در نمایشگاه صنعت موسیقی چه گذشت؟

کنار هم قرار گرفتن اقوام مختلف از اقصی نقاط ایران یکی از زیباترین اتفاقات دومین دوره نمایشگاه صنعت موسیقی به حساب می‌آید که همین موضوع حتی می‌تواند در پر رنگ‌تر شدن رویکرد صنعتی موسیقی تأثیرگذار باشد.

به گزارش سایت طلا گلدنیوز؛ خبرگزاری میراث آریا با چند تن از فعالان موسیقی نواحی حاضر در نمایشگاه صنعت موسیقی گفت‌وگوهایی داشته که در ادامه مشروح این گفت‌وگوها را از نظر می‌گذرانید:

نمایشگاه صنعت موسیقی بزرگ‌ترین اتفاق موسیقایی در ایران است

فرید زندی مدیر کارگاه دف‌سازی آبیدر اظهار کرد: من از ۱۰ سالگی دف‌ زدن را آغاز کردم و در حال حاضر هم هنرجوی رشته موسیقی هستم. تولید ساز تلفیقی از هنر و صنعت است و من به شخصه دف‌سازی را به این دلیل آغاز کردم که بتوانم سازی تولید کنم که هم استانداردهایی را که کردها برایش قائل هستند، داشته باشد و هم دارای استانداردهایی باشد که غیر کردها از دف در نظر دارند.

زندی افزود: به عنوان مثال کردها با دف سنگین وزن مشکلی ندارند اما غیرکردها معمولاً چنین دف‌هایی را نمی‌پسندند. حتی در کوک ساز هم کردها معمولاً صدای بم را می‌پسندند اما در شهرهای دیگر معمولاً دف تیز می‌خواهند و ما باید محصولی تولید کنیم که هر دو حوزه را پوشش دهد. خودم نوازنده هستم و در بین غیرکردهای نوازنده‌ هم دوستان نزدیکی دارم که تصمیم گرفتم برای هر دو حوزه در تولید دف نقشی ایفا کنم که خوشبختانه موفق هم بودم اما نمی‌توانم بگویم که به صد در صد آنچه که در ذهن داشتم، رسیده‌ام. 

وی درباره جدی بودن صنعت در حوزه تولید و توزیع دف گفت: به نظر من اگر دف طلقی (پوست مصنوعی) ساخته نمی‌شد، هیچوقت به سازی جهانی تبدیل نمی‌شد. در واقع جنس اصلی دف پوست طبیعی است اما با طلقی شدن اتفاق خوبی رخ داد که این ساز را جهانی کرد. امروز ما در نقاط مختلف ایران و جهان شاهد دف‌نوازی هستیم و این اتفاق دلیل همین طلقی شدن دف است. به نظر من دف خیلی زود مسیر تکامل خود را طی کرد و شاید دیگر سازها هم باید این راه را بروند؛ سازهایی مثل تار، کمانچه و... که آنها هم از پوست ساخته می‌شوند. از طرفی دف‌های پوستی در مناطق شرجی و حتی خانه‌هایی که از کولرهای آبی استفاده می‌کنند، نمی‌تواند کارایی داشته باشد. روند طلقی شدن دف به نظر من قدمی بزرگ برای جهانی شدن بود.

وی افزود: نکته دیگر این است که امکان چاپ طرح‌های مختلف روی دف وجود دارد. البته ما سازنده‌ها باید بسیار مراقب باشیم تا طرح‌هایی روی دف چاپ شوند که شأن این ساز را حفظ کنند. طرح‌هایی مثل سماع مولویه یا حتی نوشته‌های مذهبی شأن این ساز را حفظ می‌کند، حتی از دف‌نوازهای مطرح قدیمی طرح‌هایی داریم که روی دف پوستی این افراد لااله‌الاالله و محمد رسول‌الله به رنگ سبز با مرکب نوشته شده است که نشان می‌دهد از گذشته هم طرح‌نگاری روی دف مرسوم بوده است و ما مبدع آن نیستیم و فقط آن را کمی گسترش دادیم و طرح‌های جدیدی در شأن دف در نظر گرفته‌ایم. البته متأسفانه برخی همکاران چون پیشینه دف برایشان مهم نیست و صرفاً به تجاری بودنش توجه دارند، هر طرحی را روی دف می‌کشند، برخی افراد هم با تعصب شدید هیچ طرحی را روی دف نمی‌پذیرند که به نظر من این افراد هم نگاه درستی ندارند و بهتر است ما دف را در مسیر تکامل قرار دهیم.

مدیر کارگاه دف‌سازی آبیدر درباره نقش نمایشگاه صنعت موسیقی در شکل‌گیری صنعتی جدی‌تر در این عرصه گفت: بزرگ‌ترین اتفاق موسیقایی در ایران در حال حاضر همین نمایشگاه صنعت موسیقی است که در زمان کوتاه یک ساله توانسته به یک بِرَند مهم تبدیل شود. من دوستانی دارم که در حوزه موسیقی فعالیت می‌کنند و حتی دوستانی دارم که در این حوزه فعالیت نمی‌کنند و از برگزاری این نمایشگاه مطلع هستند و آن را دنبال می‌کنند. روز به روز با استقبالی که صورت می‌گیرد و بازخوردهایی که وجود دارد اطلاع‌رسانی بیشتری درباره این نمایشگاه شکل می‌گیرد؛ حتی فردی در این نمایشگاه به من رجوع کرد که گفت با دیدن استوری من در فضای مجازی از شهرکرد به این نمایشگاه آمده است و این اتفاق بسیار بزرگی برای نمایشگاه صنعت موسیقی است.

وی افزود: این رویداد به تولیدکننده‌ها کمک می‌کند تا ارتباطی مستقیم با مصرف‌کننده‌های اصلی داشته باشند. در این رویداد واسطه‌هایی که سازهای ما را به دست مشتری‌ها می‌رساندند، حذف شده‌اند و این ارتباط مستقیم اتفاق بزرگی است چون همه سلایق نظراتشان را با ما در میان می‌گذارند و ما در تولیدات خود می‌توانیم با بهره‌گیری از این نظرات اتفاقات بهتری را رقم بزنیم. از طرفی با حذف واسطه‌ها قیمت‌ها در این نمایشگاه واقعی‌تر است و به همه دوستانی که به هر دلیلی در این رویداد حاضر نشده‌اند، پیشنهاد می‌کنم که از این نمایشگاه حمایت کنند. 

زندی در پایان گفت: این رویداد نباید متوقف شود و باید ادامه پیدا کند. قطعاً هنوز به نقطه ایده‌آل نرسیده‌ایم و انتقاداتی به نمایشگاه وارد است اما برگزاری مستمر آن در دوره‌های بعدی می‌تواند ضعف‌ها را کنار بزند. من نمایشگاه صنعت موسیقی را اتفاق بسیار مهم و خوبی در عرصه موسیقی می‌دانم.

نمایشگاه صنعت موسیقی می‌تواند مروج ساز تنبور باشد

امجد مرادی تولیدکننده تنبور اظهار کرد: از سال ۸۷ به صورت حرفه‌ای مشغول تولید تنبور هستم و باید بگویم که متأسفانه در کشور ما توجه لازم به سازهای سنتی و به خصوص تنبور وجود ندارد و به همین دلیل اجازه رشد هم به این ساز داده نمی‌شود. متأسفانه در صداوسیمای ما هیچ شکل و شمایلی از تنبور به نمایش گذاشته نشده و همین مسئله دلیل محکمی است برای آنکه این ساز شناخته شده نباشد و مسیر رواج و شناخته‌شدنش خیلی کند و آرام صورت می‌گیرد.

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی که در کشور وجود دارد بازار تنبور مسیر رو به رشدی ندارد. در سال‌های اخیر میزان فروش بسیار کاهش پیدا کرده و طبیعتاً در شرایط اقتصادی نابسامان خرید ساز در اولویت خانواده‌ها نیست.

این نوازنده تنبور درباره صادرات این ساز گفت: از آنجا که تنبور، سازی متعلق به یک شهر است و رواجش به کندی صورت می‌گیرد باید سازگرها مورد حمایت قرار گیرند تا تولیدات بیشتری صورت گیرد. به نظر من با در نظر گرفتن حمایت‌های لازم می‌توان قیمت تنبور را کاهش داد تا مردم امکان خرید داشته باشند و این ساز بیشتر در بین مردم رواج پیدا کند. در واقع پس از رواج این ساز در بین مردم ایران می‌توان به صادر شدن آن به کشورهای دیگر امیدوار بود.

وی افزود: البته ساز تنبور مثل سازهایی چون گیتار و ویولن جهانی نیست و افراد چندانی آن را نمی‌شناسند. اساتیدی هستند که در حد توان خودشان معرفی این ساز را انجام می‌دهند اما تعداد این اساتید بسیار اندک است و جدی‌تر شدن صنعت در این حوزه نیازمند حمایت و توجهی بسیار جدی‌تر است که متأسفانه در کشور ما وجود ندارد و هر روز شرایط برای صنعتی شدن تولید تنبور سخت‌تر می‌شود.

مرادی درباره نقش نمایشگاه صنعت موسیقی در رفع موانع و مشکلات این حوزه گفت: هدف ما از حضور در این نمایشگاه به نمایش گذاشتن تولیداتمان بود که خوشبختانه استقبال خوبی هم از این نمایشگاه در شهر تهران شده است. حضور در این نمایشگاه و دیده شدن این ساز توسط علاقه‌مندان به موسیقی و عموم مردم می‌تواند قدم مهمی در راستای معرفی موسیقی نواحی و ترویج ساز تنبور باشد.

مرادی در پایان تصریح کرد: غرفه‌های نمایشگاه بسیار گرانقیمت است و از برگزارکنندگان این رویداد تقاضا دارم که هزینه غرفه‌ها را برای دوره‌های بعد کاهش دهند. نکته دیگر این است که سر و صدای زیادی در سالن‌ها وجود دارد و سازهایی چون تنبور که شنیدن این سازها نیازمند یک آرامش است اصلاً امکان خوبی برای معرفی ندارند. بسیاری از مشتری‌ها به ما رجوع می‌کنند ولی چون نمی‌توانند ساز را تست کنند از خرید منصرف می‌شوند.

رسانه‌ها به معرفی سازهای ایرانی توجه داشته باشند

ایمان شیرانی تولیدکننده تنبک شیرانی در اصفهان اظهار کرد: امروز دستگاه‌های بسیار پیشرفته دیجیتال بسیار خوبی وجود دارد که در کشور ما هم این دستگاه‌ها در دسترس علاقه‌مندان هستند اما ما باید به‌ شکلی به سمت صنعتی شدن برویم که هنر را هم حفظ کنیم و وقتی هنر حفظ شود می‌توان گفت که صنعت به کمکش می‌آید. در واقع من این دو را مکمل یکدیگر می‌دانم، یک هنرمند نمی‌تواند تولیدات گسترده‌ای داشته باشد و در این بین صنعت است که به افزایش تولید کمک می‌کند، در این عرصه هر کس می‌خواهد از صنعت بهره ببرد باید هنرمند توانمندی باشد.

شیرانی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در ۴۰ سالی که در این عرصه فعالیت می‌کنیم بازار همواره مسیر رو به بهبودی را طی کرده و ما مدام در حال افزایش تولید هستیم و خوشبختانه هر روز مشتری تنبک‌ها بیشتر می‌شود.

وی درباره صادرات تنبک گفت: ما هیچ صادراتی نداریم، ۹۰ درصد تولیدات ما به تهران می‌رود و پس از آن، به نظر می‌رسد کسانی که این محصولات را خریداری کرده‌اند، آن را به اروپا صادر می‌کنند و ما به شکل مستقیم هیچ‌گاه به سمت صادرات نرفته‌ایم.

شیرانی در ادامه تصریح کرد: به نظر من وظیفه دولت است که این ساز ایرانی را به کشورهای دیگر معرفی کند. کشورهای دیگر روی سازهایی مثل کالیمبا، هنگ درام، گیتار و... سرمایه‌گذاری می‌کنند و در برنامه‌های مختلف و حتی اخبارشان و همچنین رسانه‌ها به این سازها می‌پردازند و آن را معرفی می‌کنند ولی در کشور ما این اتفاق رخ نمی‌دهد. به نظر من دولت وظیفه دارد با تولیدکننده‌ها در تعامل باشد و برای معرفی سازهای ایرانی که از دیگر سازها بسیار غنی‌تر است اقداماتی جدی داشته باشد و آن را به اروپایی‌ها معرفی کند.

وی در پایان گفت: نمایشگاه صنعت موسیقی اولین نمایشگاهی است که پس از انقلاب به صورت رسمی و گسترده برگزار شده است. علی‌رغم هزینه بالای غرفه و اقامت باید بگویم که برگزاری این رویداد بسیار خوشحال‌کننده است و ما تلاش می‌کنیم که چراغ این نمایشگاه روشن بماند و برگزاری آن استمرار داشته باشد. خوشبختانه استقبال بسیار خوبی رخ داده و ما هم به عنوان فعالان این عرصه وظیفه داریم برای تداوم این هنر گام‌هایی جدی برداریم. افزایش تولید سازهایی مثل تنبک به نوعی افزایش تولید ناخالص ملی است چرا که ما چوب را به یک اثر هنری تبدیل می‌کنیم و به آن ارزشی چند برابر می‌دهیم.

گفتنی است دومین نمایشگاه صنعت موسیقی روز سه‌شنبه- ۲۹ آبان ماه- با حضور جلال ذکایی رئیس نمایشگاه، محمد رمضان رئیس هیات مدیره و خزانه‌دار صنف صوت و تصویر، تلفن همراه و لوازم جانبی و آلات موسیقی تهران، فردین خلعتبری موسیقیدان و آهنگساز، محسن شریفیان آهنگساز، نویسنده، نوازنده نی‌انبان و سرپرست گروه «لیان» بوشهر و جمعی دیگر از هنرمندان، فعالان حوزه موسیقی در مرکز نمایشگاهی برج میلاد افتتاح شد.

نمایشگاه صنعت موسیقی با در برگرفتن گروه‌های کالایی شامل تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان سازهای موسیقی، آموزشگاه‌های موسیقی، مراکز پژوهشی حوزه موسیقی، ناشران موسیقی، استودیوهای ضبط صدا، استارت‌آپ‌های موسیقی، ناشران کتاب‌های موسیقی، عرضه‌کنندگان لوازم صوتی و صدابرداری و سایر حوزه‌های مرتبط، در تلاش است مرجع مهمی در فعالیت‌های صنفی این حوزه در سال باشد.

شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه متشکل از انجمن‌ها و آموزشگاه‌های موسیقی، انتشارات در حوزه موسیقی، کنسرواتوار، تولیدکنندگان، واردکنندگان و فروشگاهای سازهای سنتی بومی ایرانی، سازهای بومی خارجی، سازهای مدرن، سازهای کوبه‌ای، بادی، زهی و... هستند.

همچنین تولیدکنندگان و فروشگاه‌های اکسسوری، کیف‌های حمل، میزهای دیجی، کوک ساز، نگهدارنده و پایه‌های ساز و... و تولیدکنندگان پوست و چرم مخصوص ساخت سازها و مصنوعات چرمی حمل ساز، سیستم صوتی، دیجی، اسپیکر، استودیوی صدا، تجهیزات صدابرداری، هنگ درام، کالیمبا، چنگ رومی، و... ساز آرامش، پرکاشن، کاخن، گیتار، پیانو، دف، تمپک، تار، سه تار، عود، کمانچه، قانون، باقلاما و... از جمله حاضران در این نمایشگاه هستند.

دومین نمایشگاه صنعت موسیقی قرار بود تا ۲ آذر از ساعت ۱۲ تا ۲۰ در محل مرکز نمایشگاهی برج میلاد تهران میزبان علاقه‌مندان باشد اما گویا روز جمعه یکم آذرماه آخرین روز نمایشگاه است.

نخستین دوره نمایشگاه صنعت موسیقی دی ماه سال گذشته در محل مجموعه نمایشگاهی برج میلاد تهران برگزار شد.

میراث آریا و ایرنا