بزرگترین زمرد حکاکی شده مزین بر نام ائمه اطهار(ع)، متعلق به دوران مغول

به گزارش سرویس هنری گلدنیوز: زمرد با شکوه حکاکی شده متعلق به دوره آخرین مغول بزرگ هند، اورنگ زیب (Aurangzeb) است.وی بین سالهای 1658 و 1707 حکومت می کرد. زمرد تراش خورده، با دو صفحه مسطح به ابعاد 5.2 سانتی متر در 4.0 سانتی متر و ضخامت 1.2 سانتی متر، نمادی از بزرگترین دستاوردهای فرهنگی، ادبی و هنری است که هند در یکی از دوره های طلایی تاریخ خود یعنی دوره مغول، به دست آورده است.

با نگاهی به مقبره مشهور بین المللی تاج محل و دیگر آثار بزرگ معماری مانند مجموعه قصر بزرگ قلعه، لال کیلا یا قلعه سرخ دهلی و مسجد بزرگ دهلی که به مسجد جامع معروف است، به نظر می رسد هنر حکاکی بر روی زمرد و سایر سنگ های قیمتی در این دوره کامل شده است. این موضوع تعجب آور نیست. زیرا صنعتگران مغول کار بسیار دشوارتر حکاکی بر روی الماس را که در امروزه یا با استفاده از قلم فولتر یا با تکنولوژی لیزر انجام می شود را نیز آموخته بودند.

مواد اولیه ای که هنوز ناشناخته است!

صنعتگران مغول از ماده ای سخت تر از الماس برای دستیابی به این موفقیت نادر استفاده کرده بودند.اما تحقیقات امروزی نتوانسته است مواد دقیق مورد استفاده آنها را کشف کند. برخی از نمونه های الماس حک شده با کتیبه های عربی عبارتند از الماس شاه، الماس اکبر شاه/جهانگیر شاه و الماس تاج محل.

حتی اگر منشاء زمرد (با توجه به تاریخ نوشته شده بر روی آن 1107 هجری قمری برابر با 966-1955 م) به دوران امپراتور اورنگ زیب برگردد، زمرد مغول نمی تواند مستقیماً با امپراتور اورنگ زیب ارتباط داشته باشد. زیرا ما الماس شاه یا الماس تاج محل را به شاه جهان (1627-1658) و الماس اکبر را به امپراتور اکبر بزرگ (1605-11556) یا پسرش امپراتور جهانگیر (1605-1627) نسبت می دهیم. (تاریخ و نام او به وضوح بر روی الماس نوشته شده است).

سایر زمردهای کتیبه ای شناخته شده

چندین زمرد کتیبه ای دیگر از دوره مغول در مجموعه های مختلف خصوصی وجود دارد. در زمينه جواهرات سلطان محمد سوم، سومين آقاخان، رهبر معنوي فرقه اسماعيلي نيزاري مسلمانان شيعه كه به عنوان يك دولتمرد و ديپلمات بين المللي شناخته می شد.

در سال 1988 دو زمرد کتیبه دار مرحوم آقاخان سوم برای فروش به کریستی واگذار شد و در 12 مه 1988 فروخته شد. یکی از زمردها 142.20 قیراط وزن داشت و دیگری وزن 76.00 قیراط داشت. هر دو زمرد با متن قرآن کریم حک شده بود.

سه زمرد کتیبه ای دیگر متعلق به مجموعه الصباح در کویت است.

دو مورد از این زمردها دارای متن قرآن کریم است.یکی از آنها سنگ تراشیده مستطیل 85.60 قیراط و دیگری سنگ تراش شش ضلعی 73.20 قیراط است. سومین زمرد در این مجموعه یک زمرد 59.60 قیراط تراشیده و صیقل داده شده است. تنها یک کتیبه کوتاه و نام نادرشاه را دارد و تاریخ آن 1153 هجری قمری، معادل 1740 میلادی است.

ویژگی های سنگ قیمتی

زمرد مغول که بدون شک دارای منشاء کلمبیایی است، یک زمرد سبز تیره به وزن 217.80 قیراط است.

این زمرد عمداً توسط برشگران هندی به شکلی نازک و با دو صورت مستطیل مسطح موازی، بریده شده است. ابعاد زمرد 52*40*12 میلی متر است. نقطه وسط هر یک از چهار ضلع مستطیل برای ضمیمه ها حفاری شده است.

کتیبه های خط نکش عربی نمونه کاملی از خوشنویسی عربی باستان است. به طور متقارن در پنج ردیف تنظیم شده است.ردیف مقدماتی بالایی کمی گسترده تر از چهار ردیف باقی مانده با عرض مساوی است. لبه های مستطیل با برش های طرح متقاطع و تزیینات نقوش ماهیچه ای حک شده است.

این کتیبه نمایانگر استناد به فرقه شیعه اسلام است و به نعمت های خداوند متعال بر پیامبر اکرم (ص) و دوازده امام بعد از او اشاره می کند.

تجزیه و تحلیل کتیبه عربی

نام 12 امام شیعیان بر روی زمرد مشهود است. نام امامان در استناد به ترتیب زمانی ظاهر شده است که در آن جانشین یکدیگر شده اند.

الگوی گل در پشت لوح زمرد

قسمت پشتی زمرد با تزئینات گلدار تزئینات طبیعت گرای آن دوران و منعکس کننده عشق مغولی به طبیعت است. تزئینات شامل یک گل مرکزی، با یک گل بزرگ خشخاش با شاخ و برگ در دو طرف، واقع در بالا و پایین است. یک خط از سه گل کوچکتر خشخاش با شاخ و برگ پایه، در هر دو طرف است. لبه های مستطیل شکل به شکل گرد با برش های الگوی عرضی تراش خورده است.

ترکیب شیمیایی و ساختار آن

زمردها به گروهی از مواد معدنی به نام بریل تعلق دارند که متعلق به دسته وسیع تری از مواد معدنی به نام سیلیکات ها هستند. (فراوان ترین طبقه مواد معدنی موجود در سطح زمین). بریل متعلق به زیر طبقه ای از سیلیکات ها است.این نوع به سیکلوسیلیکات معروف است و در آن شش یون سیلیکات چهارضلعی (SiO4) به هم متصل شده است.حلقه ای شش ضلعی را تشکیل می دهند که تقارن آنها در شکل نهایی کریستال منعکس می شود.

با اتصال شش یون (SiO4) یک اتم اکسیژن از بین می رود و در نتیجه ساختار [(SiO3) 6] ایجاد می شود. بارهای منفی روی حلقه ها با بارهای مثبت یونهای فلزی آلومینیوم (Al3+) و بریلیوم (Be3+) که حلقه ها را در ساختار بلوری نگه می دارند متعادل می شود. فرمول شیمیایی کلی بریل Be3Al2 (SiO3) 6 است که به سیلیکات آلومینیوم بریلیوم معروف است. دو کانی دیگر که ساختاری مشابه بریل دارند، اما ترکیب شیمیایی متفاوتی دارند، تورمالین و کوردیریت هستند.

علت رنگ سبز زمرد چیست؟

بریل خالص بی رنگ است و با نام گوشنیت (Goshenite) شناخته می شود. وجود مقادیر کمی از اتمهای وابسته در ساختار بلوری می تواند رنگهای مختلفی را به بریل القا کند.

(مانند زمرد (کروم/سبز وانادیوم)، آکوامارین (آبی روشن).

مورگانیت (منگنز-صورتی)، هلیودور (آهن/اورانیوم-سبز مایل به زرد/ طلایی)) و بریل سبز (وانادیوم-سبز کم رنگ)، بیکسبیت (منگنز-قرمز)، بریل طلایی (اورانیوم-طلایی/زرد).

در زمردها رنگ سبز درخشان زمردی، از اثر اتم های کروم و یا وانادیوم مرتبط با کریستال تولید می شود. برخی معتقدند که رنگ سبز پر رنگ زمرد در واقع ناشی از کروم است. رنگهای سبز کم رنگ ناشی از وانادیوم، به عنوان بریل سبز شناخته می شود.

زمرد با رنگ سبز پر رنگ، بهترین نوع شناخته شده است.

اما زمردها دارای سایه های مختلف دیگری از رنگ سبز نیز هستند. معادن معروف زمرد کلمبیا رنگ های مختلف طیف سبز تولید می کنند.

زمردهای تولید شده در معادن زمرد موزو دارای رنگ سبز گیاهی پر رنگ هستند.آنهایی که در معادن کوسکوئز و پناس بانکاس تولید می شوند نیز یک رنگ سبز مایل به زرد معمولی دارند.

رنگ زمرد معادن چیور مایل به سبز و معادن گچالا سبز کم رنگ است. رنگ زمرد در تعیین ارزش آن از اهمیت بالایی برخوردار است. به طور کلی، هرچه رنگ سبز عمیق تر و واضح تر باشد، زمرد از ارزش بیشتری برخوردار است. سنگهایی که رنگ آنها بیش از حد روشن یا تیره است به طور کلی ارزش کمتری دارند. رنگهای برتر در زمرد رنگهای سبز عمیق، کمی سبز مایل به آبی و کمی سبز مایل به زرد است. منبع اصلی زمردهای با کیفیت برتر در جهان کلمبیا است.همه این رنگها در معادن زمرد کلمبیا تولید می شوند.

وجود اجزاء jardin ویژگی بارز زمرد است

وجود اشکالات مختلف، مشخصه اکثر زمردهای طبیعی است و متأسفانه بهترین سنگهای رنگی گاهی بیشترین اشکالات را شامل می شوند. انواع عیب ها شامل ترک و شکاف است و اجزاء آن می توانند جامد، مایع و گاز باشند. زمردهای کلمبیایی که از معادن موزو و چیوور سرچشمه می گیرند دارای اجزاء سه فاز معمولی حاوی گاز، مایع و بلورهای هالیت هستند. زمردهای موزو شامل کلسیت و سوزن های زرد قهوه ای معدنی پاریسیت است. اجزای مشخص در زمردهای چیور، پیریت و آلبیت هستند. زمردهای زیمبابوه دارای ترمولیت سوزنی هستند. زمردهای زامبیا دارای تورمالین و بیوتیت هستند.

وجود اشکال و اجزا در زمرد احتمالاً نمادی از پیدایش آشفته آن است. به نظر می رسد این نقص ها به دلیل تنش ایجاد شده در ایجاد شرایط زمین شناسی لازم برای ایجاد آنها ایجاد شده اند. پیدایش متلاطم زمرد مانع از شکل گیری دست نخورده بلورهای بزرگ بی عیب و نقص می شود. بنابراین بسیار نادر است که یک زمرد بزرگ با رنگ، وضوح و شفافیت خوب داشته باشید. اگر اتفاق بیفتد، یک استثنا است تا یک قاعده کلی. متخصصان گوهرشناسی به مواردی مانند ترک و شکاف هایی که معمولاً در زمردها یافت می شود،Jardin  می گویند که در زبان فرانسوی به معنی "باغ" است. زمردها از زمان های قدیم، دارای احترام و بسیار مورد توجه بوده اند. در واقع وجود اجزاء در زمرد طبیعی، اصالت سنگ جواهر را تأیید می کند. زمردهای مصنوعی نیز دارای اجزا هستند اما از نظر ماهیت کمتر و کاملاً متفاوت هستند.

زمردها در بین پنج سنگ جواهر برتر دنیا قرار دارند که عبارتند از الماس، یاقوت، زمرد، یاقوت کبود و مروارید. قیمت یک زمرد با کیفیت عالی ممکن است گاهی بیشتر از الماس با همان وزن باشد.

برش پلکانی

وجود اجزاء در زمرد معایبی را برای سنگ قیمتی ایجاد کرده است. سختی زمرد در مقیاس 7.5 تا 8.0 Mohs  است، که بسیار بالا است. اما با وجود سختی آن، سفتی زمرد کم است.به این دلیل است که وجود اجزاء فرعی، زمرد را تا حدودی شکننده کرده است. باز هم به همین دلیل برش زمرد حتی برای ماهرترین گوهر تراشان یک کار بسیار دشوار است. برش زمرد بصورت پلکانی مستطیلی یا مربع شکل با گوشه های تزیین شده است.زمرد توسط برشگران نگین ساخته شده است. تاهم زیبایی ذاتی سنگ جواهر را نمایان کند و هم از آن در برابر فشارهای مکانیکی محافظت می کند.

منابع:

http://goddessfindingsjewelsforthespirit.blogspot.com/2012/11/emeralds-of-mogul-empire.html

https://www.gemselect.com/other-info/islamic-gemstones.php

انتهای پیام/