ایران عصر ساسانی، الهام بخش ساخت طلا و نقره در خاور و باختر

مشهورترین اشیای ساسانی ظروف نقره ای ظریفی هستند که به تعداد زیاد در ایران و بین النهرین تولید می شدند. آنها معمولاً با استفاده از تکنیک های مختلف تزئین می شدند. بسیاری از تصاویر برجسته برگرفته از شمایل یونانی-رومی هستند که اهمیت آن برای هنر ساسانی بسیار زیاد است.

به گزارش سرویس هنری گلدنیوز: در حدود سال 224 پس از میلاد، اردشیر اول، از نوادگان ساسان، اشکانیان را شکست داد. حکومت ساسانیان شکل گرفت. شاپور اول یکی از تواناترین فرمانروایان ساسانی بود. در دوران سلطنت او، حکومت مرکزی تقویت شد و همچنین ضرب سکه اصلاح شد.

هنر ساسانیان

هنر ساسانی از سنت های باستانی خاور نزدیک و یونانی-رومی وام گرفته شد تا هویت فرهنگی جدید ایرانی را بیان کند.

این هنر به ویژه در آثار و اشیای معتبر مرتبط با دربار سلطنتی نمایان می شود. تجارت، فتح و دیپلماسی منجر به گسترش هنرهای تجملی ساسانی در شرق و غرب در طول چهار قرن حکومت ساسانیان شد.

ظروف نقره

مشهورترین اشیای ساسانی ظروف نقره ای ظریفی هستند که به تعداد زیاد در ایران و بین النهرین تولید می شدند. آنها معمولاً با استفاده از تکنیک های مختلف تزئین می شدند. بسیاری از تصاویر برجسته برگرفته از شمایل یونانی-رومی هستند که اهمیت آن برای هنر ساسانی بسیار زیاد است.

از زمان سلطنت شاپور دوم، تصویر شاه شکارچی، تصویری قدرتمند که نمادی از دلاوری فرمانروایان ساسانی بود، تبدیل به یک تصویر سلطنتی بر روی بشقاب‌ های نقره‌ شد. به احتمال زیاد این ظروف محصولات رسمی دولتی بودند و اغلب به عنوان هدیه استفاده میشدند. هدایایی که به پادشاهان مجاور اهدا می شد، گاه از طریق کتیبه ها و گاه از طریق مقایسه تاج پادشاهان با پرتره های آنها که بر روی سکه های ضرب شده وجود دارد، قابل شناسایی هستند.

بشقاب نقره طلاکاری شده منقش به تصویر یزدگرد اول

یزدگرد اول توسط تاجش قابل تشخیص است.تصویر وی بر روی بشقابی طلاکاری شده از جنس نقره، با نیزه ای با نوک هلالی تصویر شده است. در بشقابی دیگر، پادشاه سوار بر اسب در حال شکار گوزن، دارای صفات سلطنتی مختلفی، از جمله تاج و فیله با حاشیه مهره‌ دار است که نشان می دهد او احتمالا کاواد اول بوده است.

سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی؛ از دیگر هنرهای عصر ساسانیان

هنرهای تجملی ساسانی همچنین شامل مهرهای ساخته شده از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، منسوجاتی از جمله ابریشم و ظروف شیشه ای و سرامیکی است.

این اشیاء از طریق مسیرهای دریایی و زمینی که اروپا و شرق و جنوب آسیا را به هم وصل می کرد، مبادله می شد. کارگاه‌ هایی که طرح ‌های ساسانی و به‌ ویژه ظروف نقره تولید را تولید می کردند، در آسیای مرکزی، غرب ایران و نواحی جنوب دریای خزر تأسیس شدند.

با گسترش فرهنگ ساسانی در خارج از کشور، تصاویر و سبک هنر ساسانی، میراثی قابل تشخیص در هنر اروپای اولیه قرون وسطی، غرب آسیای مرکزی و چین بر جای گذاشت که پس از سقوط سلسله ساسانیان در اواسط قرن هفتم آثار آن باقی ماند.

تکنیک های پیچیده در ساخت ظروف طلا و نقره

قدمت این بشقاب به زمان امپراتوری ساسانیان می رسد و نمونه ای از ظروف نقره با کیفیتی است که ساسانیان تولید می کردند. تکنیک های پیچیده ای از اشکال اضافه شده در نقش برجسته و طلاکاری وجود دارد. روش تولید نقش برجسته ها شامل بریدن پیکره ها از ورقه نازک نقره، برجسته کردن آنها و سپس لحیم کردن آنها به سطح ظرف بود.

ایران، الهام بخش ساخت نقره در خاور و باختر

زیبایی چنین محصولاتی به نقره ساسانی نفوذ گسترده ‌ای بخشید که تا چین احساس می‌ شد. این نقوش حتی در اوایل سلسله تانگ، کپی می ‌شد. حتی شیوه های فنی آن نیز به طور کاملا دقیق، کپی و استفاده شد. در همان زمان، سبک خاص ایران و خاور نزدیک، در هنر رومیان نیز مورد استفاده قرار گرفت.

جزئیات

بشقاب نقره ای طلاکاری شده که یک شاه را در حال شکار نشان می دهد. پادشاه بر روی گوزنی که در حال تاختن است می ‌نشیند و در حالی که شاخ‌ هایش را می‌گیرد، با دست چپش شمشیری را در بالای گردنش فرو می‌ برد. پادشاه تاجی با آویز قطره مروارید بر سر دارد.

نوک ریشش گره خورده است. دو جفت روبان دیده می شود که یک جفت به پشت تاج او و دیگری ظاهراً به پشتش بسته شده است. پادشاه یک غلاف خالی تزیین شده بسیار بزرگ بر روی ران راست خود دارد. بدن گوزن ‌ها با نقطه ‌هایی پوشیده شده است تا خز را نشان دهد. یک گوزن زمین افتاده در زیر آن قرار دارد که مجموعه ای از نقاط از دهان بسته اش بیرون می زند.

بشقاب دارای یک لبه برجسته شده ساخته شده با اضافات لحیم شده و چین خورده و جزئیات حکاکی شده است. برجستگی طلاکاری شده روی تاج پادشاه، کتف، سرآستین، کمربند، شلوار، قسمت‌هایی از سر، دم، سم‌ ها و شکم دو گوزن است.

بشقابی که از داستان بهرام گور حکایت میکند

تصاویر روی این بشقاب نشان دهنده اولین تصویر شناخته شده از قسمتی از داستان بهرام گور، پادشاه ساسانی است. به نظر می‌ رسد این داستان قرن‌ ها، چه در زمان ساسانیان و چه در دوران حکومت اسلامی پس از آن، رایج بوده است. اما تنها توسط فردوسی در شاهنامه قرن‌ها پس از ایجاد این بشقاب، ثبت شده است. شاهنامه نقل می‌ کند که چگونه بهرام گور که توسط نوازنده مورد علاقه‌اش، آزاده، در تیراندازی با کمان به چالش کشیده شده بود، غزال نر را به ماده و ماده را به نر تغییر داد و پای عقب حیوانی را به گوشش چسباند. این بشقاب مستقیماً به داستان بهرام گور اشاره دارد.

این بشقاب احتمالاً به این شکل چکش خورده و سپس با استفاده از مخلوطی از جیوه و طلا، تزئین و طلاکاری شده است تا خطوط و رنگ‌ های مختلف سطح آن و اشکال انسانی و حیوانی آن را برجسته کند.

https://www.britishmuseum.org/collection/object/W_1908-1118-1

https://www.metmuseum.org/art/collection/search/322973

https://www.metmuseum.org/toah/hd/sass/hd_sass.htm

انتهای پیام/