رودیوم چیست و چه کاربردی دارد

به گزارش سایت طلا گلدنیوز،رودیوم (Rh)، . در دمای اتاق توسط اتمسفر خورده یا کدر نمی شود و اغلب روی اجسام فلزی آبکاری می شود و صیقل داده می شود تا سطوحی دائمی و جذاب برای جواهرات و سایر اقلام تزئینی ایجاد کند. این فلز همچنین برای تولید سطوح بازتابنده برای ابزارهای نوری استفاده می شود.

رودیوم اضافه شده به پلاتین در مقادیر کم، آلیاژهایی را به دست می‌آورد که سخت‌تر هستند و در دماهای بالا حتی کندتر از پلاتین خالص وزن کم می‌کنند. چنین آلیاژهایی برای بوته های کوره های آزمایشگاهی، الکترودهای شمع جرقه و کاتالیزورها در محیط های شیمیایی بسیار گرم (از جمله مبدل های کاتالیزوری خودرو) استفاده می شود. در تولید صنعتی اسید نیتریک، از کاتالیزورهای گاز آلیاژهای رودیوم پلاتین استفاده می‌شود، زیرا می‌توانند در برابر حرارت شعله مقاومت کنند زیرا آمونیاک به اکسید نیتریک می‌سوزد. یک سیم از آلیاژ 10 درصد رودیوم – 90 درصد پلاتین که به سیمی از پلاتین خالص متصل شده است، یک ترموکوپل عالی برای اندازه گیری دماهای بالا در یک جو اکسید کننده تشکیل می دهد. مقیاس دمای بین المللی بر روی منطقه از 660 درجه تا 1063 درجه سانتیگراد (1220 درجه تا 1945 درجه فارنهایت) توسط نیروی الکتروموتور این ترموکوپل تعریف می شود.

رودیوم یک عنصر کمیاب است که تا 4.6 درصد از آلیاژهای پلاتین بومی را تشکیل می دهد. همچنین در آلیاژهای بومی ایریدیوم و اسمیم وجود دارد: تا حداقل 11.25 درصد در iridosmine و تا حداقل 4.5 درصد در siserskite. رودیوم در طبیعت در ارتباط با سایر فلزات پلاتین وجود دارد و جداسازی و پالایش آن بخشی از پردازش متالورژی کلی گروه را تشکیل می دهد. رودیوم به طور کلی به عنوان یک محصول جانبی از استخراج نیکل و مس از سنگ معدن آنها به صورت تجاری به دست می آید.

رودیوم طبیعی کاملاً از ایزوتوپ پایدار رودیوم 103 تشکیل شده است. این عنصر برای اولین بار در سال 1803 توسط شیمیدان و فیزیکدان انگلیسی ویلیام هاید ولاستون (William Hyde Wollaston) از پلاتین خام جدا شد، که آن را به دلیل رنگ قرمز تعدادی از ترکیبات آن از واژه یونانی rhodon ("رز") نامگذاری کرد. رودیوم در برابر حمله اسیدها بسیار مقاوم است. این فلز عظیم بوسیله اسیدهای نیتریک یا هیدروکلریک غلیظ داغ و یا حتی توسط aqua regia حل نمی شود. این فلز در هیدروژن سولفات پتاسیم ذوب شده حل می شود تا یک سولفات پیچیده و محلول در آب K3Rh(SO4)3·12H2O، در اسید سولفوریک غلیظ داغ، و در اسید هیدروکلریک غلیظ حاوی پرکلرات سدیم در دمای 125-150 درجه سانتی گراد (257-257) به دست آید. 302 درجه فارنهایت).

رودیوم (Rh) یک فلز گرانبها نسبتا ناشناخته است، احتمالاً به دلیل تمرکز تقاضای جهانی آن در کاتالیزورهای خودکار، جایی که در مقادیر کمتر در کنار پالادیوم و پلاتین PGM های خواهر استفاده می شود. ممکن است اخیراً به دلیل عملکرد قیمتی قوی این فلز که در حال حاضر بالای 10000 دلار آمریکا معامله می شود، از رودیوم آگاه شده باشید، که باعث می شود ارزش آن 5 برابر بیشتر از طلا باشد (فقط الماس ارزشمندتر است). در زیر توضیح می‌دهیم که رودیوم چیست، چگونه استفاده می‌شود، عرضه از کجا سرچشمه می‌گیرد، تقاضا در آینده چگونه خواهد بود. ما همچنین به تلاش‌های New Age Metals در رابطه با رودیوم خواهیم پرداخت.

معدن رودیم در ایران کجاست؟

تاکنون معدن رودیم در ایران به طور قطعی و مشخص شناخته نشده و جای معینی به عنوان معادن این فلز گرانبها شناخته نمی‌شود. اما باید بدانید که فلز رودیوم به طور کلی یک محصول جانبی از عملیات تصفیه پلاتین و نیکل است و به همین دلیل مکان مشخصی به عنوان معدن رودیوم وجود ندارد. به علاوه این فلز در معادن طلا، پلاتین و نقره هم یافت می‌شود.

آشنایی با فلز و آبکاری رودیوم

رودیوم (Rhodium) یکی از عناصر و فلزات جدول تناوبی است که به اسم RH نیز شناخته می شود و دارای عدد اتمی 45 می باشد. رودیوم یا رودیم یک فلز نادر و گرانبها است که در دسته فلزات پلاتین قرار می گیرد و به ویژگی هایی نظیر مقاومت بالا در مقابل خوردگی، نقطه ذوب بالا، انعکاس نور فوق العاده بالا و … شناخته می شود.

از موارد کاربرد رودیوم می توان به صنعت خودروسازی، صنایع الکترونیک و شیمیایی و صنعت طلا و جواهر اشاره کرد که اغلب از آن به عنوان آبکاری استفاده می شود و طی آن یک لایه نازک از رودیوم بر روی فلزات دیگر رسوب داده می شود که باعث افزایش درخشندگی، مقاومت در برابر خراش و خوردگی و افزایش سختی فلز می شود.

روش ها و راه های تشخیص آبکاری نیکل از رودیوم

پس از آشنایی با تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم سوالی که پیش می آید این است که با توجه به شباهت آبکاری این دو فلز روش تشخیص نیکل یا رودیوم بودن آبکاری زیورآلات به چه شکل است؟ که در پاسخ باید عرض کنیم که روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که می تواند به شما در این راه کمک کند که شامل موارد زیر است.

گواهی آبکاری

بعضی از فروشندگان معتبر در سایت و یا کاتولوگ محصول خود اطلاعات جامعی در مورد نوع آبکاری ارائه می کنند که می تواند سندیت داشته باشد که فروشگاه لوکس گلامور نیز در همین راستا اقدام به قید نوع آبکاری خود بر روی محصولات کرده است تا مشتری با اطلاعات کامل اقدام به خرید کنید.

تست آهنربا

نیکل خاصیت مغناطیسی ضعیفی دارد و اگر زیورآلات شما به آهنربا جذب شوند احتمالا آبکاری آنها از نوع نیکل خواهد بود البته توجه داشته باشید که این تست قطعی نیست و احتمال اینکه برخی آلیاژ های نیکل خاصیت مغناطیسی کمتری داشته باشند وجود دارد.

مشاهده رنگ و درخشندگی

رودیوم و نیکل هر دو ظاهری سفید و نقره ای در روی زیورآلات ایجاد می کنند اما آبکاری نیکل زردتر و مات تر از رودیوم می باشد. شما با مشاهده بین سرویس نقره زنانه دارای آبکاری رودیوم است با نمونه سرویس نقره با آبکاری نیکل می توانید متوجه تفاوت رنگ و درخشش آنها شوید.

بررسی حساسیت پوست

ایجاد حساسیت پوستی اصلی ترین تفاوت بین آبکاری نیکل و رودیوم می باشد. نیکل یکی از رایج ترین آبکاری ها است که احتمال ایجاد حساسیت و آلرژی در آن وجود دارد پس زمانی که شما از زیورآلاتی استفاده می کنید و پوست شما دارای اگزما و حساسیت میشود به احتمال زیاد آبکاری آنها از نوع نیکل است که در مطلب”عوامل ایجاد کننده حساسیت پوستی به زیورآلات” به آن اشاره شده است.

چه چیزی باعث ارزشمند بودن فلز رودیوم می‌شود؟

رودیوم به راحتی با اکسیژن واکنش نمی‌دهد، امری که آن را به یک فلز نجیب تبدیل می‌کند. این ویژگی از آن یک کاتالیزور کامل می‌سازد که در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاوم است. سختی کلی و نقطه ذوب بالای ۱۹۶۴ درجه سانتیگراد، آن را در کنار پلاتین، پالادیوم، اسمیم، ایریدیوم و روتنیم یعنی فلزات گروه پلاتین قرار می‌دهد. توانایی آن در تحمل دمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد هم در آب و هم در هوا و نامحلول ماندن آن در اکثر اسیدها، باعث می‌شود تا از رودیوم برای اهداف متنوعی از جمله در اتومبیل‌‌سازی، هواپیما، کنتاکت‌های الکتریکی، ترموکوپل و سیم‌های مقاومت با دمای بالا استفاده می‌شود.

بر اساس گزارش انجمن سلطنتی شیمی، مقدار موجود از رودیوم به عنوان نادرترین فلز گروه پلاتین در هسته زمین، تقریبا ۰.۰۰۰۰۳۷ واحد در میلیون است، در حالی که طلا با فراوانی حدود ۰.۰۰۱۳ واحد در میلیون در پوسته زمین یافت می‌شود. این فلز گران بها به صورت عمده در آفریقای جنوبی و روسیه به‌عنوان محصول جانبی حاصل از پالایش سنگ‌های مس و نیکل تولید می‌شود. این دو سنگ حاوی حداکثر ۰.۱ درصد از این فلز گرانبها هستند. سالانه حدود ۱۶ تن رودیوم با ذخیره تخمینی ۳۰۰۰ تن تولید می‌شود.

معرفی انواع رنگ ها در طلا، خواص هر یک و نحوه ارزش گذاری

چگونگی کشف رودیوم

کشف رودیوم به سال ۱۸۰۳ آن هم توسط ویلیام هاید وولاستون، شیمیدان انگلیسی بازمی‌گردد. وی این عنصر را از یک قطعه سنگ پلاتین از آمریکای جنوبی استخراج کرد. این یافته اندکی پس از کشف فلز دیگری از گروه پلاتین به نام پالادیوم توسط خود ولاستون به دست آمد. رودیوم به طور کلی همراه با رسوبات پلاتین یافت می‌شود، اما وولاستون با خارج کردن پلاتین و پالادیوم از نمونه‌ای که در اختیار داشت، به پودر قرمز تیره‌‌رنگی رسید که پس از تصفیه با گاز هیدروژن فلز گرانبهای رودیم درون خود را آشکار ساخت.

هر چند که این فلز جامد به رنگ سفید-نقره‌ای روشن و صیقلی است، اما نام خود را از کلمه یونانی «rhodon» به معنای گل رز گرفته است. نامی که بیشتر به سرخی املاح شیمیایی این فلز اشاره دارد. علیرغم نادر بودن و زیبایی آن، آمارهای مربوط به سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که تقریبا ۹۰ درصد موارد مصرف فلز رودیم مربوط به بخش خودکاتالیزور در تولید مبدل‌های کاتالیزوری می‌شود؛ استفاده‌ای که مسلما برای یکی از کمیاب‌ترین فلزات گرانبها بر روی کره زمین آنچنان هم تشریفاتی به نظر نمی‌رسد.

انتهای پیام/