راهنمای عملیاتی مالیات طلا 1404

به گزارش سایت اخبار طلا و جواهر گلدنیوز، هدف اصلی این سند، ارائه دستورالعمل‌های اجرایی دقیق و شفاف‌سازی نحوه محاسبه انواع مالیات مرتبط با خرید، فروش، و نگهداری طلا، سکه، و شمش طلا است.

در محیطی که شایعات و تغییرات غیررسمی نرخ‌ها همواره وجود دارد، تاکید می‌شود که تمامی عملیات مالیاتی باید صرفاً بر اساس قوانین رسمی منتشر شده از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی صورت پذیرد. عدم تبعیت از این دستورالعمل‌ها می‌تواند منجر به جرائم مالیاتی شود. در سال 1404، تمرکز اصلی بر شفاف‌سازی نحوه اعمال مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و آماده‌سازی زیرساخت‌ها برای اجرای احتمالی قانون مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) است.

بخش اول: مالیات بر ارزش افزوده (VAT) بر طلای نو و ساخت

مالیات بر ارزش افزوده (VAT) مهم‌ترین سازوکار مالیاتی در چرخه خرید و فروش طلای ساخته شده در سال 1404 است. درک صحیح از مبنای محاسبه این مالیات، برای جلوگیری از پرداخت بیش از حد مالیات توسط مصرف‌کننده نهایی حیاتی است.

1. نرخ و مبنای اعمال مالیات بر ارزش افزوده:

نرخ اجرایی: نرخ استاندارد مالیات بر ارزش افزوده برای طلا، جواهر، و پلاتین در سال 1404 همچنان 10 درصد تعیین شده است، مطابق با نرخ عمومی اعلام شده برای اکثر کالاها و خدمات مشمول VAT.

نکته اجرایی حیاتی (تفکیک اجزا): برخلاف بسیاری از کالاها، این 10 درصد فقط بر روی ارزش افزوده ایجاد شده توسط زنجیره تولید و توزیع اعمال می‌شود. به طور مشخص، مالیات VAT بر قیمت نهایی تمام شده محاسبه نمی‌شود، بلکه صرفاً بر روی دو جزء زیر اعمال می‌گردد:

اجرت ساخت (سرویس): هزینه‌ای که طلاساز برای تبدیل طلای خام به محصول نهایی دریافت می‌کند.

حق‌العمل و سود فروشنده: سودی که مغازه‌دار یا فروشنده از فروش قطعه به مصرف‌کننده نهایی کسب می‌کند.

نکته مهم: اصل قیمت طلا (وزن خالص فلز زرد) که بر اساس قیمت لحظه‌ای اونس جهانی و نرخ ارز داخلی محاسبه می‌شود، مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شود.

2. راهنمای گام به گام محاسبه مالیات بر ارزش افزوده برای طلای نو:

این فرآیند باید به دقت در فاکتورهای رسمی لحاظ شود:

گام 1: استخراج اجرت ساخت: مبلغ ریالی دقیق اجرت ساخت قطعه طلا (بدون احتساب مالیات) باید از فاکتور فروشنده به دست آید.

گام 2: تعیین مبلغ مشمول مالیات (مجموع اجرت و سود): سود فروشنده (که نرخ آن توسط اتحادیه‌های مربوطه تعیین می‌شود) باید به اجرت ساخت اضافه گردد.

گام 3: محاسبه مالیات قابل پرداخت (VAT): مالیات بر ارزش افزوده با اعمال نرخ 10 درصد بر مجموع محاسبه شده در گام 2 به دست می‌آید.

گام 4: جمع‌بندی فاکتور نهایی: قیمت نهایی که خریدار می‌پردازد.

نتیجه عملیاتی:

خریدار نهایی (مصرف‌کننده) باید این مبلغ VAT را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده بر روی فاکتور مشاهده و پرداخت نماید. فروشنده موظف است این مبلغ را در اظهارنامه‌های دوره‌ای VAT خود لحاظ کند.

بخش دوم: وضعیت مالیاتی انواع دارایی‌های طلا در سال 1404

نحوه برخورد مالیاتی با دارایی‌های طلا بسته به شکل دارایی (جواهر ساخته شده، شمش، یا سکه) متفاوت است.

1. مالیات طلای دست دوم (کارکرده):

حکم قانونی:

بر اساس آخرین اصلاحات قانونی و رویه‌های سازمان امور مالیاتی، مالیات بر ارزش افزوده بر طلای دست دوم (کارکرده) که قبلاً یک بار به مصرف نهایی رسیده است، صفر درصد (معاف) می‌باشد.

تعهد فروشنده:

فروشنده طلای دست دوم حق دریافت و مطالبه مالیات بر ارزش افزوده از خریدار را ندارد. در فاکتور این معاملات، ستون VAT باید صفر قید شود.

محدودیت عملیاتی در چرخه خرید و فروش:

طبق مقررات اجرایی ابلاغ شده در سال 1403 که در سال 1404 نیز لازم‌الاجرا است، فروش طلای دست دوم توسط مصرف‌کننده نهایی به شخص ثالث غیرمجاز تلقی می‌شود.

طلافروشان صرفاً مجاز به خرید این طلای کارکرده از اشخاص حقیقی هستند تا آن را ذوب کرده و به چرخه تولید محصولات نو بازگردانند. این محدودیت با هدف افزایش شفافیت و جلوگیری از فرار مالیاتی اعمال شده است.

2. مالیات شمش طلا (Gold Bullion):

شمش طلا به دلیل ماهیت کالای سرمایه‌ای و وزنی خود، وضعیت خاصی دارد:

معافیت از VAT:

شمش طلا (با عیار استاندارد 995 یا بالاتر) که به صورت خالص عرضه می‌شود و فاقد اجرت ساخت عمده است، به طور کلی از مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌باشد. تنها در صورتی که شمش شامل خدمات حکاکی یا بسته‌بندی خاص باشد، ممکن است اجرت مربوط به آن خدمات مشمول VAT گردد، اما اصل وزن شمش معاف است.

مالیات بر درآمد (سوداگری):

اگر خرید و فروش شمش طلا توسط اشخاص حقیقی (و نه فعالان بازار دارای مجوز) با هدف کسب سود کوتاه‌مدت (سوداگری) انجام شود، سودی که از این معاملات حاصل می‌گردد، مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود.

وضعیت CGT:

در صورت تصویب نهایی قانون مالیات بر عایدی سرمایه (بخش سوم)، سود حاصل از فروش شمش‌های غیررسمی نیز مشمول آن خواهد شد.

3. مالیات خرید و فروش سکه طلا (تمام بهار آزادی، نیم، و ربع):

مالیات بر سکه دارای دو سطح رسیدگی است:

مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر تعداد (عوارض).

مالیات بر ارزش افزوده (VAT):

ارزش ریالی سکه بهار آزادی (که برابر با قیمت وزنی طلا است) و همچنین هزینه‌های ضرب سکه، معاف از VAT هستند.

مالیات بر تعداد (عوارض قانونی):

سازمان امور مالیاتی برای کنترل سوداگری، عوارضی را بر اساس تعداد سکه‌های خریداری شده در یک بازه زمانی مشخص (معمولاً یک سال شمسی) وضع کرده است:

سقف معافیت (تا 10 عدد):

خرید و فروش تا سقف 10 عدد سکه در سال شمسی، از پرداخت این عوارض مقطوع معاف است.

محدوده 11 تا 30 عدد:

برای خریدهای مازاد بر 10 عدد تا سقف 30 عدد، مبلغ ثابت و مشخصی به عنوان عوارض به ازای هر سکه مازاد باید پرداخت شود. این مبلغ بر اساس آخرین بخشنامه‌ها (مثلاً 400,000 تومان به ازای هر سکه مازاد) تعیین می‌گردد. پرداخت این مبلغ از طریق سامانه امور مالیاتی و تکمیل اظهارنامه مربوطه صورت می‌گیرد.

محدوده 31 تا 50 عدد:

برای خریدهای حجیم‌تر (31 تا 50 عدد)، نرخ عوارض به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد (مثلاً 520,000 تومان به ازای هر سکه مازاد).

مالیات بر درآمد (سود حاصل از خرید و فروش مکرر):

اگر فردی به صورت مکرر (به عنوان شغل) اقدام به خرید و فروش سکه نماید و سود قابل توجهی کسب کند، این سود مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود، حتی اگر تعداد سکه‌ها کمتر از سقف‌های عوارض باشد.

بخش سوم: مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) طلا (در انتظار تصویب نهایی در 1404)

مهم‌ترین تحول مورد انتظار در حوزه مالیات بر سرمایه در سال 1404، اجرای احتمالی قانون مالیات بر عایدی سرمایه (Capital Gains Tax - CGT) است.

هشدار اجرایی بسیار مهم:

تا زمان ابلاغ رسمی و انتشار آیین‌نامه‌های اجرایی لازم‌الاجرا، این قانون رسمیت کامل نداشته و فروشندگان و خریداران نباید هیچ مبلغی بابت CGT از شما کسر یا درخواست نمایند. این بخش صرفاً برای آمادگی مالیاتی در صورت تصویب نهایی آورده شده است.

1. هدف عملیاتی قانون CGT:

هدف اصلی این قانون، جلوگیری از سوداگری کوتاه‌مدت و هدایت نقدینگی سرگردان به سمت تولید و بازارهای رسمی مانند بورس کالا است. این مالیات بر مبنای سود کسب شده از افزایش قیمت دارایی در طول دوره مالکیت محاسبه می‌شود.

2. نرخ‌های پیشنهادی بر اساس مدت زمان نگهداری (در صورت تصویب نهایی):

نرخ CGT بر مبنای مدت زمان نگهداری دارایی (شامل طلا، سکه، و دارایی‌های سرمایه‌ای دیگر) طراحی شده است تا نگهداری بلندمدت تشویق شود:

مدت زمان نگهداری دارایی نرخ مالیات بر عایدی (سود)

کمتر از یک سال (کوتاه‌مدت) 30 درصد سود

بین یک سال تا دو سال 20 درصد سود

بین دو سال تا سه سال 15 درصد سود

بیش از سه سال 10 درصد سود

زمان پرداخت: مالیات CGT باید در زمان وقوع “عمل فروش” (انتقال مالکیت) توسط مودی محاسبه و پرداخت گردد.

3. دستورالعمل‌های معافیت‌های پیش‌بینی شده (در صورت تصویب):

برای حمایت از پس‌اندازهای خرد و تشویق سرمایه‌گذاری‌های مولد، معافیت‌های خاصی برای دارایی‌های طلا در نظر گرفته شده است:

معافیت وزنی و زمانی برای اشخاص حقیقی: اشخاص حقیقی ایرانی (بالای 18 سال) برای فروش تا سقف 200 گرم طلای 18 عیار که در مالکیت آن‌ها بوده است، در طول دوره پنج ساله از زمان اجرای قانون، از پرداخت CGT معاف خواهند بود. این سقف به صورت تجمیعی برای تمام فروش‌های آن‌ها در این پنج سال محاسبه می‌شود.

معافیت از طریق کانال‌های رسمی: معاملاتی که به جای خرید فیزیکی طلا، از طریق ابزارهای مالی رسمی انجام شوند، از این مالیات معاف خواهند بود. این شامل:

صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا (ETF).

گواهی سپرده کالایی طلا (Nickel/Gold Certificates).

خرید طلای نو و جواهرات:

بررسی فاکتور:

همیشه اطمینان حاصل کنید که 10% VAT فقط بر روی اجرت ساخت و سود فروشنده اعمال شده باشد، نه بر روی وزن خالص طلا.

درخواست فاکتور رسمی:

هرگز از خرید بدون فاکتور رسمی خودداری نمایید، زیرا اثبات معافیت از VAT در صورت خرید دست دوم یا اثبات تاریخچه مالکیت برای CGT در آینده، تنها با فاکتور ممکن است.

خرید سکه طلا:

مدیریت سقف 10 عددی:

برای اجتناب از دردسرهای مالیاتی عوارض بر تعداد سکه، خریدها را در بازه‌های زمانی مختلف مدیریت کنید تا مجموع سالانه از 10 عدد عبور نکند، مگر آنکه آماده پرداخت عوارض مازاد باشید.

فروش طلای دست دوم (کارکرده):

عدم پرداخت VAT:

به عنوان خریدار (اگر مصرف‌کننده نهایی هستید)، اصرار کنید که فاکتور فروش طلای دست دوم فاقد ردیف مالیات بر ارزش افزوده باشد.

محدودیت فروشنده:

اگر مصرف‌کننده هستید و قصد فروش به غیر از طلافروش دارای جواز را دارید، توجه داشته باشید که این اقدام خلاف قانون است و باید فروش به طلافروش (به عنوان خریدار مجاز برای بازیافت) صورت گیرد.

آمادگی برای مالیات بر عایدی سرمایه (CGT):

نگهداری سوابق:

اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارید، مدارک خرید (فاکتورها و تاریخ دقیق) را به دقت نگهداری کنید تا در صورت تصویب CGT، بتوانید از معافیت‌های مربوط به نگهداری بلندمدت (بیش از 3 سال) بهره‌مند شوید.

استفاده از صندوق‌ها:

برای فرار از پیچیدگی‌های مالیات بر معاملات فیزیکی، خرید گواهی سپرده طلا یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در بورس را مد نظر قرار دهید که شفافیت مالیاتی بالاتری دارند.

تعهدنامه نهایی:

این سند تنها یک راهنمای عملیاتی مبتنی بر قوانین موجود و پیش‌بینی‌های قانونی است. مراجع رسمی تعیین کننده قوانین مالیاتی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی کشور هستند. در صورت ابهام، استعلام رسمی از این مراجع توصیه می‌شود.

انتهای پیام/