ذخیره طلا چیست و ذخیره طلای کشورها چقدر است؟

ذخیره طلا ، به طلایی گفته می‌شود که بانک‌های مرکزی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود و تضمین پرداخت تعهدات مالی خود مثل سپرده‌های بانکی، دارندگان پول‌های کاغذی و بدهی شرکای تجاری یا به‌عنوان پشتوانه‌ای برای پول نگهداری می‌کنند.

به گزارش پایگاه خبری جهان طلا (گلدنیوز) در پایان سال ۲۰۰۵ بانک‌های مرکزی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری حدود ۱۹٪ از کل طلای استخراج‌شده در جهان را در اختیار داشتند. بر اساس برآوردها کل طلای استخراج شده تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۶۵٬۰۰۰ تن بوده‌است.

آمار سرانه ذخایر طلا

در نقشه سرانه ذخایر طلای بانک‌های مرکزی دنیا، سوئیس با ۱۳۶٫۳ گرم طلا به ازای هر نفر جمعیت خود در رتبه اول و لبنان، آنتیل هلند، منطقهٔ یورو و آروبا در رتبه‌های بعد قرار دارند:

میزان ذخایر طلای جهانی از سال ۱۸۴۵ تاکنون

صندوق بین‌المللی پول به‌طور دوره‌ای آمار دارایی‌های طلای هر بانک مرکزی را بر اساس گزارش رسمی خود آن کشور اعلام می‌کند. و شورای جهانی طلا براساس این آمار به‌طور دوره‌ای فهرست دارایی‌های طلای کشورها و سازمان‌های بین‌المللی مختلف را تنظیم می‌کند.

نمودار میزان ذخایر طلای جهانی از سال ۱۸۴۵ تاکنون:

البته میزان ذخیره طلا یی که در این جدول برای هر کشور آمده لزوماً به‌طور فیزیکی در همان کشور قرار ندارد و مشخص کردن میزان طلایی که به‌طور فیزیکی در اختیار بانک مرکزی هر کشور قرار دارد نیز امکان‌پذیر نیست، چون اغلب بانک‌های مرکزی اجازهٔ بررسی ذخایر خود را نمی‌دهند. ایران و مسئولان بانک مرکزی آن نیز میزان ذخایر طلای کشور را در اختیار نهادهای داخلی و خارجی قرار نمی‌دهند(1).

تحلیل جدول شورای جهانی طلا از میزان ذخیره طلا در کشورها

آمریکا، آلمان، صندوق بین المللی پول، ایتالیا و فرانسه در جایگاه اول قرار دارند و عراق مجارستان، مصر، استرالیا و کویت هم در رتبه پایین جدول به سر می برند.
یعنی آمریکا اول و استرتلیا در مقام چهلم جدول قرار دارد هر چند مقام چهلم مقام آخر نیست و نزدیک به دویست کشور در دنیا هستند که نامشان در جدول نیامده است و این جدول تنها به چهل کشور اول پرداخته که از ثروت و امکانات بالایی برخوردارند. نکته حایز اهمیت به هند و ترکیه اختصاص دارند، دو کشور غربی و شرقی در همسایگی نزدیک و دور به ایران که به طرز شگفت آوری در جایگاه 11 و 12 جدول قرار دارند و صاحب رتبه بالای طلا در میان بزرگان ذخیره طلا در دنیا و بالاتر از بانک مرکزی اروپا هستند.

جالب اینکه ذخیره طلای این دو کشور بیشتر از اسپانیا، پرتقال، بلژیک، تایلند، کره جنوبی و همسایه دریایی ایران عربستان است و از این ذخیره در قدرتمند شدن اقتصادشان بهره برده اند.

صندوق بین‌المللی پول

در ردیف 3 جدول صندوق بین‌المللی پول قرار دارد . این صندوق بر اجرای سامانه پولی بین‌المللی نظارت دارد. صندوق بین‌المللی پول، یکی از معتبرترین منابع ارزیابی و پیش‌بینی وضعیت اقتصاد جهانی محسوب می‌شود. طرح بنیان‌گذاری صندوق در کنفرانس برتون وودز در ژوئیه ۱۹۴۴ که ساختار اقتصادی جهان پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت به وجود آمد و در دسامبر ۱۹۴۵ آغاز به کار کرد.

هدف از تشکیل صندوق گسترش همکاری‌های پولی بین‌المللی و تسهیل رشد متوازن تجارت بین‌الملل، ایجاد سامانه باثبات ارزی بین اعضا و پرهیز از رقابت در کاهش نرخ ارزها و تهیه منابع لازم از طریق منابع عمومی صندوق، به منظور کمک به کشورهای عضو دارای کسری تراز پرداخت‌ها است.

صندوق بین‌المللی پول، زیر نظر شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد کار می‌کند، اما در اصل، سازمانی مستقل است و این رابطه، بیشتر، تشریفاتی است. مدیریت صندوق بین‌المللی پول از سپتامبر ۲۰۱۹ بر عهده کریستالینا جورجیوا است.

بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی

در ردیف 37 جدول نیز نام بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی (Bank for International Settlements یا BIS) آمده است. این نهاد، سازمانی بین‌المللی است که همکاری و مشارکت‌های پولی و مالی را تقویت می‌نماید و به عنوان یک بانک به بانک‌های مرکزی، خدمات می‌دهد(2).

این نهاد در ۱۷ مه ۱۹۳۰ میلادی تأسیس گردید و بدین روی قدیمی‌ترین سازمان مالی بین‌المللی جهان به شمار می‌رود. از آنجا که مشتریان بانک تسویه بین‌المللی را بانک‌های مرکزی کشورها و سازمان‌های بین‌المللی تشکیل می‌دهند، این نهاد از افراد و شرکت‌های خصوصی سپرده نمی‌گیرد و به آنها خدمت‌رسانی مالی نمی‌کند.(3)

۴۰ کشور برتر بر اساس اخرين رتبه بندى شوراى جهانى طلا ( تا سپتامبر ٢٠٢١)

رتبه	کشور/سازمان	طلا به تن	نسبت درصد طلا
١	ایالات متحده آمریکا	8,133.5	78.7%
٢	آلمان	3,359.1	75.5%
٣	صندوق بین‌المللی پول	2,814.0	نامشخص.
٤	ایتالیا	2,451.8	69.4%
٥	فرانسه	2,436.4	65.6%
٦	چین	1948.3	3.4%
٧	سوئیس	1,040.0	5.6%
۸	روسیه	2,295.4	22.4%
۹	ژاپن	846.0	3.6%
۱۰	هلند	612.5	68.5%
۱۱	هند	711.2	6.7%
۱۲	ترکیه	411.7	27.8%
١٣	بانک مرکزی اروپا	504.8	34.6%
۱۴	تایوان	423.6	4.4%
۱۵	پرتغال	382.6	72.0%
۱۶	ازبكستان	366.4	61.3%
۱۷	عربستان سعودی	323.1	4.0%
۱۸	بریتانیا	310.3	10.7%
۱۹	لبنان	286.8	43.3%
۲۰	اسپانیا	281.6	20.7%
۲۱	اتریش	280.0	56.9%
٢٢	تایلند	244.2	5.8%
٢1	لهستان	229.9	8.3%
٢٤	بلژیک	227.4	41.2%
٢٥	الجزایر	173.6	18.6%
٢٦	ونزوئلا	161.2	83.1%
٢٧	فيليپين	156.1	8.6%
٢٨	برزيل	129.7	2.1%
٢٩	سنگاپور	127.4	1.9%
٣٠	سوئد	125.7	12.7%
٣١	آفریقای جنوبی	125.3	13.5%
٣٢	مکزیک	120.0	3.5%
٣٣	لیبی	116.6	8.5%
٣٤	یونان	114.0	59.9%
٣٥	کره جنوبی	104.4	1.3%
٣٦	رومانی	103.6	11.6%
٣٧	بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی	115.0	نامشخص.
٣٨	عراق	96.3	9.4%
٣٩	مجارستان	94.5	14.8%
٤٠	مصر	75.6	17%
٤١	استرالیا	79.9	7%
٤٢	کویت	79.0	10%

منابع

 "Data Template on International Reserves and Foreign Currency Liquidity -- Reporting Countries"

پانویس:

1ـ دانشنامه ویکی پدیا

2ـ «Bank for International Settlements». ایران ریسک. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۱ مهر ۱۳۹۰.

 3ـ بانک تسویه بین‌المللی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، مرکز مدارک علمی، موزه و انتشارات. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ مهر ۱۳۹۰.