بهای سنگین استخراج طلا برای ساکنین آق دره

به گزارش پایگاه خبری جهان طلا گلدنیوز، به نقل از ایلنا؛ گزارش‌ها از دو روستای دورافتاده در شهرستان تکاب، یعنی آق‌دره و زره‌شوران، نشان می‌دهد که با وجود قرارگیری بزرگ‌ترین معادن طلای کشور در مجاورت آن‌ها، مردم بومی و کارگران با رنج‌های تاریخی دست و پنجه نرم می‌کنند. نرخ ابتلا به سرطان در میان کارگران و مردم محلی به دلیل قرار گرفتن در معرض سموم جیوه و آرسنیک ناشی از فرآیندهای استخراج، بالاتر از متوسط کشوری تخمین زده می‌شود. این آلودگی به محصولات دامی و باغات منطقه نیز سرایت کرده است.

اعتصاب زرشوران و مطالبه عدالت در دستمزد

معدن طلای زرشوران در آستانه یک بحران نیروی انسانی قرار دارد. کارگران این معدن بیش از دو هفته است که در اعتصاب به سر می‌برند. مطالبات اصلی آن‌ها شامل عدم پرداخت مزایا و پاداش، و مهم‌تر از آن، عدم دریافت مبلغی بابت سختی کار و مضرات مواد سمی است. کارگران با اشاره به قیمت ۱۶۴ میلیون تومانی هر سکه طلا، خواهان اجرای عدالت در برابر ارزش ثروتی هستند که از دل زمین بیرون می‌آورند.

ناامنی شغلی و قراردادهای صوری

در زرشوران، پیمانکاران برای فرار از تعهدات بلندمدت، با کارگران قراردادهای سه ماهه می‌بندند، در حالی که قرارداد اصلی کارفرما با پیمانکار سه ساله است. این ساختار ناامن باعث می‌شود هر کارگری که از حق خود دفاع کند، با تسویه‌حساب فوری اخراج شود. در معدن آق‌دره نیز، تعدیل فصلی هر سال تکرار می‌شود؛ امسال ۱۳۰ کارگر تعدیل شدند که ۵۲ نفر از آن‌ها بومی روستای آق‌دره بودند. حقوق این کارگران فصلی بین ۱۷ تا ۲۲ میلیون تومان در فصلی که مشغول به کار هستند، متغیر است. فشار به قدری زیاد است که کارگران بومی برای حفظ شغل، مجبور می‌شوند زمین‌های کشاورزی خود را تحت فشار به کارفرما واگذار کنند.

تکرار تراژدی آق‌دره پس از یک دهه

وضعیت روستای آق‌دره، حکایت از عدم تغییر وضعیت زیرساختی دارد. ده سال پیش (در سال ۱۳۹۵) کارگران آق‌دره در اعتراض به تعدیل نیرو و اجرای حکم شلاق برای ۱۷ نفر اعتراض کردند؛ اتفاقی که منجر به خودکشی یک کارگر در اعتراض به بیکاری شد. امروز، نه تنها آن مشکلات حل نشده، بلکه مشکلات جدیدی اضافه شده است:

• بحران درمان: روستای آق‌دره با وجود منطقه کوهستانی و سردسیر بودن، حتی یک خانه بهداشت ندارد. رسیدگی پزشکی ساده نیازمند یک ساعت رانندگی به سمت تکاب است که در شرایط برفی جاده‌ها عملاً غیرممکن می‌شود.

• فقدان زیرساخت اساسی: این روستا همچنان از نعمت گاز لوله‌کشی محروم است.

در حالی که بهره‌برداران از این معادن با افزایش قیمت طلا ثروتمندتر می‌شوند، کارگران و روستاییان با تورم، آلودگی سمی و فقدان ابتدایی‌ترین امکانات رفاهی، فقیرتر شده‌اند. اعتصاب کارگران زرشوران و تعدیل نیرو در آق‌دره، نشانه‌ای واضح از مدل توسعه‌ای معیوب است که ثروت ملی را از دل مناطق محروم استخراج می‌کند، اما هیچ سهمی از آن را به بهبود معیشت و سلامت تولیدکنندگان اصلی (کارگران و مردم بومی) بازنمی‌گرداند.