آرایه ها و زیورآلات تپه حسنلو و خوروین و تپه پری

به گزارش گروه آموزش و پژوهش گلدنیوز؛ تپه حسنلو از جمله مهم ترین تپه های باستانی است که در شمال شرقی نقده و در حوالی دریاچه ارومیه در منطقه سلدوز (نام یکی از قبایل مغول) و نزدیک دهکده ای به همین نام قرار دارد.

تیه حسنلو بارها به وسیله گروه های مختلف ایرانی و خارجی حفاری شده است. در سال ۱۳۲۸ آقای مهندس حاکمی و در سال ۱۳۳۶ یک گروه مشترک ایرانی و آمریکایی ضمن حفاری به اشیای ارزشمندی دست یافتند که مبین فرهنگ و تمدن ساکنان این تپه باستانی در هفت تا شش هزار سال پ.م. تا دوره ایلخانیان است.

به اعتقاد دکتر دایسون (Dr. Robert Dayson)، رییس هیئت مشترک ایران و آمریکا در حفاری ها، ده دوره متمایز از دوره های سکونت انسان در تپه حسنلو وجود داشته که هر دوره (چون دوره های مختلف تپه سیلک) دارای فرهنگ و تمدن خاص خود بوده است که به ترتیب عبارت است از:

دوره اول یا دوره ی اسلامی، دوره دوم یا دوره هخامنشی، دوره سوم عصر آهن 3 ( ۸۵۰ تا ۳۵۰ پ.م.) دوره چهارم عصر آهن ۲ (۱۳۰۰- ۸۰۰ پ.م.) در این دوره ساختمان ها از سنگ ساخته شده بودند، ولی آتش سوزی مهیبی نیز اتفاق افتاده است و هنر مردمان این دوره قابل مقایسه با آثار مارلیک، کلورز، زیویه و آثار به دست آمده از منطقه لرستان است.

دوره پنجم عصر آهن ۱ (1600 یا 1500 – 1250 یا 1300 پ.م.) از ویژگی های این دوره وجود ساختمان های خشتی و گلی که در جهان بی نظیر بوده است.

دوره ششم عصر مفرغ جدید (1800 – 1200 پ. م.) دوره هفتم عصر مفرغ میانی (2000 – 1600 پ.م.) دوره هشتم مفرغ قدیم (3000 – 2000) دوره نهم دوره مس (هزاره پنجم و چهارم پ.م.) دوره دهم دوره نوسنگی (هزاره هفتم – هزاره پنجم پ.م.) از دوره هشتم است که تپه حسنلو وارد دوره تاریخی می شود.

دو گردنبند سفالی و دو گردنبند که ترکیبی از سفال و فریت هستند در تپه حسنلو کشف شده که در نوع خود بی نظیر است و احتملا مربوط به هزاره دوم پ. م. است.

مهم ترین دوره ها همان دوره ای است که زیورهایی چون گوشواره هایی خوشه انگوری و جام زرین حسنلو (هزاره اول پ.م.) یافت شده است.

گیرشمن می نویسد: «شکل سفال قرمز یا سیاه حسنلو و زیورهای زرین آن و خصوصیات دیگری که در هنر مردم این ناحیه تشخیص داده می شود شباهت فوق العاده آن را با هنر خوروین آشککار می سازد».

گنج تپه خوروین از تپه های باستانی ایران است که در هشتاد کیلومتری غرب تهران قرار دارد و در حفاری این تپه نیز زیورآلات زرینی چون گوشواره خوشه انگوری و زیورهای مفرغی چون گوشواره، النگو و آویز و مهره هایی از سنگ های مختلف به دست آمده است.

به طور کلی زیورآلات به دست آمده از تپه حسنلو شامل انواع دکمه، النگو، دستنبد، بازوبند، انگشتر و گوشواره های مفرغی (هزاره دوم) و زیورآلات بسیار زیبای طلایی (هزاره اول) و تعداد کمی دکمه و گوشواره نقره ای و طلایی مربوط به پیش از تاریخ که قابل مقایسه با گوشواره های طلا و نقره از تپه گیان نهاوند و اور است.

باید دانست که زیورآلات دوره مفرغ در تپه های باستانی ایران و منطقه لرستان بسیار شبیه به هم هستند که بیانگر ارتباط فرهنگی – اقتصادی اقوام مختلف ساکن در مناطق مختلف باستانی است.

در تپه پری ملایر نیز که از تپه های باستانی نزدیک نوشی جان همدان است، زیورآلاتی از طلا به دست آمده که قابل مقایسه با زیورآلات طلایی هزاره اول و دوم پ.م. در دیگر تپه های باستانی است.

البته در میان مفرغ های لرستان از ویژگی خاصی برخوردار است.

انتهای پیام/