خوشنویسی اسلامی، هنری طلاکوب شده

به گزارش سرویس هنری گلدنیوز به نقل از دیلی نیوز ،نسخه طلاکوب قرآن مربوط به قرن چهاردهم که در آسیای مرکزی یا ترکیه پیدا شده و آثار مزین شده دیگر به طلا نشان می دهد، طلا در هنرهای اسلامی کاربردهای متعددی داشته است.

هنر تزیینی اسلامی

یکی از هنرهای فاخر اسلامی هنر خوشنویسی است که طلا در این هنر تزیینی اسلامی، جایگاه ویژه ای داشت.

استفاده از طلا در خاورمیانه سابقه طولانی ای دارد که از مصر شروع شده و تا سومر، بابل، یونان و روم ادامه دارد. البته بسیاری از آثار طلا کوب شده هنر اسلامی در پی غارت ها از بین رفته است.

در گذشته طلا فقط زینت دهنده بدن نبود بلکه در هنرهای تزیینی به ویژه در خوشنویسی اسلامی جایگاه ویژه ای داشت. این پدیده زمانی وارد اسلام شد که زبان عربی به عنوان زبان نخبگان تحصیل کرده در سراسر جهان اسلام غالب شد. البته زبان فارسی توانست به عنوان یک زبان رقیب زبان عربی باشد، مگر در زمینه‌های مذهبی، اما با این حال الفبای عربی را با نیازهای خود تطبیق داد و بعدها ترک‌ها نیز همین کار را کردند.

در نسخه نویسی کتاب های دینی و علمی جهان اسلام هر چه خوشنویسی بهتر می‌بود، ارزش بیشتری برای آن کتاب و اثر قائل می شدند.

آثار مکتوب مزین به طلا و لاجورد

اولین خطی که در چهار قرن اول اسلام مورد استفاده عمومی قرار گرفت، به نام شهر کوفه، کوفی نامیده و با گذشت زمان این خط تزیینی‌تر شد.

آثار مکتوبی که در سطح کیفی بالا نسخه برداری می‌شد به جز تذهیب و مینیاتور به طلا و لاجورد نیز مزین می‌شد. در حالی که طلا در تمام خاورمیانه یافت می‌شد لاجورد معمولاً از منطقه افغانستان به دست می آمد و به همین دلیل نادر بود

پروفسور"اوغور درمان" از استادان هنر اسلامی می‌گوید: در نامه‌های طلا کوب، جوهر طلا را از پودر کردن ورق طلای عیار بالا به پودر ریز در محلول غلیظی از صمغ عربی یا عسل می‌ساختند. سپس ماده به دست آمده را در آب می‌شستند تا صمغ آن از بین برود. عسل و طلا را در ظرف دیگری صاف کرده و گرد طلا به دست می‌آمد. جوهر طلا را با برس مخصوص روی نوک قلم می‌زدند.

درمان در بحث تزئینات خوشنویسی می گوید: کلمه تذهیب در درجه اول به کاربرد طلای ناب با قلم موی مخصوص اطلاق می شود، اما همچنین شامل استفاده از رنگ های متنوعی همراه با طلا است. هم طلای زرد ۲۴ عیار و هم طلای سبز ۱۸ هزار در این هنر استفاده می شد.

سبک دیگری از تزیینات، مطلا کاری یا طلای حل شده است که به جز رنگ کاغذ زمینه از هیچ رنگی استفاده نمی شود. در این تکنیک، نقوش تنها با جوهر طلایی رنگ آمیزی می‌شوند و جلوه‌ای ظریف و سایه‌دار شکل می‌گیرد.

طلا همچنین در صحافی های چرمی کتاب ها استفاده می شد و پیش تر در آسیای مرکزی استفاده می‌شد.

در مواردی نادرتر دانه های طلا را با رنگ هایی مخلوط می‌کردند و در تزئین یا پس زمینه خوشنویسی استفاده می‌کردند. البته علت رواج استفاده از طلا در هنرهایی مانند خوشنویسی بالا نبودن قیمت آن مانند امروز بود.

خبرنگار :هستی پودفروش

انتهای پیام/