نمی‌گذارند کارخانه‌ام را توسعه دهم!

ابراهیم فاضلی تولیدکننده‌ی ماشین آلات طلاسازی در مصاحبه با خبرنگار "گلد نیوز" به پیشینه خانوادگی خود در حوزه صنف طلاوجواهر اشاره می کند. سال 88 درپی یک فقره دزدی، طلای سرمایه ای خود را از دست داد ولی سبقه و تجربه‌ی تولید، مانع از پیشرفتِ این خانواده‌ی تولیدگر نشد و کار خود را به حوزه‌ی "تولید ماشین آلات طلاسازی" شیفت دادند.

او دغدغه های تولیدکنندگان این صنف را به صورت اجمالی معرفی می کند و می گوید: ما ابتدا اقدام به ساخت سیستم "تصفیه آب" کردیم. طلا رو به گرانی می رفت و لذا اجازه ندادیم پس‌آب کارگاه ها توسطِ عمل "فیلتر کردن" وارد فاضلاب شهری شود. امروز هم سیستم های متنوع و تخصصی از جمله "بُمبینگ"، "واترجت" و "آبکاری"را تولید می کنیم.

فاضلی ادوات و ابزارآلاتِ هنرصنعتِ طلاسازی را بسیار متنوع می داند و در این بین به "کف پوشِ کفِ کارگاه" اشاره دارد که جلویِ اتصالِ خرده های طلای کف کارگاه ها را به کفش سازندگان می گیرد. در گذشته توری های آهنی به جای این کف پوش ها استفاده و منجر به زخمی شدن پا می شد.

او ویژگی کف پوش های جدید را "ارتفاع زیاد" و داشتن "آج" معرفی می کند تا مانند یک جارو، خرده طلای چسبیده به ته کفشِ کاربران را بزُداید. گرده های طلا در هر صورت در کف هر کارگاه طلاسازی موجود است و به راحتی با قدم برداشتن، به نقاط مختلف از جمله سرویس های بهداشتی منتقل می شود و ساخت این کف پوش های آج‌دار، تا 97 درصد جلوی این خسارت را از طریق فرایند قالکاری، می گیرد.

فاضلی ادامه می دهد: تمام طلاسازان از سنتی گرفته تا صنعتی و در همه جای دنیا پس از اتمام کار، شاهد گرده های طلا بر دستان خود هستند. به همین منظور سیستمی را به نام "سینک دستشویی طلاسازی" تولید کردیم. در گذشته عمل شستشوی دست ها در بشکه های آب انجام می شد ولی ما یک دستگاه برای این کار طراحی کردیم. روند کار این سازه هم بدین گونه است که آب حاصل از شستشوی دست ها، در یک مخزن ذخیره و از فیلترهای میکرونی عبور داده می شود و مجددا به روش قالکاری، طلای تهنشین شده را وارد چرخه بازیافت و تولید می کنند.

در سایر کشورها نیز آبِ حاصل از شستشوی دست به مخازنی متعدد منتقل و در نهایت از پارچه ای متقال مانند عبور داده می شد. ما این دستگاه را که برگرفته از سیستم تصفیه آب شهری است، به عراق و افغانستان صادر کرده ایم و در ایران با کیفیتِ برتر شناخته می شویم. حتی دستگاه های موجود در نمایشگاه های امارات و ترکیه، همپای کیفیِ تولیدات ما نبودند. ضمن اینکه دستگاه ما کپیِ تولیداتِ مشابهِ خارجی نیست.

*اهمیت کسرطلایی در تولید

از دیگر تولیداتِ این کارخانه‌ی سازنده‌ی ادوات جواهرسازی، می توان به "دستگاه پرداخت" اشاره کرد. نوعِ قدیمی آن شامل یک دینام دو طرفه بود که پس از اتمام کار، دست و صورتِ کاربر را به رنگ سیاه در می آورد و گرده های طلا فضا را پر می کرد. اما برای دستیابی به این گرده های طلا که کل فضای اتاقک چوبی را در بر می گرفت، مجبور بودند اتاقک را بسوزانند و ذرات طلا را استخراج کنند. فاضلی و همکارانش برای سهولتِ این روند، به فکر یک سیستم کابینتی افتادند که با کمک یک فیلتر و موتور مکش، مشابه کار جاروبرقی را انجام می دهد. گرده های طلا در کیسه هایی مخصوص جمع و توسط کاربر سوزانده و ذرات طلا بازیافت می شود.

تجهیزاتی که تا اینجا به آن ها اشاره شد، نیازِ هر کارگاه طلاسازی و در میانِ آن ها مشترک است چون اگر کسرِ طلا–ذراتِ برجای مانده از طلای بر در و دیوار و ادوات کارگاه- استخراج نشود، ورشکستگی آنی را برای تولیدکننده به دنبال خواهد داشت.

فاضلی برخی موتورهای دینامِ به کار رفته در ماشین آلات طلاسازی را تولیدِ کارخانه ماشین سازی تبریز معرفی می کند ولی با ابراز تاسف نسبت به کیفیتِ پایینِ آن، محصولِ وارداتی را بهترین جایگزین می داند و می گوید: ساخته های خارج از کشور ابعادی کوچک و ظاهری شکیل دارند؛ ضمن اینکه قیمت تمام شده آن هم مقرون به صرفه است و موتور به شکلی روان کار می کند.

وی اظهارِ تعجبِ خبرنگار "گلد نیوز" را مبنی بر قیمتِ پایین ترِ یک محصولِ چینی نسبت به موتوژن ایران اینگونه پاسخ می دهد: سر و صدای این موتورها بالاست و چون فناوریِ قدیمی دارد، استهلاک آن بیشتر است. بدنه آن ها چدنی است که موجبِ داغ شدنِ سریع موتور و حجم زیادِ اِشغال شده می شود. در حالیکه موتور تولید شده در چین با تعبیه یک فن کوچک، همواره خنک نگه داشتهمی شود.

فاضلی با بیان این مطلب ادامه می دهد: یک طلا قبل از آبکاری، پرداخت و سپس شستشو و روانه بازار می شود. اصلِ این داستان، پرداخت کاری است چون جلایِ مصنوعات باید در نگاه مشتری، جاذبه ایجاد کند.همچنین اگر آبکاری به زیبایی صورت نگیرد، تولیدِ نهایی به هیچ دردی نمی خورد. کارخانه‌ی ما در این بخش هم دستی بر آتش دارد. در این مرحله، برخی کثیفی ها که طی فرایند تولید روی طلا ایجاد می شود، توسط امواج فراصوتیگرفته می شود و سیستم الکترونیهم محصولِ نهایی را چربی گیری می کند.

*بازیافت طلا

آبکاری به صورت زرد و سفید با محلول هایی میسر است که تماما ساخت خارج از کشور می باشد و شستشوی کار با سیستم های بخار شو انجام می گیرد. دستگاه های مختصِ آبکاری یکی دیگر از تولیدات این کارخانه است که مشابه خارجی آن هم موجود ولی نمونه ی داخلی، طراحی و تولیدِ دستانِ جوانان ایرانی است؛ این ادوات، هرچند در بخش هایی از محصولِ خارجی ایده گرفته اند ولی از چنان کیفیتی برخوردار هستند که مشتریانی از ایتالیا را جذب کرده اند. فاضلی روش آبکاری این کشور را استفاده از ترانس با ضریب خطا بالا و کیفیت پایین عنوان می کند و می گوید: ما سیستم سوئیچینگرا به کار گرفتیم که برق را به صورت پالسی و مستقیم استفاده می کند و نتیجه‌ی آن کیفیت بالاتر و صرف جویی در مصرفِ محلول آبکاری است.

این دستگاه از نظر قیمتی هم دست برتر را دارد. به عنوان مثال یک دستگاه آبکاری 50 آمپر با داشتن 4 بِشر، تا سی میلیون تومان قیمت گذاری می شود؛ در حالیکه محصول ایتالیایی تا 2هزار یورو -60 میلیون تومان- فروخته می شود. از طرفی سیستم گرمکن، بدنه ی آهنی و رنگ و بُردِ به کار رفته در این دستگاه،ساخت داخل است و فقط کلیدهای آن از جمله خازن ها در کشور تولید نمی شود.

"واترجت" نام دستگاه دیگری است که شستشوی گچ را انجام می دهد. قالب های طلا حاوی گچ و نیز موم هستند که با حرارت دادن، موم از آن خارج شده و طلای ذوب شده به گچ، انتقال می یابد تا شکل نهایی را به خود بگیرد. وظیفه "واترجت" شستشوی گچ از لابلای ریزه کاری های طلای ساخته شده است.

اگر شما هم جز مشتریان پروپاقرص طلافروشی ها باشید، دستبندهای چرمی با تمثال های ریز وظریفِ طلایی رنگ نظرتان را به خود جلب کرده. این طرح های دلربا و جذاب با "دستگاه های لیزر" ساخته و پراخته می شود. در مسیر کار، طلا برای برش خوردنِ سوزانده و ذوب می شود و کسرِ طلا را بر جای می گذارد که توسط "کابین مکش لیزر" ذرات طلا را به چرخه تولید باز می گرداند.

به گفته فاضلی بسیاری طلاسازان در گذشته، پیش از تولیدِ این ادواتِ حیاتی، ذرات طلای هدر رفته را با جاروبرقی مکش می کردند و تا 30درصدی کسرِ طلایی را می گرفتند. امروز اما سیستم های خلاقانه این عدد را به 96درصد رسانده است. در این بین یک کارگاه به صورت میانگین ماهی 30گرم کسر طلایی دارد که با روش های قبلی تنها 10گرم آن به چرخه تولید باز می گشت ولی تجهیزاتِ تولیدی این کارخانه، در ماه اول 20گرم از آمار قبلی را به چرخه تولید باز می گرداند.

*ساخت ایران؛ ارزان تر از اروپا

آیا تولیدکنندگان طلا و جواهر، در انتخاب  خرید دستگاه های مورد نیاز کارگاهی، بین ساخت ایران و خارج دچار تردید می شوند؟ فاضلی پاسخ می دهد: یکسری تجهیزات مثل "مکش لیزری" در خارج کشور تولید نمی شود و از قطعاتِ دستگاه های خارجی بسیار پر هزینه است و خدمات پس از فروش آن در بازار ایران ارائه نمی شود.

او ادامه می دهد: بسیاری مشتریان از این بابت به ما گلایه می کنند که فلان قطعه در دستگاهِ خارجی خراب شده و خواستارِ تعمیر یا تعویض آن هستند. ما در پاسخ به این مشتریان می گوییم نیاز خود را از همان جایی که دستگاه را خریداری کرده اید، تامین کنید. البته برخی مواقع با دریافت مبالغ بالا، دستگاه های خراب را تعمیر می کنیم. اگر همین کالا از تولیدکننده ایرانی خریداری شود، به صرفه بوده و نصفِ قیمتِ خارجی هزینه دربر دارد. یک دستگاه "پرداخت سوپر" در کارخانه ما 35میلیون تومان ارزش دارد؛ کالای مشابه ترکیه ای 40 میلیون قیمت گذاری می شود به اضافه اینکه هزینه 1000 یورویی برای باربری روی دست خریدار می گذارد.

فاضلی مجموعِ دستگاه های تولید شده در کارخانه خود را نزدیک 37 نوع تخمین می زند و می گوید: ما در بخش قلم زنی دستی، نوعی خاصی از میز فرز را تولید کرده ایم و کسر طلا را توسط آن بازیافت می کنند. دستگاهی دیگر نقوشِ خاصِ مثلث شکل با زاویه را ایجاد می کند. این دستگاه "لاب"  نام دارد و می توان سابِ زاویهرا با آن ایجاد کرد.

همچنین این کارخانه کوره پخت سیلندر، دستگه موم گیر، پرداختِ استریلِ قبل و بعد از آبکاری، انواع پاشور و دست شور، دستگاه پرداخت در سایزهای مختلف خاصه نمونه 40 در 60 سانتی متر برای هنرجویان، محلولِ چربی گیر و... را تولید کرده است.

این تولید کننده ایرانی تاکید دارد که هیچگاه در مقابل مشتریان از کلمه "نه" استفاده نمی کنیم. در این میان دستگاهی ساخته ایم که دود حاصل از اسید سولفوریک را تا 90درصد خنثی می کند و طرحِ آن به ایتالیایی ها نیز فروخته شده است.

*در انتظار مجوز ساخت

این سربازِ خط مقدم تولید در کشور با این اعتقاد که "آمده ایم مشکلات تولیدکنندگان صنف طلاوجواهر را حل کنیم"، خود از مصائب پیش رو سخن می گوید: کارخانه ما سفارش کار بسیاری از سوی عراق و افغانستان دارد که به ارزآوری و اشتغال زایی برای کشور منتج می گردد. در این راستا هیچ کمکی از دولت نمی خواهیم. مالیات را می پردازیم و بیمه ها را رد می کنیم و هیچ مشکل غیر قانونی نداریم. تنها مشکل ما ناظر بر فضای کوچکِ کارگاهی است و بدین منظور به یک مجوز نیاز داریم تا در محلِ قطعه زمینی که در یکی از شهرک های صنعتی خریداری کرده ایم، کارخانه ای بزرگ تر احداث کنیم.

در صورت تحقق این افق، ضمن اشتغالزایی برای جوانان، صادراتِ این کارخانه فزونی گرفته و ارزآوری بیشتری برای کشور خواهد داشت. این در حالی است که بنا به گفته فاضلی، زمینِ مذکور دارای کاربریِ کشاورزی تشخیص داده شده است. هرچند کل آن منطقه کاربری کشاورزی دارد ولی با درج عبارات کارآفرین یک، دو، سه و چهار، شکلی صنعتی به خود گرفته است.

او با طرح این پرسش که ما باید به کدام ارگان مراجعه کنیم تا برای زمین تغییر کاربری بگیریم،می گوید: حتی حاضر به پرداخت هزینه هستیم ولی چون جواب درستی دریافت نکرده ایم، از دو سال پیش در یک سوله 600 متری با حدود 15 کارگر مشغول به کاریم. ضمن اینکه 102 دستگاه عقب افتاده از سفارش در دستور کار داریم و به واقعِ زمان لازم برای تولید آن ها را در اختیار نداریم.

او موکدا این صنعت را بی ارتباط با آلودگی های زیست محیطی می داند و اضافه می کند: در همان منطقه سوله ای در همسایگی زمین ما به تولید رنگ صنعتی مشغول است. پس اگر کاربری این زمین ها کشاورزی بود، این سوله ها چگونه ساخته شده است؟

فاضلی صراحتا می گوید اگر این سنگ اندازی ها ادامه داشته باشد، کل سیستم را به کشور ترکیه انتقال می دهد و از آنجا دستگاه های ساخت طلاوجواهر را به ایران صادر می کند.این در حالی استکه با راه اندازی هر خط تولید، بین 10 تا 15 نفر نیروی انسانی به کار مشغول می شوند و البته اکثر نیروهای فعال در کارخانه ی تولیدی آقای فاضلی از میان هموطنان ناشنوا هستند.

نیاز به نیروی انسانی در این کارخانه همچنان احساس می شود به گونه ی که خط تولید چرخ نورد به دلیل کمبودِ فضا، خوابیده است. بخش دیگر، "تولید لیزر" است که در حال حاضر از چین وارد می شود ولی فناوریِ و خط تولید آن در سوله‌ی 600 متری آقای فاضلی مهیاست. او برای راه اندازی این خط و اشتغال زایی برای شمار بیشتری از جوانانِ فعال و جویای کار تا سازمان انرژی اتمی رفته است ولی جواب درستی از معاون این سازمان دریافت نکرده است. او می گوید: حاضرم به صورت مکتوب بنویسم در صورت دریافتِ مجوز برای ساختِ زمین، ظرف یکسال برای 50 نفر شغل ایجاد خواهم کرد. از طرفی این توان را دارم که دستگاه لیزر ساخت خودم را با هزینه 100 میلیونی روانه بازار کنم در حالیکه هم اینک این دستگاه با مبلغ 150 میلیون تومان وارد کشور می شود. حال تصور کنید اگر خط تولید برای صادرات به عراق، افغانستان یا امارات راه اندازی و این تجهیزات از ایران به این مقاصد سه گانه روانه شود، [چه میزان ارز آوری برای کشور خواهد داشت]!

انتهای پیام/