آيا فشار حداكثری به پايان رسيده يا مي رسد ؟!

گلدنیوز :پيچيدگی حداكثری روابط بين الملل ناشي از جنگ روسيه با اوكراين، تحليل هاي سياسي و اقتصادي كارشناسان رو وارد فضايي چند قطبي كرده است. تحليلگران ايدئولوژيك كه در تحليلهايشان به نگاه سياسي و ايدئولوژيك ، اولويت مي دهند تا نگاه اقتصادي ، تلويحا از رييس جمهور روسيه ، قهرمان ساخته اند.

كارشناسان روابط بين الملل با نگاهي تاريخي اقدام روسيه را تلاشي براي دفع نفوذ ناتو از مرزهاي خود و اقدام براي تسلط بر اوكراين و احياي قدرت از دست رفته اتحاد جماهيري شوروي مي دانند.

فروش نفت و خرید طلا

اما تحليلگران اقتصادي كه ريشه همه چالشهاي اينچنيني را در اقتصاد جهاني قابل تحليل مي دانند معتقدند ؛ درست است كه پوتين مدتهاست به ناتو و غرب هشدار مي دهد به مرزهاي روسيه نزديك نشوند.

اما در عين حال در اقدامي بسيار عجيب ، تلاش جدي خود را در سه سال گذشته معطوف كرده تا درآمد حاصل از فروش نفت خود (ذخاير ارزي ) را به جاي دلار به ذخاير طلا تبديل كند و ماه گذشته ميلادي ذخاير ارزي روسيه كه بالغ بر ششصد ميليارد دلار بود به طلا تبديل شد و دلار در اين سبد به صفر رسيد.

نفت بفروشید، دلار بگیرید

آمريكا و كمپانيهاي نفتي از سال ١٩٧١ اين قاعده را در دنيا اجرا و مسلط كردند كه خريد و فروش نفت بايدو بايد به دلار صورت بگيرد . (به مرور زمان با تسامح ، اين ميزان را كاهش دادند به اين معني كه ٦٠ درصد فروش نفت هر كشور بايد به دلار باشد و به همين دليل است كه ميتواند هر كشوري را تحريم كند) .

روسيه از سه سال پيش با اين اقدام (صفر كردن درآمد دلاري ناشي از فروش نفت ) به همه كمپانيهاي نفتي و آمريكا اعلام جنگ داده و خود را آماده جنگ و تحريم و .. كرده است.روسيه با اين اقدام (افزايش ذخاير طلا ) درصدد است ، فشار تحريم غرب را كاهش دهد .

در اين موضوع البته همين جا به پايان نمي رسد ، آمريكا مي كوشد روسيه را با شيبي قابل رویت ، از بازار نفت كنار بگذارد (ميگويم با شيب اينكار صورت مي گيرد زيرا در قطعنامه اي كه به شوراي امنيت سازمان ملل ارائه داد ، جنگ روسيه با اوكراين را محكوم نكرد بلكه تاسف بار خواند عليرغم اينكه مطمئن بود، روسيه آن را وتو ميكند) .

پیشنهاد مذاکره با اوکراین!

از سوي ديگر به لحاظ تاريخي نگران نزديك شدن برترين اقتصاد صنعتي دنيا (آلمان) به روسيه است. بنابراين آلمان را وادار مي كند تا پروژه انتقال انرژي نورد استريم ٢ را كه در مراحل نهايي است متوقف كند و آلمان نه تنها اين اقدام را صورت داد كه يكصد ميليارد دلار نيز براي مقابله با روسيه اختصاص داد.

اين تصميم موجب شد ، پوتين كه كاملا ، عزم تصرف اوكراين را داشت و به نظر هنوز هم دارد ، پيشنهاد مذاكره با اوكراين را داد. حتي تركيه نيز بيطرفي فعال را پيشه خود كرده و با دست پس مي زند و با پا پيش مي كشد.

( پيمان مونترو به تركيه اجازه مي دهد در شرايط جنگي، تنگه هاي بسفر و داردانل را بر روي كشتيهاي تجاري كشورهاي درگير جنگ ببندد و اردوغان اعلام كرده مي تواند اين كار را انجام دهد.) با تلاش غرب و آمريكا اگر جنگ هم ادامه نيابد كه شواهد اين را نشان نمي دهد، نيز تحريمهاي روسيه به قوت خود باقي خواهد بود زيرا بايدن اعلام كرده ؛ كارشناسان ما ماههاست روي تحريم بانك مركزي روسيه كار مي كنند .

برنده کیست؟

كار به جايي رسيده كه سوييس نيز از بيطرفي تاريخي خارج شده و آسمان خود را بر پروازهاي روسيه بسته است.

سوي ديگر ماجرا ، آمادگي هسته اي روسيه ، كاهش ارزش سي درصدي پول ملي آن ، افزايش نرخ بهره بانكي در روسيه براي جلوگيري از خروج نقدينگي از بانكهاي اين كشور ، برخورد بشدت امنيتي روسيه با مردم معترض به جنگ ،از سوي ديگر ارسال سلاح به اوكراين با تصويب اتحاديه اروپا كه تصميمي بسيار نادر است ، همه و همه نشان از پايان نيافتن اين جنگ يا دستكم عواقب آن ، به راحتي است .

ظاهرا تا اينجا برنده اين جنگ آمريكاست زيرا با افزايش قيمت نفت ، امكان افزايش توليد نفت ، به ويژه نفت شيل را كه هزينه توليد بالايي دارد ، پيدا ميكند، مانع پيوند آلمان با روسيه هم شده ، به چين هم علامت مي دهد اگر بخواهد هوس اشغال تايوان را در سر بپروراند، چه قدرتي در اجماع جهاني عليه او دارد و دنيا را عليه او مي شوراند، عليرغم اصرار بر تعيين تكليف زودتر برجام ، به ايران هم پيام روشني مي دهد .

فشار حداکثری تحریم ها به پایان رسیده ؟

در اين سو در سفر اخير علي باقري مذاكره كننده ارشد ايران به وين درخواست تازه اي مبني بر رفع تحريمهاي سپاه پاسداران به گروه ١+٤ ارائه شده كه با مخالفت طرف مذاكره مواجه شده است.

توافقي كه گفته و شنيده مي شود ٩٨ درصد پيش رفته و تقريبا نهايي است. موضوع اين نوشته پاسخ به پرسش جدي پايان فشار حداكثري است. شما خواننده و مخاطب محترم را ارجاع ميدهم به اظهارات وزير اقتصاد كه در روز هفتم اسفند رسانه اي شد.

سيد احسان خاندوزي گفته فشار حداكثري تحريمها به پايان رسيده است و در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین ، مهم‌ترین دستور کار اقتصادی ما باید استفاده کردن از این فرصت باشد و نباید مجددا اقتصاد ایران را به نفت و دلارهای نفتی وابسته كنيم.

اظهارات وزير اقتصاد و درخواست جديد رفع تحريم سپاه به نشست وين ، زماني واقعي بنظر مي رسد كه ببينيم حرف و عمل همخواني دارد.

اگر اين اظهارات را در كنار بودجه ١٤٠١ بگذاريم چيز ديگري ميبينيم. به درخواست سازمان برنامه و بودجه و با كمك كميسيون تلفيق بودجه مجلس ، صادرات نفت ، سال آينده ٢٠٠ هزار بشكه افزايش يافت و قيمت آن نيز بشكه اي ده دلار بالاتر رفت. يعني وابستگي بيشتر شد ، ارز ترجيحي را نيز حذف نكردند زيرا نگران كاهش بيشتر سرمايه اجتماعي يعني اعتماد مردم به حكومتند. بر خلاف اظهارات وزير اقتصاد ، دولت و به طريق اولي مردم ، به شدت خواستار توافق هستند و البته هيچ امتيازي فراتر از برجام سال ٩٤ نيز در متن توافق فعلي وجود ندارد.

( تحريمهاي هسته اي تعليق شود ، سوخت غني سازي شده به روسيه برود ، سانتريفوژهاي پيشرفته از ايران خارج يا معدوم گردد يا در ايران زير نظر آژانس قرار بگيرد كه در حال نهايي شدن است ) درخصوص گرفتن تضمين هم ، ايران به دادن يك بيانيه سياسي از سوي كنگره امريكا مبني بر خارج نشدن از دوباره برجام، راضي شده كه هنوز هيچ پاسخي از طرف آمريكايي داده نشده است .

درست به همين دليل و دليل ديگر جنگ اوكراين ، ايران درخواست رفع تحريم سپاه را به مذاكرات اضافه كرده است.

جایگزين نفت روسيه؛ ايران

به دلايل يادشده ميتوان گفت ايران هم ميخواهد دل متحد روس خود را نگهدارد ، هم به دنبال توافق برجام است از سوي ديگر و همانطور كه پيش تر گفته شد ، روسيه وارد راهي شده كه منجر به خروجش از بازار نفت يا تداوم تحريم مي شود.

بنابراين جايگزين نفت روسيه عربستان نيست زيرا در قانوني نانوشته ، هيچ كشوري اجازه ندارد توليد نفتش را از آمريكا بالاتر ببرد، جایگزين نفت روسيه، ايران است.

اگر نگوييم بهترين ، مي توان گفت مناسبترين و منطقي ترين شرايط براي جايگزيني است. ایران با دوستي و اتحاد با روسيه نيز منافاتي ندارد. در عرف بين الملل به آن رقابت در عين همكاري مي گويند.

در اين شرايط مي توان از پايان فشار حداكثري سخن گفت زيرا تاكنون شاخص هاي كلان اقتصادي كه از اين پايان به ما نشانه اي نداده اند.
ميگويند محصول زيتون يك باغدار بر اثر سرما از بين رفت ، اما بخش بسيار كوچكي از محصول او كه در برابر سرما مقاوم بود به ثمر نشست و او را به اين نتيجه رساند كه بعد از اين ، بايد گونه هاي مقاوم به سرما را كشت كند تا در سرماي مشابه محصول از دست نرود.

واقعيت اين است كه آن بخش از محصول مقاوم به سرماي تحريم ،قشر متوسط و ضعيف جامعه هستند كه همواره سنگ زيرين آسيا بوده اند .

اما آيا مشاهدات شما نشان از توجه دولتها وتقويت محصولات مقاوم به سرماست ؟!

پاسخ اين پرسش را ميتوان از عكس العمل ما و اقتصاد ما و رفتار دولتهاي ما به تحريمهاي رييس جمهور اسبق آمريكا (اوباما) و تحريمهاي رييس جمهور سابق اين كشور (ترامپ و سرماي دوباره) به خوبي مشاهده كرد.

در هر دو دوره همان راهي را رفتيم كه پيش تر رفته بوديم حتي فجيع تَر .

بنابراين وقتي فقط و فقط شعار مي دهيم و هم افزايي وجود ندارد ، بگونه اي كه حتي جرات حذف ارز ترجيحي را درشرايطي كه مي دانيم با توزيع آن ، رانت را توزيع مي كنيم ، نداريم ، عقل حكم ميكند با طنابي كه پايين رفته ايم با هر دولت يا با هر تفكري ، با همان طناب بالا بياييم . بنظر مي رسد با طناب روسيه ميتوان بالا آمد.

انتهای پیام/