بررسی ریسک ها و مزایای سرمایه گذاری در بورس

به گزارش سایت طلا گلدنیوز، در بازارهای مالی، ریسک و بازده به‌صورت مستقیم با یکدیگر ارتباط دارند. به این معنی که هرچه ریسک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، میزان انتظار از بازدهی نیز بیشتر خواهد بود و بالعکس. در واقع، سرمایه‌گذاران که می‌خواهند بازده سرمایه‌گذاری بالاتری داشته باشند، معمولا پذیرش بالاتری را برای تحمل ریسک دارند. در واقع، در برخی موارد سرمایه‌گذاران می‌توانند با پذیرش ریسک بیشتر، بازدهی خود را افزایش دهند.

سرمایه گذاری در بورس شامل مجموعه‌ای از ریسک‌های غیرقابل‌حذف (سیستماتیک) و قابل‌حذف (غیرسیستماتیک) است. مثلا ریسک نوع روش سرمایه‌گذاری در بورس، از جمله ریسک‌های قابل مدیریت یا غیرسیستماتیک است. اما رخدادهایی مانند جنگ یا قوانین وضع شده از سوی دولت که کل بورس را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، ریسک‌های سیستماتیک محسوب می‌شوند.

بازده چیست؟

ﺑﺎزده را می‌توان ﭘﺎداﺷﯽ تعریف کرد که سرمایه‌گذار در قبال تحمل سطح مشخصی از ریسک و در بازه زمانی معینی به دست می‌آورد؛ بازده ممکن است «بازده مورد انتظار» یا «بازده واقعی» باشد.

بازده مورد انتظار (بازده پیش بینی شده) و واقعی

بازده مورد انتظار مقدار بازده‌ای است که سرمایه گذار “انتظار” دارد آن را در مدت زمان مشخصی از سرمایه گذاری کسب کند، یعنی پیش‌بینی می‌کند که احتمالاً در سرمایه گذاری مورد نظر خود طی شش ماه آینده به میزان ۱۵ درصد سود کند.

بازده واقعی مقدار “تحقق یافته” بازده‌ای است که سرمایه گذار به‌واسطه سرمایه گذاری خود در پایان مدت سرمایه گذاری به دست می‌آورد.

به عنوان نمونه فردی قصد دارد در یک سرمایه گذاری شرکت کند. انتظاری که برای کسب بازدهی دارد ۴۰ درصد است اما در پایان، سرمایه‌گذاری وی فقط به ۲۵ درصد بازدهی مورد نظر می‌رسد. در این صورت بازدهی مورد انتظار وی ۴۰ درصد و بازدهی واقعی ۲۵ درصد خواهد بود.

ریسک چیست؟

ریسک همان احتمال اختلاف میان میزان بازده واقعی و بازده مورد انتظار است؛ بنابراین وقتی از ریسک یک دارایی صحبت می‌شود، تغییرات احتمالی بازده آن دارایی در آینده مورد نظر است.

بازده واقعی – بازده مورد انتظار = ریسک

ایجاد تعادل مناسب بین ریسک و بازده، مهم‌ترین تصمیم‌گیری مالی به شمار می‌آید زیرا هر چه افراد بازده بالاتری را انتظار داشته باشند باید ریسک بالاتری را متحمل شوند. نمودار رابطه بین ریسک و بازده را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

نمودار ریسک و بازده

برخی به اشتباه تصور می‌کنند بازده در بازار سرمایه یا برخی صندوق‌ها تضمین شده است، در صورتی که حتی صندوق‌ها نیز دارای ریسک‌های مرسوم سرمایه‌گذاری هستند.

کسب بازدهی بیشتر تنها با پذیرش ریسک بیشتر امکان‌پذیر است؛ به عبارت دیگری نمی‌توان با ریسک پایین توقع بازدهی بالا از سرمایه‌گذاری داشت.

توجه داشته باشید بین ریسک و بازدهی یک رابطه مثبت وجود دارد و به استراتژی سرمایه‌گذاری شما وابسته است. همچنین می‌توان گفت در دوره‌های زمانی بلند مدت (۱۰ ساله یا بیشتر) رابطه تاریخی میان ریسک و بازده باید مثبت باشد و در دوره‌های زمانی کوتاه مدت‌(یک تا دو سال) با اینکه انتظار می‌رود این رابطه مثبت باشد، ولی ممکن است منفی یا با شیبی به سمت پایین باشد.

در یک تقسیم‌بندی کلی ریسک به دو نوع ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک بخش‌بندی می‌شود:

ریسک قابل‌ اجتناب (غیر سیستماتیک)

ریسکی است که به ساختار یک شرکت یا بنگاه اقتصادی و یا یک صنعت خاص مربوط می‌شود و با استفاده از برخی از روش‌ها می‌توان از آن اجتناب کرد.

این ریسک‌ها اغلب ناشی از خصوصیات خاص شرکت‌ها و صنعت مربوط هستند و منشا درونی دارند؛ مانند ضعف مدیریت شرکت، اقدامات منفی سهامداران عمده شرکت و تحولات جهانی و داخلی در صنعت مربوطه و…

حداقل ساختن ریسک غیرسیستماتیک

ایجاد سبد سهام (چندین دارایی با کمترین ضریب همبستگی) که در این صورت ریسک سبد به‌طور یقین کمتر از وزن ریسک تک‌تک سهام تشکیل‌دهنده آن خواهد بود.

یکی از روش‌هایی که معامله‌گرها برای کاهش ریسک‌های ناگزیر بازار استفاده می‌کنند، استراتژی تخصصی دارایی است. این استراتژی به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در اوراق مشارکت شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند و بخشی از سرمایه خود را محافظت کنند.

ریسک غیر قابل اجتناب (سیستماتیک)

ریسکی است که کنترل آن در اختیار سرمایه‌گذاران و مدیران شرکت نبوده و برگرفته از عوامل کلان حاکم بر بازار است و همچنین غیرقابل پیش‌بینی می‌باشد. برای نمونه می‌توان به وضع تحریم ها، تغییرات نرخ بهره و ارز اشاره کرد.

با استفاده از تخصیص سرمایه‌ خود به دارایی‌های مختلف مانند سهام، اوراق درآمد ثابت، طلا و … می‌توان تا حدودی از این ریسک اجتناب کرد و آن را کاهش داد، دقیقا مشابه با کاری که توسط صندوق های سرمایه گذاری در ترکیب دارایی‌های آن‌ها انجام می‌شود.

سرمایه گذاری به معنی تخصیص منابع فعلی به فعالیتی خاص با هدف رشد و پیشرفت آن در آینده است. نمونه‌ی سرمایه‌گذاری در سطح کلان، سرمایه‌گذاری دولت در علم و فناوری است که با هدف رشد تولید داخلی و پیشرفت اقتصادی انجام می‌شود. نمونه‌ی خرد این امر، سرمایه‌گذاری افراد در بورس با هدف حفظ ارزش دارایی، افزایش ثروت و کسب درآمد است. نتیجه‌ی نهایی نیز به عنوان «بازده» شناخته می‌شود. خطراتی که در مسیر این اهداف وجود دارند، ریسک‌ سرمایه گذاری در بورس را افزایش می‌دهد. بنابراین برای پیش‌بینی بازدهی هر سرمایه‌گذاری، شناسایی ریسک‌ها، بررسی احتمال هر رخداد و ارزیابی شدت اثر آن‌ها ضرورت دارد.

آیا حتماً باید در بازار بورس سرمایه گذاری کنیم؟

یکی از اهداف که در معرفی مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس آن را دنبال می‌کنیم ایجاد این دیدگاه در ذهن شما است که آیا سرمایه گذاری در بازار بورس لازم و ضروری است یا خیر؟ شناخت مزایای سرمایه گذاری در بورس باعث ایجاد رغبت برای سرمایه‌گذاری در این بازار شده و میل شما برای حضور در بازار بورس را بیشتر خواهد کرد و از طرف دیگر نیز شناخت معایب سرمایه گذاری در بازار بورس می‌تواند شما را نسبت به این موضوع محتاط‌تر کند.

در واقع با شناخت مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس این امکان برای شما به وجود خواهد آمد تا بتوانید تجزیه و تحلیل و آنالیز درست از شرایط سرمایه گذاری در این بازار پیدا کرده و یک سرمایه گذاری مطمئن برای خود رقم بزنید. اگر بعد از این بررسی به این نتیجه رسیدید که سرمایه گذاری در بازار بورس برای شما مناسب است بایستی با قبول تمام مسئولیت ها و شرایط وارد این بازار شوید و در غیر این صورت هیچ اقدامی برای سرمایه‌گذاری در بورس نکنید.

دقت داشته باشید که ماهیت سرمایه گذاری در بازار بورس با سایر بازارها مانند بازار سکه و یا بازار مسکن متفاوت است. به عنوان مثال اگر در بازار مسکن شاهد افت قیمت باشید معمولاً این افت قیمت کوتاه مدت بوده و از این گذشته شما می‌توانید از فرایندهای مختلفی مانند اجاره دادن سود خوبی به دست بیاورید اما در بازار بورس عملاً چنین شرایطی برای شما وجود نخواهد داشت و حتی ممکن است یک سهم چند سال متوالی در ضرر باقی بماند.

مزایا در بورس

امکان جلوگیری از افت ارزش سرمایه ها بر اساس تورم

در بررسی مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس سعی داریم به صورت کاملاً واقع‌بینانه عمل کنیم و از معرفی مزایای غیر واقعی و غیر قابل دسترس در این بازار خودداری کنیم. هرچند روند بازار بورس ایران در یکی دو سال گذشته نزولی بوده و بسیاری از سرمایه‌گذاران حتی نسبت به سرمایه اولیه خود نیز با افت روبرو هستند اما تجربه و بررسی چندین ساله شاخص بورس ایران نشان می دهد که میزان سوددهی بازار همیشه جلوتر از تورم بوده است.

با توجه به اینکه کشور ما در حال حاضر به دلیل شرایط بد اقتصادی با تورم افسارگسیخته روبرو است عملاً کاربران بایستی به دنبال استفاده از روش های سرمایه گذاری باشند تا حداقل این میزان افت ارزش سرمایه ها بر اساس تورم را برای آنها جبران نماید. بعد از جبران این افت ارزش نوبت به سوددهی بازار خواهد رسید.

همانطور که در تحلیل شاخص بورس در بیست سال گذشته بیان کردیم بازار بورس در بازه های زمانی طولانی مدت چندین قدم جلوتر از تورم بازار ایران حرکت کرده و از این نظر نسبت به تمام بازارهای مالی و سرمایه گذاری در ایران شرایط بهتری داشته است. دومین تعقیب کننده بازارهای سرمایه گذاری در ایران بعد از بازار بورس بازار سکه است که البته شرایط آن در یکی دو سال گذشته نسبت به بازار بورس بهتر بوده است.

تنوع بسیار بالای روش های سرمایه گذاری در بازار بورس

از دیگر مزایای سرمایه گذاری در بورس بایستی به امکان استفاده از تنوع بسیار بالایی از روش های سرمایه گذاری در این بازار اشاره داشته باشیم. شما به راحتی می‌توانید از میان صدها شرکت فعال در بازار بورس بهترین شرکت را برای سرمایه‌گذاری انتخاب نمایید. علاوه‌بر سهام شرکت های مختلف موجود در بورس روش های دیگر سرمایه گذاری در این بازار مانند خرید و فروش صندوق‌های سرمایه‌گذاری را نیز در دسترس خواهید داشت.

انواع مختلفی از سهام در بازار بورس تعریف می‌شود که شما می‌توانید هر کدام از این سهم ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب نمایید. در دسترس بودن تنوع بالایی از روش های سرمایه گذاری یکی از اصلی ترین و مهم‌ترین مزیت های هر بازار مالی محسوب می‌شود. بازار بورس در این زمینه بهترین شرایط را در میان تمام بازارهای مالی و سرمایه گذاری در ایران را به خود اختصاص داده است. این تنوع سرمایه گذاری را در هیچ بازار دیگری نمی‌توانید مشاهده کنید.

به عنوان مثال وقتی شما فقط در بازار مسکن سرمایه‌گذاری کرده باشید عملاً با افت قیمت مسکن در کل کشور انتخاب دیگری پیش روی شما نخواهد بود. در حالی که در بازار بورس وقتی قیمت نماد های مربوط به مسکن در حال افت باشند می‌توانید سراغ نمادهای شرکت های خودرویی بروید. یا اگر نمادهای مرتبط با شرکت های خودرویی در حال افت باشد می‌توانید سراغ نماد شرکت های پتروشیمی و نفتی بروید. به همین ترتیب تنوع بسیار بالایی از انواع شرکت های فعال در بازار بورس در اختیار شما قرار خواهد داشت تا با توجه به شرایط بازار دست روی یکی از آنها برای سرمایه گذاری بگذارید.

همچنین یکی از مزیت های بسیار بزرگ در اختیار داشتن تنوع بالایی از روش‌های سرمایه‌گذاری است که عملاً شما می‌توانید با انتخاب گزینه های مختلف ریسک سرمایه‌گذاری خود را به حداقل میزان ممکن برسانید. به عنوان مثال اگر شما در سبد سرمایه گذاری خود یکی دو نماد از گروه خودرویی یکی دو نماد از گروه پتروشیمی و یکی دو نماد از سایر گروه ها مانند گروه مواد غذایی داشته باشید عملاً در صورتی که یکی از این گروه ها با چالش روبرو شود از سایر سهم های موجود در سبد سهام خود سود خواهید کرد. انتخاب سهم های مختلف از گروه های مختلف تعریف شده در بازار بورس یکی از مهم‌ترین اصول سرمایه گذاری در این بازار محسوب می‌شود.

امکان حضور در یک بازار کاملاً حرفه‌ای

همچنین یکی دیگر از مزایای سرمایه گذاری در بورس امکان حضور و معامله گری در یک بازار کاملاً حرفه‌ای است. تغییرات قیمت سهام در بازار بورس بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا خواهد بود و عملاً مجموعه کاملی از کاربران و سرمایه‌گذاران در این امر تأثیر گذار خواهد بود. با توجه به شرایط موجود در بازار بورس عملاً امکان ایجاد تغییرات قیمتی در یک سهم توسط یک فرد و یا چند نفر وجود ندارد و عملاً این مهم باعث شده تا شما بتوانید روند معاملات حرفه‌ای را پشت سر بگذارید.

البته این مزیت در بازارهای مالی دیگری نیز در کشور ما وجود دارد. اما تعداد این بازارها خیلی زیاد نیست. به عنوان مثال دلالان می توانند تأثیر بسیار زیادی بر روی قیمت سکه داشته و در بازه های زمانی کوتاه مدت نوسان شدید را بر روی آن ایجاد نمایند. یا در بازار مسکن شخص خریدار و یا شخص فروشنده می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روی قیمت ملک داشته باشند.

در بازار بورس اما شرایط کاملاً متفاوت است و فعالیت اکثریت کاربران در یک سهم است که می‌تواند باعث ایجاد تغییر و نوسان در قیمت آن شود. این امر باعث می‌شود تا عملاً خطر کمتری بر روی سرمایه گذاری شما در این بازار وجود داشته اما نه کاملاً بی خطر.

نقد شوندگی عالی

یکی دیگر از مهم ترین مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس نقد شوندگی بسیار بالای این بازار است. نقدشوندگی در بازار بورس به این معنا است که شما در بازه زمانی بسیار کوتاهی می‌توانید میلیاردها تومان را در این بازار نقد کنید. دقت داشته باشید که چنین شرایطی در کمتر بازار مالی موجود در ایران در دسترس است و در بسیاری از بازارها این موضوع تبدیل به یک چالش بزرگ شده است.

سرمایه گذاری در بورسبه عنوان مثال فرآیند خرید و فروش مسکن در بازار ایران ممکن است بسیار طولانی شود. برای فروش یک ملک و نقد کردن آن حتی ممکن است نیاز به ماه ها زمان داشته باشید. اما برای خرید و فروش سهام در بازار بورس عملاً چنین شرایطی وجود نداشته و شما می‌توانید در چند دقیقه سرمایه قابل توجهی را در بازار بورس نقد کنید.

اهمیت نقدشوندگی در بازار بورس را زمانی درک خواهید کرد که در یک شرایط بحرانی قرار بگیرید. به عنوان مثال اگر نیاز به بخشی از سرمایه خود برای پر کردن یکی از چالش‌های زندگی خود داشته باشید به راحتی می‌توانید در چند دقیقه بخشی از سهام در دسترس خود را به فروش برسانید و آن را به صورت نقد در اختیار داشته باشید. در صورتی که در بازار مسکن چنین شرایطی برای شما وجود ندارد.

البته میزان نقدشوندگی در بازارهای مالی دیگری مانند بازار سکه و یا بازار دلار نیز بسیار بالا است و شما در این بازارها می‌توانید در مدت زمان بسیار کوتاهی دارایی های خود را نقد کنید.

امکان سرمایه گذاری با سرمایه های کم

یکی دیگر از مزایای سرمایه گذاری در بورس امکان ورود به این بازار با سرمایه های کم است. برخلاف بسیاری از بازارهای مالی و سرمایه گذاری که برای ورود به آن نیاز به سرمایه بسیار هنگفتی خواهد داشت در بازار بورس امکان ورود با سرمایه بسیار کم نیز وجود دارد. در حال حاضر حداقل میزان هر خرید و فروش در بازار بورس طبق آخرین مصوبه سازمان بورس ایران ۵۰۰ هزار تومان می باشد.

به این معنا که شما با داشتن ۵۰۰۰۰۰ تومان می‌توانید برای خرید و فروش در بازار بورس اقدام کرده و وارد این بازار شوید. این مبلغ که در حال حاضر در شرایط اقتصادی ایران مبلغ بسیار پایین میباشد امکان سرمایه گذاری در هیچ بازار دیگری را برای کاربران فراهم نمی کند. به همین دلیل است که بازار بورس در حال حاضر به عنوان بازاری با امکان سرمایه گذاری با سرمایه های بسیار کم در میان کاربران ایرانی شناخته می‌شود.

البته شایان ذکر است که ورود به بازار بورس و سرمایه گذاری در این بازار با سرمایه های خیلی کم ممکن است ریسک هایی را برای شما به دنبال داشته باشد. عملاً وقتی شما با یک سرمایه بسیار پایین وارد بازار شده و اقدام به خرید و فروش سهام می کنید حتی در صورت افزایش قابل توجه قیمت سهام مورد نظر نیز سود چندانی به دست شما نخواهد رسید.

این مهم عملاً باعث می‌شود تا یک بار روانی بسیار سنگین بر روی سرمایه گذار وارد شده و وی در ادامه روند سرمایه‌گذاری خود نتواند تصمیمات درستی اتخاذ نماید. از این گذشته نرسیدن به سود های قابل توجه در این شرایط سرمایه گذاری نیز باعث می‌شود تا کم کم سرمایه گذار امید خود را نسبت به رسیدن به سودهای بالا در بازار بورس از دست بدهد.

در بازارهای بین‌المللی و بورس خارج عملاً کاربران می‌توانند با استفاده از خدمات حساب دمو بدون نیاز به هیچ گونه پولی تمام استراتژی ها و روش های معاملاتی خود را به صورت کاملاً واقعی در بازار امتحان نمایند. در بازار بورس ایران چنین شرایطی برای کاربران فراهم نیست و از این رو ورود به بازار با سرمایه کم می‌تواند جایگزینی برای معاملات در حساب دمو برای کاربران باشد.

البته در معرفی بهترین سایت های بورسی از خدمات یکی از سایت های زیر نظر سازمان بورس برای سرمایه گذاری در بازار بدون نیاز به پول اشاره کردیم که البته این سایت با مشکلات و چالش های بسیار زیادی روبرو است و عملاً در بسیاری از مواقع نمی‌توان از آن استفاده نمود.

امکان سرمایه گذاری با هر میزان سرمایه

همچنین بازار بورس این مزیت را نیز برای سرمایه گذاران ایجاد می کند تا بتوانند با هر میزان سرمایه در این بازار وارد فرایند خرید و فروش سهام شوند. دقت داشته باشید که در کنار حداقل سرمایه مورد نیاز برای سرمایه گذاری در یک بازار حداکثر سرمایه نیز اهمیت خاص خود را دارد. برخی از بازارها گنجایش سرمایه گذاری خیلی سنگین را نداشته و عملاً اقدام برای ورود سرمایه های سنگین با آنها ممکن است خطرات و ریسک های بسیار زیادی برای هرکسی به دنبال داشته باشد.

سرمایه گذاری در بورسبه عنوان مثال وارد کردن سرمایه های سنگین چند میلیاردی به بازار سکه و یا بازار دلار ممکن است باعث بروز اختلال در این بازار ها شده و بر میزان عرضه و تقاضا در آنها تأثیر مستقیم داشته باشد. در سال‌های اخیر حتماً متوجه شده که دولت اقدامات امنیتی ضربتی برای کنترل چنین شرایطی را در دستور کار خود قرار داده و دایما روند بازار سکه و بازار دلار را کنترل می نماید تا چنین معاملاتی در آن به وجود نیاید.

یکی از مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس این است که شما می‌توانید مبالغ بسیار سنگین را وارد این بازار کنید بدون اینکه کوچکترین چالشی در روند بازار و چه در روند معاملات یک سهم به وجود آید. البته در انتخاب سهم مورد نظر برای خرید و فروش نیز باید دقت داشته باشید که ظرفیت چنین مبالغی را داشته باشد. به عنوان مثال اگر شما سهام یک شرکت بسیار کوچک را با مبالغ خیلی سنگین خریداری کنید عملاً در زمان فروش نمیتوانید خریدار کافی برای نقد کردن سهام خود پیدا کنید.

هرچند ورود سرمایه های خیلی سنگین به بازار بورس حتماً باید با احتیاط بسیار زیاد و تسلط کافی به روش های تحلیل بازار بورس انجام پذیرد اما با این حال این وضعیت را نمی‌توان برای بازار بورس در نظر نگرفت. نکته قابل توجه درباره معاملات بازار بورس این است که حتی سرمایه های سنگین را نیز می توان در مدت زمان بسیار کوتاهی در این بازار نقد کرد.

عدم وابستگی به هیچ نهاد یا شرکت برای امر خرید و فروش

سازمان بورس ایران که متولی اصلی بازار بورس تهران است یک سازمان دولتی محسوب شده و به همین دلیل بسیاری از کاربران بر این باور هستند که تمام فعالیت ها و خرید و فروش های انجام گرفته در سهام شرکت‌های بورسی زیر نظر دولت انجام می پذیرد. درباره اینکه سیاست های دولت می‌تواند به صورت مستقیم بر روی فرآیند و شرایط بازار بورس تأثیر داشته باشد هیچ شکی نیست. اما آیا دولت می‌تواند به صورت مستقیم قیمت تمام سهم ها را در بازار بورس دستکاری کرده و آنها را جابجا کند؟

ماهیت بازار بورس ایران به‌گونه‌ای طراحی شده که عملاً امکان دستکاری قیمت‌ها با سرمایه های بسیار پایین وجود نداشته باشد و حتی برای بالا و پایین کردن قیمت یک سهم نیاز به سرمایه قابل توجهی وجود داشته باشد. با توجه به این موضوع نمی‌توان روند تغییرات و نوسانات قیمت سهام در بازار بورس را وابسته به هیچ نهاد و یا شرکت و یا دولت دانست.

یکی دیگر از ابهاماتی که درباره شرایط و نوسانات قیمت سهم ها در بازار بورس وجود دارد این است که بسیاری از شرکت های بزرگ و اصلی پذیرفته شده در بازار بورس ایران شرکت‌های دولتی هستند. به همین دلیل گمان می‌رود که دولت با ایجاد شرایط مد نظر خود برای این شرکت ها می توانند بر روی روند بازار بورس تأثیر مستقیم داشته باشد که البته این موضوع چندان هم بعید نیست.

دقت داشته باشید که شرکت‌های دولتی زیر نظر مدیریت مختص خود کار کرده و همه این شرکت ها به دنبال سود دهی و رسیدن به شرایط ایده آل چه در بازار بورس و چه در شرایط عملیاتی شرکت خود هستند. درباره اینکه ممکن است برخی از سهامداران حقوقی با استفاده از سفته بازی و اقدامات این چنینی به دنبال بالا پایین کردن قیمت یک سهم باشند اما تمام این مسائل سهم بسیار اندکی در روند معاملات بازار بورس خواهد داشت. در نهایت این مکانیزم عرضه و تقاضا است که می‌تواند قیمت یک سهم را در بازار بالا و پایین کند و به همین دلیل است که اشاره کردیم بازار بورس یک بازار کاملاً مستقل و بدون وابستگی به هیچ نهاد یا شرکتی است.

صرفه جویی در زمان

از دیگر مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس صرفه جویی در زمان و امکان انجام تمام نیازمندی های لازم برای سرمایه گذاری در این بازار در مدت زمان بسیار کوتاه است. برای خرید ده‌ها هزار واحد سقف از یک شرکت در بازار بورس تنها نیاز به چند دقیقه زمان خواهید داشت تا سفارش خود را در بازار ثبت کرده و با توجه به شرایط مورد نظر خرید خود را کامل کنید.

البته دقت داشته باشید که صرفه‌جویی در زمان به خودی خود مزیت های دیگری را نیز برای سرمایه گذاری در هر بازاری به دنبال دارد. یکی از مهم‌ترین مزیت های امکان سرمایه گذاری در بازه های زمانی بسیار کوتاه و سریع در بازار بورس این است که شما می‌توانید روی فرصت‌های مختلف حساب کرده و هیچ فرصتی را در بازار از دست ندهید.

چنین شرایطی در سایر بازارهای مالی مانند بازار مسکن وجود ندارد. عملاً اگر فرصت مناسبی برای خرید ملک در بازار مسکن پیدا کنید اولا هزینه های بسیار زیادی خواهید داشت و ثانیاً باتوجه به استعلامات مورد نیاز ممکن است این فرصت از دست شما برود. در بازار بورس اما شما می‌توانید در هر لحظه یک فرصت جدید شکار کرده و سرمایه گذاری جذابی برای خود در این بازار رقم بزنید.

معایب سرمایه گذاری در بورس

ریسک نسبتا بالا در سرمایه گذاری

مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورسمزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس در بخش بررسی ریسک ها اهمیت به مراتب بیشتری نسبت به سایر موارد دارد. به صورت کلی یکی از اصلی ترین و مهم ترین مزایا و معایب بازار مالی که باید به صورت کاملاً حرفه‌ای و تخصصی در زمان ورود به بازار مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد، همین ریسک‌ها و خطراتی هستند که سرمایه‌گذاری در بازار مورد نظر ممکن است برای سرمایه های ما به دنبال داشته باشد.

بیایید ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس را با هم مورد بررسی قرار دهیم. هرچند این بازار در بازه‌های زمانی بلند مدت همیشه سودده بوده و شرایط بسیار ایده آلی را برای سرمایه‌گذاران رقم زده است اما با این حال در بسیاری از مواقع نیز در بازه های زمانی کوتاه مدت بسیار بد عمل کرده است. این امکان وجود دارد تا در یک بازه زمانی بسیار کوتاه مدت شما درصد قابل توجهی از سرمایه های خود را از دست ندهید و برای برگرداندن آن ها نیاز به ماه ها و حتی چند سال زمان داشته باشید.

به نسبت شرایط ریسک سرمایه گذاری در بازارهای مختلف مالی در ایران بازار بورس یکی از پر ریسک ترین بازار ها در کنار بازار سکه و بازار دلار است. حتی ریسک با معامله گری در بازار بورس ممکن است از بازار دلار نیز بیشتر باشد. البته این موضوع کاملاً منطقی است زیرا برای رسیدن به سود های قابل توجهی که در بازار بورس ممکن است به آنها برسیم عملاً پذیرش چنین ریسکی کاملاً منطقی خواهد بود.

لازم به توضیح است که ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس با استفاده از روش های مختلفی قابل کنترل و مدیریت است. این‌گونه نیست که سرتاسر روش های سرمایه گذاری در بازار بورس ریسک بالایی داشته باشند و شما می‌توانید با اتخاذ روش‌های مختلف این میزان ریسک را به شدت برای سرمایه‌گذاری خود کاهش دهید.

به عنوان مثال اگر شما سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت رفته باشید، عملاً میزان سوددهی مشخصی برای سرمایه گذاری شما ثابت خواهد بود و هیچ ریسکی در این باره وجود ندارد. با استفاده از این ترفند شما می‌توانید بخشی از سرمایه های خود را به این مورد اختصاص داده و با بخش اندکی از سرمایه های خود به روش های سرمایه گذاری با ریسک بالا در بازار بپردازید.

استفاده از تکنیک های مدیریت سرمایه در بازار بورس، داشتن حد ضرر در معاملات بازار بورس، تسلط کافی نسبت به روش های تحلیل سهام در بازار بورس و کمک گرفتن از مربی سرمایه گذار با تجربه از دیگر روش ها و تکنیک هایی هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را در بازار بورس به حداقل میزان ممکن برسانید. بنابراین این عیب از معایب سرمایه گذاری در بازار بورس با استفاده از تکنیک های خاص قابل کنترل خواهد بود.

گرفتار شدن در رفتار هیجانی

معرفی مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس را با بررسی شرایط گرفتار شدن در رفتار هیجانی در بازار بورس ادامه می دهیم. البته چنین رفتار و چنین شرایطی در سایر بازارهای مالی موجود در ایران نیز وجود دارد و تنها مختص بازار بورس نیست. اما تجربه و شواهد نشان می‌دهد که احتمال گرفتار شدن سرمایه گذاران در رفتارهای هیجانی در بازار بورس به نسبت سایر بازارها بیشتر است.

بر خلاف سایر بازارهای مالی بازار بورس یک بازار کاملاً تأثیرپذیری از اخبار اقتصادی و سیاسی کشور بوده و عملاً هر خبری ممکن است باعث به وجود آمدن هیجانات بسیار شدید در این بازار شود. این امر باعث شده تا کاربران در زمان سرمایه گذاری در این بازار با هیجانات بسیار مختلفی روبرو باشند و نیاز به مدیریت بیشتری برای کنترل این هیجانات نسبت سایر بازارهای مالی در بازار بورس وجود خواهد داشت.

همانطور که در مقاله آموزش رایگان بورس به آن اشاره کردیم رفتار های هیجان زده و به دور از منطق ممکن است شرایط بسیار بدی برای سرمایه گذاری در یک بازار حرفه‌ای مانند بازار بورس به دنبال داشته باشد. تجربه نشان داده افرادی که توانایی کنترل هیجان های خود را در معاملات بازار بورس نداشته باشند عملاً خیلی زود از این بازار خارج شده و نمی‌توانند یک سرمایه گذاری مطمئن و پرسود برای خود رقم بزنند.

سرمایه گذاری هیجانی هر چند ممکن است در بازه های زمانی کوتاه مدت سود های ایرانی برای سهامداران در بازار بورس رقم بزند اما با این حال در بازه‌های زمانی بلندمدت مطمئن برای آنها زیان آور خواهد شد. سرمایه‌گذارانی که بازار بورس را به عنوان اصلی ترین بازار سرمایه گذاری برای خود انتخاب می نمایند عملاً به دنبال رسیدن به سود های قابل توجه در این بازار بوده و این وضعیت است که آنها را به سمت معامله گری در بازار بورس کشانده است. به همین دلیل این افراد خیلی زود درگیر رفتار هیجانی شده و نمی‌توانند چالش های سرمایه گذاری در این بازار را کنترل نمایند.

ضرر کردن در بازه زمانی کوتاه

معرفی مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس را با بررسی امکان ضرر کردن در بازه های زمانی کوتاه مدت در بازار بورس ادامه می‌دهیم. ضرر کردن تنها مختص بازار بورس نبوده و در سایر بازارهای مالی نیز چنین شرایطی برای سرمایه گذاری قابل تصور است. یکی از معایب بازار بورس این است که این امکان وجود دارد تا در همان شروع یک معامله کاربران وارد ضرر قابل توجهی شوند.

در بسیاری از مواقع شاهد بوده‌ایم که یک معامله بعد از ورود به ضرر دوباره روند صعودی خود را پیدا کرده و حتی وارد سود هم شده است، اما ضرر کردن در بازه های زمانی کوتاه مدت در بازار بورس می‌تواند فشار روانی بسیار سنگینی را برای سرمایه گذار وارد سازد. جالب است بدانید که اگر با سرمایه گذاران با تجربه و قدیمی بازار بورس درباره این نوع رفتار صحبت کنید آن ها تجربیات بسیار تلخی را از زمان شروع انجام معاملات خود در بازار بورس به شما خواهند گفت. فشار های روانی سنگینی ایجاد شده از ضرر کردن در بازه زمانی کوتاه مدت در بورس حتی ممکن است باعث بروز مشکلاتی در سلامتی کاربران نیز شود.

ضرر کردن در بازه زمانی کوتاه مدت هم چنین باعث می‌شود تا سرمایه‌گذار بعد از این منطق و اصول حاکم بر استراتژی خود را کنار گذاشته و بر اساس شرایط هیجانی اقدام به تصمیم گیری برای ادامه سرمایه گذاری خود نماید. به صورت کلی بسیاری از افراد با تجربه و حرفه‌ای سرمایه گذار در بازار بورس توصیه می‌کنند که در ابتدای ورود به این بازار روش ها و ترفندهای را برای سرمایه گذاری در نظر بگیرید که در همان ابتدا برای شما ضرر آفرین نباشند.

هرچند ضرر کردن در یک یا چند معامله در بازار بورس برای همه امکان پذیر است و راه فراری برای آن وجود ندارد اما با این حال اگر این ضررها در همان شروع انجام معاملات در بازار نباشد به مراتب بهتر است. به عنوان مثال شما می‌توانید با خرید عرضه اولیه در بورس که ریسک سرمایه گذاری بسیار کمتری دارند در شروع معاملات خود با سود وارد بازار شوید.

استرس بالا

معرفی مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس را با بررسی شرایط استرس زا در بازار بورس ادامه می دهیم. داشتن استرس در هنگام سرمایه گذاری امری کاملاً طبیعی است و به هیچ وجه نمی‌توان این موضوع را انکار کرد. اما وقتی استرس انجام معامله و سرمایه گذاری بالا می‌رود عملاً سرمایه گذار نمی‌تواند بر اساس منطق و اصول حاکم بر استراتژی معاملاتی خود عمل کرده و به دنبال تصمیمات هیجانی خواهد رفت.

سرمایه گذاری در بورسهمچنین دقت داشته باشید که استرس بالا یکی از عوامل اتخاذ تصمیمات نادرست در هنگام انجام معامله است. بسیاری از افراد به دلیل داشتن استرس در زمان خرید و فروش سهام در بازار بورس دست به خریدهایی می زنند که در شرایط عادی به هیچ وجه چنین اقدامی نمی کنند. سرمایه گذار دقیقاً بعد از یک اقدام اشتباه و بررسی دوباره پی به این موضوع می برد که استرس باعث تحلیل اشتباه از شرایط یک سهم برای وی شده است.

راهکار ها و روش های وجود دارند که با استفاده از آنها می توان استرس انجام معامله را به حداقل میزان ممکن رساند. اگر به دنبال برطرف کردن استرس انجام معامله و خرید و فروش سهام در بازار بورس نباشید ممکن است سایر معایب داشتن استرس بالا را نیز تجربه کنید.

استرس انجام معامله در بازار بورس باعث می‌شود تا وقتی معامله شما درصد کمی در ضرر قرار بگیرد حتی فشارهای روانی سنگینی را نیز تحمل کنید. دقیقاً به همین علت است که درصد قابل توجهی از کاربران تازه کار نمی‌توانند احساسات خود را کنترل کرده و آنها را وارد روند معامله گری خود در بازار می نمایند.

گرفتار شدن در حرص و طمع

در بررسی مزایا و معایب سرمایه گذاری در بورس لازم است تا یکی از مهم‌ترین معایب سرمایه گذاری در این بازار یعنی حرص و طمع زیاد را معرفی کنیم. حرص و طمع دقیقاً مانند استرس در همه بازارهای مالی و سرمایه گذاری تعریف می‌شود و تنها مختص بازار بورس نیست. اما برای اینکه شرایط حرص و طمع در بازار بورس را بررسی کنیم ابتدا باید به دلایل به وجود آمدن آن بپردازیم.

یکی از اصلی ترین و مهم ترین دلایل به وجود آمدن احساس حرص و طمع در کاربران و سرمایه گذاران امکان رسیدن به سود های فوق‌العاده زیاد آن هم در سرمایه گذاری های کوتاه مدت است. پرواضح است که چنین امکانی در تمام بازارهای مالی وجود نداشته و تنها در بازارهایی مانند بازار بورس و بازار سکه چنین شرایطی در دسترس کاربران قرار دارد.

میل رسیدن به سودهای هنگفت و زیاد در امر سرمایه گذاری اصلاً چیز بدی نیست اما در صورتی که کنترل نشود باعث اتخاذ تصمیم نهایی مبتنی بر حرص و طمع خواهد شد. بسیاری از سرمایه گذاران در بازار بورس به طمع رسیدن به سودهای خیلی هنگفت اقدام به خرید سهم هایی می کنند که اصلاً ارزش ذاتی بالایی نداشته و خرید آنها می‌تواند یک اشتباه بزرگ باشد.

یکی از اصلی‌ترین نمودهای وجود حرص و طمع بسیار زیاد در سرمایه گذاران بازار بورس خرید سهم ها در صف خرید به امید سود های چند برابری در طول روزهای آینده است. در مقاله صف خرید و فروش در بازار بورس بیان کردیم که به هیچ وجه تبدیل شدن یک سهم به صف خرید به معنی ارزنده بودن آن نیست. دقت کنید که بسیاری از سفته بازان به دنبال این هستند که سرمایه گذاران خود را به سمت ورود به سهم هایی در صف خرید نموده و از این طریق سود خود را چند برابر نمایند.

متأسفانه چنین رفتارهایی به شدت در میان سرمایه گذاران بازار بورس در ایران رواج پیدا کرده و خیلی از کاربران حتی استراتژی های معاملاتی خود را نیز کنار گذاشته‌اند. وجود حرص و طمع در بازار بورس باعث شده تا خیلی از کاربران با وجود داشتن دانش کافی برای معامله گری در این بازار و پتانسیل سود گیری از بازار شرایط بسیار نابسامانی در سرمایه گذاری خود داشته باشند.

افزایش سود در کنار کاهش ریسک، ایده‌آل همه سرمایه‌گذاران در تمام بازارها است. اما همانطور که در این مقاله مطرح شد، ریسک و بازده بیش از نرخ سود بدون ریسک بانک‌ها، رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. بنابراین سرمایه‌گذاران برای کسب بازده بالاتر باید ریسک بیشتری را متحمل شوند. در این شرایط سرمایه‌گذاران می‌توانند ریسک و بازده خود با استفاده از روش‌های مطمئن مانند تحلیل بنیادی مدیریت کنند.

هر یک از افراد فعال در بازار سرمایه متناسب با روش و منطق مربوط به خود فعالیت می‌کنند. به طور کلی برخی با استفاده از روش تحلیل بنیادی اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند، برخی به کمک روش تحلیل تکنیکال و برخی با اتکا به تابلو خوانی و بررسی پارامترهای تابلوی یک سهم. فعالین بازار سرمایه در هر گروهی از موارد فوق هم که قرار بگیرند، برای آن که تصمیمات درستی اخذ کنند، بایستی به خوبی با مفهوم ریسک و بازده آشنا باشند.

تفاوت بازده مورد انتظار با بازده واقعی چیست؟

بازده مورد انتظار مقدار بازده‌ای است که سرمایه گذار “انتظار” دارد آن را در مدت مشخصی از سرمایه‌گذاری کسب کند. بازده واقعی مقدار “تحقق یافته” بازده‌ای است که سرمایه گذار در پایان مدت سرمایه گذاری به دست می‌آورد.

ریسک به چه معناست؟

ریسک همان احتمال اختلاف میان میزان بازده واقعی و بازده مورد انتظار است.

مهفوم ریسک غیر قابل‌ اجتناب چیست؟

ریسکی است که برگرفته از عوامل کلان حاکم بر بازار است و غیرقابل پیش‌بینی می‌باشد.

چگونه می‌توان ریسک غیرسیستماتیک را به حداقل رساند؟

سرمایه گذاری کم ریسک جزء یکی از خواسته‌های همیشگی سرمایه‌گذاران است. به همین جهت، آنها در پی یافتـن بهترین و کم ریسک ترین سرمایه گذاری راهکارهای مختلفی را برای امتحان می‌کنند. اکثر افراد بورس و بازار سرمایه را بهترین جا برای سرمایه‌گذاری می‌دانند، در حالیکه برخی دیگر از ضررهای احتمالی این بازار واهمه دارند

سرمایه گذاری کم ریسک چیست؟

همانطور که می‌دانیم، ریسک یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است. مدیریت ریسک هم کلید موفقیت در این سرمایه‌گذاری است. بسیاری از افراد، سرمایه‌گذاری در بورس را به‌عنوان یکی از گزینه‌های پرریسک سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند و به این دلیل از آن روی می‌گردانند. در حالیکه با یادگیری اصول سرمایه گذاری و شناسایی سهام ارزشمند در بازه زمانی مشخص سود چشمگیری می‌توان از بورس کسب کرد. اگرچه هیچ سرمایه‌گذاری بدون نیست، اما بستگی به این دارد که چه نوعی از ریسک را تجربه کنید و سطح ریسک‌پذیری شما چقدر است.

کدام یک از سرمایه گذاری ها ریسک کمتری دارد؟

با وجودی که ریسک بخش جدانشدنی بازار بورس است، اما همان‌طور که گفتیم این بازار با استفاده از روش‌هایی، شرایطی را ایجاد کرده است تا افراد ریسک کمتری را تجربه کنند. خرید اوراق قرضه، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری و… ازجمله روش‌های کم ریسک سرمایه گذاری در بورس هستند که در ادامه به شرح و توضیح آن‌‌ها می‌پردازیم.

پیشتر راجع به سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در بازار سرمایه اشاره کردیم. ورود غیرمستقیم به بازار سرمایه ازطریق سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها قطعا ریسک کمتری نسبت به ورود مستقیم به این بازار دارد. زیرا این صندوق‌ها توسط گروهی از کارشناسان حرفه‌ای بازار سرمایه مدیریت می‌شوند که استراتژی‌های معاملاتی بهینه‌تری نسبت به سرمایه‌گذاران عادی خواهند داشت.

البته خود این صندوق‌ها نیز دارای میزان ریسک متفاوت هستند. به عنوان مثال، صندوق‌ سرمایه‌گذاری در سهام به این علت که بخش عمده آن متشکل از سهام است نسبت به صندوق درآمد ثابت که بخش عمده آن اوراق مشارکت است، ریسک بیشتری دارد.

به تعبیری، صندوق سهامی، پر ریسک (high risk) و صندوق درآمد ثابت جزء سرمایه گذاری های کم ریسک (low risk) است. در این میان، صندوق مختلط که ترکیبی از سهام و اوراق مشارکت است، ریسک متوسطی دارد یا به عبارتی (medium risk) است.

نکته دیگر اینکه هرکدام از این صندوق‌ها به دو صورت در بازار بورس ارائه می‌شوند یا به صورت صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال یا صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF).

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازار سرمایه

صندوق‌ سهامی؛ روشی ایده‌آل برای سرمایه گذاری کم ریسک و پرسود

در این نوع صندوق، حداقل ۷۰ درصد از مبالغ در سهام سرمایه‌گذاری می‌شوند و مدیران صندوق بخش عمده دارایی صندوق را به خرید و فروش در بورس و فرابورس اختصاص می‌دهند. به همین دلیل، این صندوق برای افرادی که ریسک‌پذیرتر هستند مناسب است. البته با توجه به اینکه صندوق سهامی ریسک بالاتری نسبت به صندوق‌های دیگر دارد اما به همان نسبت سود بیشتری را نصیب دارندگان خود می‌کند.

درآمد ثابت؛ صندوق سرمایه گذاری کم ریسک

صندوق‌های درآمد ثابت کم‌ریسک‌ترین روش سرمایه‌گذاری در بازار بورس محسوب می‌شوند. در این نوع صندوق، حداقل ۷۵ درصد از مبالغ در اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق بهادار رهنی و گواهی‌های سپرده منتشرشده توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی سرمایه‌گذاری می‌شوند. مدیران صندوق اجازه دارند تنها ۲۵ درصد از دارایی صندوق را به خرید و فروش در بورس و فرابورس اختصاص دهند. همچنین مدیران صندوق اجازه ندارند بیشتر از ۵ درصد از کل ارزش دارایی صندوق را در یک سهم سرمایه‌گذاری کنند.

همان‌طور که مشخص است این نوع صندوق، نرخ ریسک و به تبع آن سود پایین‌تری نسبت به سایر صندوق‌ها دارد. درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیز به دو صورت پرداخت می‌شود؛ یا به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود یا سرمایه‌گذار با افزایش ارزش واحدهای صندوق در زمان فروش واحد، سود خود را دریافت می‌کند. روش دریافت سود در صندوقهای درآمد ثابت، بستـه به شرایط و قوانین صندوقی است که انتخاب می‌کنید.

در این راستا، صندوق یاقوت آگاه تحت مدیریت شرکت سبدگردان آگاه از نوع صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت است و جزء کم ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در بازار بورس به حساب می‌آید. در واقع، می‌توان انتظار سود تضمین‌شده و اندکی بیش از سود بانکی را از این نوع صندوق‌ها داشت؛. بنابراین صندوق یاقوت آگاه می‌تواند جایگزین خوبی برای سپرده‌گذاری بانکی باشند.

صندوق‌ سرمایه‌گذاری مختلط؛ از کم ریسک ترین صندوق های سرمایه گذاری

در این نوع صندوق، بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از مبالغ در اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت یا سپرده بانکی و.. سرمایه‌گذای می‌شوند و ۴۰ تا ۶۰ درصد مابقی در سهام. از نظر ریسک و سوددهی نیز صندوق مختلط حد وسط صندوق‌های در سهام و درآمد ثابت است. یعنی ریسکی متوسط و سودی متوقع را برای صاحبش به ارمغان می‌آورد.

لازم به ذکر است که صندوقهای مختلط سود تضمین‌شده ندارند، اما مانند دو نوع صندوقی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، ضامن نقدشوندگی دارند.

سبدگردانی اختصاصی؛ بهترین و کم ریسک ترین سرمایه گذاری

سبدگردانی اختصاصی را نیز می‌توان به‌عنوان یکی دیگر از کم ریسک ترین روش‌های سرمایه گذاری در بازار بورس مطرح کرد. با سپرد‌ن پرتفوی یا همان سبد دارایی خود به افراد آگاه و باتجربه در بازار سرمایه، به‌نوعی از میزان ریسک خود کم می‌کنید. این افراد توانایی بالایی در تحلیل بازار و سهام دارند و می‌توانند طرز رفتار سهم‌ها در این بازار را شناسایی کنند. به همین دلیل می‌توانید انتخاب کنید که سبد سرمایه‌گذاری شما متشکل از چه نوع سهامی باشد، سهام پر ریسک یا کم ریسک.

در واقع، شرکت‌های سبدگردان قبل از آغاز به سرمایه‌گذاری، طی جلساتی اهداف و میزان ریسک‌پذیری شما را بررسی می‌کنند و بر اساس اطلاعات به دست آمد‌ه، سبد سرمایه‌گذاری شما را تشکیل می‌دهند.

به سرمایه گذاری در بازار بورس نیز بایستی به شکل یک کسب و کار نگاه کنید. این مهم باعث می‌شود تا آموزش های حرفه‌ای لازم برای سرمایه گذاری در این بازار را جدی تلقی کرده و از این طریق کسب و کار مطمئنی را برای خود رقم بزنید. ورود و سرمایه‌گذاری در بازار بورس بدون سپری کردن دوره های حرف های آموزشی دقیقاً مانند خرید یک مغازه در گوشه‌ای از شهر بدون هیچگونه ارزیابی در زمینه شرایط آن و نوع کسب و کار مورد نظر در مغازه تجاری است. هر دوی این رفتارها چیزی جز ضرر و پشیمانی برای سرمایه گذار به دنبال نخواهد داشت.

انتهای پیام/