محدودیت‌ها دقیقاً در دوره‌ای رخ داد که تقاضای صنعتی برای نقره رکورد تازه‌ای ثبت کرد و همین هم‌زمانی بازار را وارد منطقه خطر کرد.

نقره؛ قلب صنعتی اقتصاد جهانی

برخلاف تصور عمومی، نقره فقط یک فلز زینتی یا ابزار ذخیره ارزش نیست؛ بلکه یکی از حیاتی‌ترین فلزات صنعتی جهان است. قدرت بالای رسانایی الکتریکی آن، این فلز را در بردهای الکترونیکی، تجهیزات صنعتی، کلیدهای دقیق، سیستم‌های خودروهای برقی، باتری‌های نسل جدید و طیف وسیعی از محصولات پزشکی به یک عنصر غیرقابل‌کنارگذاشتن تبدیل کرده است.

اما شاید مهم‌ترین نقش نقره در سال‌های اخیر در صنعت انرژی خورشیدی باشد. «خمیر نقره» که بخش اصلی سلول‌های PV را تشکیل می‌دهد، عملاً ستون فقرات تکنولوژی خورشیدی است. با جهش بی‌سابقه نصب پنل‌های خورشیدی در چین، هند، اروپا و آمریکا، تقاضای نقره برای این صنعت با سرعتی افزایش یافته که شرکت‌ها و دولت‌ها را نگران کرده است. تحلیلگران بازار انرژی هشدار داده‌اند که اگر قیمت نقره در همین روند باقی بماند، یا اگر عرضه ترمیم نشود، شرکت‌ها مجبور خواهند شد از مواد جایگزین — عمدتاً آلومینیوم — استفاده کنند؛ تغییری که می‌تواند کیفیت و بازدهی پنل‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

مقایسه رشد قیمت نقره و طلا در سال 2025:

بازار کم‌عمق؛ ریشه نوسانات شدید

یکی از نکات اساسی درباره نقره، کم‌عمق بودن بازار این فلز نسبت به طلاست. ذخایر طلای لندن حدود ۱.۲ تریلیون دلار ارزش دارد، در حالی که ارزش نقره ذخیره‌شده در همین مرکز تنها حدود ۵۰ میلیارد دلار است. این تفاوت عظیم باعث می‌شود کوچک‌ترین تغییر در عرضه یا تقاضا اثر قیمتی چندبرابری بر نقره داشته باشد. وقتی ذخایر نقره به کمترین سطح تاریخی رسید، بازار عملاً آماده انفجاری شد که امروز شاهد آن هستیم.

در کنار این ویژگی، نبود ذخایر «قابل‌قرض‌دهی» — مشابه ذخایر طلای بانک انگلستان — موجب می‌شود بازار نقره در برابر شوک‌ها بسیار بی‌دفاع باشد. حجم کم، نقدشوندگی پایین و حساسیت به جریان‌های سرمایه‌گذاری، نقره را به گزینه‌ای تبدیل کرده که در شرایط نامتعارف اقتصادی، رفتاری چند برابر پرریسک‌تر از طلا نشان می‌دهد.

دلیل جهش امسال چه بود؟

رشد ۱۰۰ درصدی قیمت نقره طی امسال فقط حاصل کمبود عرضه نبود؛ مجموعه‌ای از عوامل سیاسی، مالی و صنعتی در کنار هم این حرکت را شکل دادند.

- نسبت قیمت نقره به طلا به محدوده «غیرمنطقی» رسید و معامله‌گران بازگشت آن را پیش‌بینی کردند.

- بحران بدهی جهانی، مخصوصاً در آمریکا و اروپا، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های جایگزین سوق داد.

- تنش‌های ژئوپلیتیک و گمانه‌زنی درباره تعرفه‌های احتمالی آمریکا علیه واردات نقره، بازار را بی‌ثبات کرد.

- صندوق‌های ETF نقره بیش از ۱۰۰ میلیون اونس جذب کردند و عملاً هرچه در بازار قابل جذب بود خریدند.

- تقاضای هند در فصل جشن‌ها رشد سنگینی داشت.

- هزینه قرض‌گیری نقره به بالاترین سطح تاریخ رسید و بازار را در وضعیت هیجانی قرار داد.

همه این عوامل در حالی رخ داد که ذخایر لندن کاهش یافته بود، و این ترکیب نادر موجب شد یک موج صعودی فشرده و سریع شکل بگیرد.

چرخش معامله‌گران و نقش گمانه‌زنی‌ها

بخشی از آشفتگی اخیر از اینجا آغاز شد که معامله‌گران حدس زدند دولت آمریکا ممکن است برای کنترل جریان‌های مالی و مبارزه با قاچاق، روی واردات نقره تعرفه وضع کند. همین شایعه کافی بود تا بخش زیادی از موجودی بازار لندن به سمت نیویورک و کومکس منتقل شود. وقتی نقره به کومکس رفت — جایی که بیشتر قراردادها آینده‌محور است — بازار نقدی لندن تقریباً خشک شد و قیمت‌ها جهش کرد. بعدها معلوم شد آن شایعات بی‌اساس بوده، اما اثر خود را گذاشت.

آینده بازار نقره؛ ثبات یا دوره‌ای تازه از نوسان؟

برای پیش بینی قیمت نقره و آینده بازار جهانی ، تحلیلگران بزرگ دنیا معتقدند اگرچه بخشی از این جهش ناشی از هیجان کوتاه‌مدت بوده، اما ریشه اصلی بحران — یعنی کمبود عرضه — همچنان پابرجاست و تا وقتی سرمایه‌گذاری‌های جدی در اکتشاف و استخراج صورت نگیرد، بازار نقره مانند یک آتش زیر خاکستر باقی خواهد ماند. اکنون که وزارت انرژی آمریکا رسماً نقره را در فهرست «مواد معدنی حیاتی» قرار داده، احتمال دارد دولت آمریکا و اروپا سیاست‌های حمایتی جدیدی روی زنجیره تأمین این فلز اعمال کنند.