ظهور رقیب دیجیتال در بازار سنتی طلا

به گزارش سایت اخبار طلا و جواهر گلدنیوز؛با تشدید نااطمینانی‌های اقتصادی و هجوم نقدینگی به سمت دارایی‌های امن، بازار طلا در ایران دستخوش تحول دیجیتالی شده است. خرید و فروش آنلاین مصنوعات، شمش و حتی طلای آب‌شده، دسترسی را برای سرمایه‌گذاری خرد فراهم آورده است؛ اما این حرکت به سوی فین‌تک‌های طلا، در خلأ نظارتی رخ داده است.

کارشناسان نسبت به فروشگاه‌های فاقد مجوز، به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی، هشدار می‌دهند و معتقدند تا زمان تدوین ضوابط مشخص، معاملات آنلاین طلا لبه‌ای تیز بین یک فرصت هوشمندانه و یک تله مدرن برای سرمایه‌های مردم است.

تحلیل ضرورت گذار به پلتفرم‌های دیجیتال

روند صعودی تورم و نوسانات شدید نرخ ارز، تقاضا برای حفظ ارزش دارایی‌ها را افزایش داده و طلا را به عنوان سنگر امن سنتی، در کانون توجه نگه داشته است. با این حال، محدودیت‌های بودجه‌ای خانوار برای خرید فیزیکی اوزان قابل توجه طلا، همراه با پیشرفت چشمگیر زیرساخت‌های تجارت الکترونیک، به طور طبیعی بازار را به سمت مدل‌های دیجیتال سوق داده است.

علی عقیلی، کارشناس حوزه طلا و جواهر، این پدیده را به عنوان «نسخه اقتصادی نسل جدید» توصیف می‌کند. او تأکید دارد که نگهداری مبالغ کلان نقدینگی، به دلیل کاهش سریع ارزش، برای مردم دیگر مقرون به صرفه نیست و پلتفرم‌های آنلاین با امکان سرمایه‌گذاری خرد، جایگزین این مشکل شده‌اند.

جذابیت‌های فریبنده و شکاف نظارتی

پلتفرم‌های فعال در حوزه فروش آنلاین طلا، مجموعه‌ای از مزایای وسوسه‌انگیز را ارائه می‌دهند؛ از جمله امکان خرید با مبالغ بسیار پایین (در حد چند صد هزار تومان)، دسترسی لحظه‌ای به قیمت‌های واقعی بازار، قابلیت خرید طلای آب‌شده و شمش، و وعده تحویل درب منزل یا نگهداری امن در خزانه‌ها.

اما کارشناسان، اتکا به این وعده‌ها را منوط به وجود بستر قانونی و مجوزهای رسمی می‌دانند. حوریه حسینی، فعال حوزه طلا، به شدت نسبت به فروشندگان اینستاگرامی که بدون نماد اعتماد و اغلب با هدف فرار از تعهدات صنفی و مالیاتی فعالیت می‌کنند، هشدار می‌دهد. این امر اعتبار کل صنف را زیر سؤال برده و مشتریان را در معرض خطر قرار می‌دهد.

فریب قیمت‌های غیرواقعی و ضرورت احراز هویت فیزیکی طلا

یکی از بزرگ‌ترین معضلات در فضای مجازی، تبلیغات فریبنده خرید طلای آب‌شده با مبالغ بسیار ناچیز است. یوسف تقی‌زادگان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد، این قیمت‌گذاری‌های غیرواقعی را اقدامی برای بازی با روان مردم خوانده و یادآور شده است که قیمت واقعی هر واحد طلای آب‌شده بسیار بالاتر از این مبالغ است. همچنین، به دلیل ریسک بالای ناخالصی، معاملات طلای آب‌شده باید صرفاً توسط کارشناسان خبره و در چارچوب‌های معتبر انجام شود.

برای عبور از این فضای آشفته، کارشناسان مجموعه‌ای از شاخص‌های اعتبار را برای فروشگاه‌های آنلاین ضروری می‌دانند. این شاخص‌ها شامل موارد زیر است:

• نماد اعتماد الکترونیکی (eNamad): که باید از طریق سامانه رسمی قابل استعلام باشد.

• مجوزهای رسمی: شامل مجوز فعالیت از اتحادیه طلا و جواهر یا اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی.

• زیرساخت پرداخت: استفاده از درگاه بانکی رسمی و تأیید شده.

• شفافیت محصول: ارائه فاکتور رسمی که حاوی مشخصات دقیق کالا شامل عیار، وزن و کد شناسایی کارگاه باشد.

• اصالت‌سنجی: وجود کد سازنده طلا (کد مسئول فنی کارگاه) بر روی قطعه، که امکان پیگیری از سامانه اصناف را فراهم کند.

مقایسه بین‌المللی و ضعف نظارتی داخلی

در بازارهای توسعه‌یافته جهانی نظیر ایالات متحده، معاملات آنلاین طلا تحت ضوابط بسیار سخت‌گیرانه‌ای صورت می‌گیرد؛ از جمله ارائه گواهی‌های اصالت، ثبت رسمی کسب‌وکار، بیمه حمل‌ونقل و ضمانت بازگشت کالا. در مقابل، فقدان چارچوب‌های شفاف و نظارت مستمر در ایران، زمینه‌ساز تخلفات گسترده شده است.

برخی سرمایه‌گذاران برای دوری از ریسک نگهداری فیزیکی، به صندوق‌های طلا در بورس روی آورده‌اند. محمدی، کارشناس بازار طلا، این صندوق‌ها را جایگزین مناسبی می‌داند، اما تأکید می‌کند که تحلیل واحدهای صندوق نیازمند دانش تخصصی بورسی است و سرمایه‌گذار ناآگاه ممکن است به دلیل نوسانات قیمت واحد، دچار زیان شود. نکته قابل تأمل این است که حتی مجوزهایی که اخیراً برخی پلتفرم‌ها از درگاه ملی دریافت کرده‌اند، از دیدگاه روسای اتحادیه‌های صنفی (مانند رئیس اتحادیه مشهد)، فاقد اعتبار نظارتی لازم برای معاملات فیزیکی و کارشناسی‌محور طلا هستند.

نتیجه‌گیری: آینده دیجیتال مشروط به قانون‌گذاری

بازار آنلاین طلا در ایران در حال حاضر در نقطه تلاقی فرصت و تهدید قرار دارد. در شرایطی که تقاضا برای ابزارهای هوشمند حفظ سرمایه بالاست، عدم وجود یک آئین‌نامه ملی قدرتمند برای فروشگاه‌های آنلاین طلا، می‌تواند این پتانسیل را به ورطه کلاهبرداری سوق دهد.

توصیه نهایی کارشناسان بر خرید از پلتفرم‌هایی متمرکز است که دارای نماد اعتماد، مجوز رسمی و سوابق اثبات‌شده باشند. همچنین، پرهیز مطلق از خرید از صفحات ناشناس شبکه‌های اجتماعی و کسب دانش مالی پیش از ورود به ابزارهایی چون صندوق‌های طلا، الزامی است. در نهایت، برای سرمایه‌گذاری مطمئن، خرید طلای فیزیکی (نو یا مستعمل) از واحدهای صنفی معتبر، سکه بانکی، یا شمش نقره همچنان روش‌های کم‌ریسک‌تری محسوب می‌شوند. اگر معاملات آنلاین طلا با آگاهی کامل و از مسیر قانونی انجام شود، می‌تواند به آینده‌ای هوشمندانه تبدیل شود؛ در غیر این صورت، تهدید آن فراتر از یک زیان مالی ساده خواهد بود.

انتهای پیام/