راه صادرات را باز کنید! - ریخته گری مهمترین حرفه در صنعت طلا

علیرضا رجبی که از مدرسان مرکز علمی و کاربردی طلاوجواهر است، رتبه اول المپیاد کشوری را داراست. همچنین دستی بر آتشِ المپیاد جهانی دارد. در گفتگو با گلدنیوز گفت : شغل پدری اش در حوزه زیورآلات را ادامه داده و کارگاهی را از 10 سال گذشته تاسیس کرده و تا امروز مشغول به کار است. به اعتقاد آقای رجبی گشایش راه صادرات مهمترین عامل رشد صنعت طلاوجواهر در کشور است.

فن و مهارت ریخته گری

این استاد مرکز علمی و کاربردی ، ریخته گری را فنِ شکل دادن به آلیاژهایی تعریف می کند که ابتدا ذوب شده و سپس وارد قالب می شود. این شکل جامد، پس از سرد شدن حجمی از آن قالب را به دست می دهد و البته جز کهن ترین روش در شکل دهی به مصنوعات محسوب می شود.

رجبی قالب های خاک-ماسه و خاک رس را جز قدیمی ترین ها معرفی می کند و می افزاید: امروزه این روش ها منسوخ شده و ممکن است برای فلزات بی ارزش نظیر پایه های چدنی، مس و برنج استفاده شود ولی بعید می دانم کسی در دنیا از این روش بهره ببرد.

تا 30 سال گذشته برای ریخته گری انگشترهای نقره مردانه از این روش استفاده می کردند ولی امروز با افزایش قیمت فلز نقره، دیگر از این شیوه بهره گیری نمی کنند.

تجهیزات و دستگاه ها

به گفته رجبی تجهیزات و دستگاه های مختلفی در حوزه ریخته گری تا امروز مورد ارزیابی و استفاده قرار گرفته است. مشهور ترین دستگاه ها سانتریفیوژ است که با چرخش نسبت به مرکز، فلز مذاب را با فشار به یک قالب تزریق می کند. قالب درون یک سیلندر فلزی تعبیه شده که از گچ مخصوصِ طلا بهره برده است و در کوره قرار می گیرد.

این مدرس دانشگاه ادامه می دهد: سال ها پیش سانتریفیوژ را در مخزنِ خلأ قرار دادند ولی با این کار فلز به مرحله اکسیداسیون می رسید. اکسید شدنِ فلز نیازمند [اکسیژن] است و این مهم در خلأ صورت نمی گیرد.

امریکا و اروپا سیستم هایی پیشرفته تولید کردند و کوره به صورت القایی در آن نقش دارد که شرایطی مطلوب تر پدید می آورد.

رجبی امکان ایجاد خلل و فرج و خوره را در مصنوعِ طلایی ریخته گری شده در دستگاه های قدیمی را بیشتر دانست و خاطرنشان کرد: این موارد در دستگاه های جدید به حداقل رسیده است.

مهندسی معکوس

این دستگاه ها در ابتدا وارداتی بودند ولی مهندسان ایرانی تجهیزاتی را بومی سازی کرده اند. مهندسی معکوس صورت گرفته که اقدامی موثر بوده است. ضمن اینکه روند مذکور از سوی هیچ نهادی حمایت نمی شود.

آقای رجبی همچنین تهیه بخشی از قطعاتِ دستگاه های ایرانی را جای تاسف می داند و در عین حال اشاره دارد که تولید کنندگان و زرگران علاقمند به استفاده از تجهیزاتِ خارجی هستند.

او از این مسئله گلایه دارد که ساختِ جواهر و طلاسازی با دست، همچون گذشته ارزش ندارد و از اهمیتِ آن کاسته شده است؛ حال آنکه مردم باید به کارهای دستی اهمیت بیشتری بدهند.

در این میان هزینه پایین و سرعت بالای تولید مصنوعات به روش ریخته گری، مشتریان را به سوی این روش سوق داده است تا جایی که صنعت ریخته گری 95 درصدِ صنعت طلا را به خود اختصاص داده است.

رجبی در مصاحبه با "گلدنیوز" اصول کار ریخته گری را بر اساس تولید انبوه معرفی می کند و می گوید: بازار کار ریخته گری در ایران بسیار خوب است و اگر مسیر صادرات پیش روی سازنده ها هموار شود، وضعیت بهتر خواهد شد.

البته شرایط کنونی هم مطلوب است ولی اگر راه صادرات باز شود، این مسیر رونق خواهد گرفت.

پیشرفت تکنولوژی ها

این مدرس دانشگاه سرعت پیشرفت تکنولوژی در کشورمان را بالا تخمین می زند و می گوید: صنف طلاوجواهر هر روز مدل و ابزارآلاتی جدید را تجربه می کند؛ لذا شخصا چشم اندازی را پیش رو می بینم که شرایطی خوب را در مقابل فارغ التحصیلان نمایان می سازد. این افراد می توانند کار را در کارگاه های کوچک و تولیدات خرد شروع کنند.

دانشجویان ما با انگیزه هستند و مرکز فنی و حرفه ای از بالاترین تا پایین ترین بخش، شرایطی مطلوب را تجربه می کند و یادگیری ها نیز به صورت آکادمیک پیش می رود. لذا فارغ التحصیلان ما به عنوان یک اپراتور حرفه ای عمل خواهند کرد.

رجبی معتقد است دانشجویان این مرکز در دوران کرونا به خوبی آموزش های حضوری را فرا گرفته اند تا جایی حتی یکی از آن ها به موم کاری حرفه ای تبدیل شده است. اگر تعداد جلسات آموزش بیشتر بود برش کارانِ حرفه ای بیشتری از این دانشگاه تحویل جامعه می شدند.

بازار کار

او همچنین حداقل درآمد برای فارغ التحصیلان را تا 15 میلیون تومان تخمین می زند و می گوید: متاسفانه بسیاری افراد کارگاه خود را جمع کرده اند ولی سلیقه نسل جوان متفاوت است و از این رو طرح های متنوع و انگیزه های بیشتری پیش روی جوانان است.

روی دیگر سخنان آقای رجبی با مسئولان و دست اندرکاران این صنف است. او از طریق تریبون "گلدنیوز" تاکید دارد که این مسئولان توجه بیشتری به صنف نمایند و ضمن هموار کردن مسیرهای صادراتی، بیشتر به صنف طلاوجواهر بها بدهند.

بسیاری کشورها پیشرفته در این حوزه تکنولوژی را وارد کرده اند و باید دانست سرچشمه‌ی ایین تکنولوژی در اختیار کشورهای پیشرفته است. لذا راه وارد ساختنِ این تکنولوژی باید باز شود. درست مانند تجهیزاتی که با مهندسی معکوس، امروز در کشور به صورت بومی مورد استفاده قرار می گیرد که برآمده از انگیزه و نبوغ جوانان ایرانی است. دانشجویان ما از لحاظ فنی و علمی کم از سایرین و پیشکسوتان ندارند؛ علمی که با هزینه های شخصیِ اساتید ارائه می شود و رئیس و نائب رئیس اتحادیه نیز همواره پشتیبان دانشگاه ما بوده اند؛ اما دولت نیز باید توجه بیشتری نماید تا شرایط برای ارزآوری بهتر شود. امیدوارم در دولت آقای رئیسی این اتفاق رخ دهد.

انتهای پیام/