آشنایی با سامانه جامع تجارت - چه کالاهایی مشمول ثبت و پیگیری در سامانه جامع تجارت هستند؟

به گزارش گلدنیوز ؛ «محمد شیرازیان» مدیر پروژه سامانه جامع تجارت ایران، هدف از ایجاد این سامانه را شفافیت اقتصادی و جلوگیری از عرضه کالای قاچاق عنوان کرد.

شیرازیان درباره آغاز به کار این سامانه گفت: «پیرو قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که در سال 92 مصوب شد سامانه تجارت از سال 95 کار خود را آغاز کرد.

شیرازیان ادامه داد: در خصوص اینکه اصلی ترین وظیفه این سامانه چیست گفت: باید به قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز برگردیم، در این قانون پیش بینی شده است که دستگاه‌های متولی تجارت که حدود 35 دستگاه هستند(اعم از اجرایی و نظارتی) فرایندهای خود را سیستماتیک و شفاف کنند. شفافیت، کاهش نقش عامل انسانی، حذف امضاهای طلایی و کاهش رانت از نتایج سیستمی کردن فرایندهاست. بنابر این گام نخست ایجاد سامانه برای هر دستگاه اقتصادی چه اجرایی و چه نظارتی ، سیستمی کردن فعالیت آن ها بود تا بتوانیم به شفافیت لازم برسیم.

شیرازیان با اعلام اینکه ارتباط بین این سامانه‌ها و دستگاه‌ها گام بعدی بود گفت:« با توجه به اینکه نزدیک ۳۰ دستگاه دولتی، در بخش اجرایی و نظارتی درگیر این فرایند هستند و هرکدام باید سامانه خود را داشته باشند، منطقی نیست که فعال تجاری با ۳۰ سامانه روبه‌رو باشد و درخواست خود را در سامانه‌های مختلفی ثبت کند، بنابراین سامانه‌ تجارت ایرانیان این ارتباط را برقرار می‌کند تا فعال اقتصادی با یک سامانه جامع طرف باشد.»

شیرازیان در ادامه گفت:« برای اینکه این سیستم‌ها باهم تبادل اطلاعات کنند نیازمند یک‌زبان مشترک بودند بنابراین افراد حقیقی با کد ملی و افراد حقوقی با شناسه ملی تبادل اطلاعات می‌کنند. درباره اماکن نیز کدپستی و در خصوص کالا هم شناسه کالا در نظر گرفته شد.

شفافیت پیش نیاز مبارزه با فساد

مدیر سامانه جامع تجارت درباره ثبت درخواست ها گفت:«در این درگاه درخواست بازرگان ثبت و بر اساس موضوع، این درگاه اطلاعات ثبت شده را به سامانه مربوط منتقل می‌کند که این عملکرد موجب تسریع در فعالیت‌های اقتصادی شده و یکپارچگی آن را تضمین می‌کند و بازرگان دیگر نیازی به ارتباط جداگانه با هر سامانه ندارد.

این سامانه هزینه تخلف و قاچاق را افزایش میدهد، چرا که متخلف برای دور زدن قانون باید با کل فرایند و سیستمی که کاملا شفاف عمل میکند تبانی کند که در عمل امکان پذیر نیست. یکی از رویکردهای مقابله با فساد شفافیت در فرایند تجارت رسمی است که با سامانه جامع تجارت این شفافیت محقق می شود.

شیرازیان با اعلام اینکه فرآیند پیچیده رسمی برای بازرگان آنها را به قاچاق راغب‌تر می کند گفت: « یکی از دلایلی که ممکن است بازرگانان و فعالان اقتصادی ما را به سمت کالای قاچاق سوق بدهد ، پیچیدگی و سخت بودن تجارت رسمی است و تسهیل تجارت یکی از پیش نیازهای مقابله با فساد است.»

کالاهای داخلی و سامانه جامع تجارت

مدیر سامانه جامع تجارت در پاسخ به این پرسش که حوزه تجارت داخلی چه جایگاهی در سامانه جامع تجارت دارد گفت: تجارت داخلی و خارجی دو روی یک سکه هستند و کاملا با هم مرتبط هستند. تجارت داخلی به شکل خلاصه دو ورودی بیشتر ندارد یا واردات کالا یا تولیدات داخل، پس در تجارت داخلی انتقال مکان و مالکیت موضوع اصلی است که هر کدام سامانه‌های ویژه خود را دارد.»

 شیرازیان درباره ویژگی‌ کالاهایی که در داخل کشور امکان ثبت در این سامانه را دارند گفت: پیگیری و ثبت کالاها هم برای دولت و هم فعالان اقتصادی هزینه بر است، بنابراین همه کالاها مشمول رصد توسط این سامانه نیستند. کالاها بر اساس ارزش و منفعتی که رصد آنها برای کشور دارد ملزم به ثبت در این سامانه می شوند.

برای مثال غذای دام که با دلار 4200 وارد کشور می‌شود توجیه اقتصادی دارد که تا زمان رسیدن به دست دامدار در سامانه پیگیری شود اما در مورد کالایی که در سوپر مارکت‌ها عرصه می‌شود توجیه ندارد که مالک تا رسیدن آن به دست مصرف کننده کننده آن را در سامانه ثبت کند.

در تجارت داخلی کالاهایی مدنظر رصد، رهگیری و ثبت در سامانه جامع تجارت هستند که موضوع قاچاق باشند یا تسهیلات یارانه ای دریافت کنند و یا کالاهایی باشند که جزءسبد خانوار محسوب شوند.

اینکه چه کالایی مشمول رهگیری و ثبت توسط سامانه جامع تجارت باید باشد بر عهده مرکز تجارت الکترونیکی وزارت صمت نیست. وظیفه ما فقط فراهم کردن زیرساخت هاست و مجری تصمیمات اتخاذ شده هستیم.

جلوگیری از تبانی قاچاقچیان

شیرازیان با اعلام اینکه با وجود این سامانه تخلف بازرگانان به حداقل می‌رسد گفت:«اگر بازرگانی اعلام کند که قصد وارد کردن کالایی را دارد و ارز دولتی دریافت کند اما کالایی غیر از کالای اعلام شده را وارد کند نمی‌تواند کالایی غیر از کالای ثبت شده را بفروشد.

برای فروش کالای قاچاق بازرگان نیاز به تبانی دارد که این سامانه جلوی این تبانی‌ها را می‌گیرد در واقع با راه اندازی این سامانه، کالای قاچاق قابل معامله نیست زیرا تمام فاکتورهای فروش در این سامانه رصد می‌شود.»

شیرازیان گفت:« در بیشتر مواقع وقتی دستگاه ضابط کالای قاچاقی را می‌گیرد فرد مالک ادعا می‌کند کالای مورد نظر تولید داخلی است و به صورت زیرزمینی و با برند فیک تولیده شده که جرم در این موارد کاهش پیدا می‌کند.

تولید داخل و سامانه جامع تجارت

به گفته شیرازیان، درست است که ما باید از تولیدکننده داخلی حمایت کنیم و نیازمندی‌هایش را برطرف کنیم اما تولیدکنندگان نیز باید شفافیت داشته باشند. نمی شود به بهانه حمایت از تولید، ما تولیدکنندگان را از شفافیت معاف کنیم. نبود شفافیت باعث می شود در کنار تولیدکنندگان خدوم و سالم، تولیدکنندگان متخلف هم شکل بگیرند و با عرضه کالاهای وارداتی به نام تولید داخل، عملا بازار تولید کننده داخلی را هم خراب کنند.

مالیات و سامانه جامع تجارت

شیرازیان در پاسخ به این سوال که آیا این سامانه در مالیات هم شفاف سازی می‌کند یا خیر گفت: «این سامانه می‌تواند گلوگاه مالیاتی باشد اما هدف اصلی آن شفافیت در تجارت و جلوگیری از کالای قاچاق است، هرچند که به عنوان تسهیل گر فرایندها می تواند در بخش مالیات هم به کار گرفته شود تا فعال اقتصادی ما مجبور نباشد در چند سامانه موازی ورود اطلاعات بکند. اما باز هم تاکید میکنم که سامانه جامع تجارت اهدافی فراتر از بحث های مالیاتی دارد.

برای مثال حتی گاهی برای رضایت مالک کالا به آن‌ها اعلام می کنیم اصلا نیاز به ثبت قیمت کالای عرضه شده در سامانه نیست چراکه فقط رهگیری کالا در سامانه برای ما اهمیت دارد.

در پایان شیرازیان اعلام کرد که این سامانه برای شفافیت در کالاهای رسمی راه اندازی شده و کالاهای غیر رسمی که در فضای مجازی به فروش می‌رسد در این سامانه قابل پیگیری و ثبت نیست و متولی آن ها دستگاه‌های نظارتی است.

انتهای پیام/