باجگیری روسی و برجام ایرانی

گروه تحلیل بازار گلدنیوز : در صورت گروگان ماندن برجام ، غرب و امريكا كه ورود نفت ايران را به بازار ضروري مي دانند بايد تصميم بگيرند كه چگونه ميتوانند همزمان نگران روسيه و اوكراين ، چين و ايران باشند.

به هر ميزان جنگ روسیه و اوکراین طولاني تر شود، تورم و ركود جهاني بيشتر خواهد شد و مردم بيشتر كشورها شاهد گرانتر شدن نفت ، طلا و مواد غذايي خواهند بود.

سناریوهای احتمالی

درباره آثار و تبعات اقتصادي اين جنگ زماني مي توان به نتايج نسبتا روشني رسيد كه سناريوهاي احتمالي پايان اين جنگ را تحليل و بررسي كنيم .

١- روسيه با گرو نگه داشتن برجام ، قيمت نفت را بالاتر برد (كه نتيجه آن افزايش تورم جهاني است) تا به غرب نشان دهد چقدر حساب شده به اين جنگ ورود و البته سعي كرده از آن به عنوان اهرم فشار براي كاهش تحريم ها عليه خود نيز استفاده كند.

بنابراين در سناريوي نخست با تصرف كيف نيز ميتواند فشار تحريم ها را كاهش دهد . او همه تلاش خود را كرده تا آثار اقتصادي اين جنگ ، مردم روسيه را درگير نكند و با وجود افزايش نرخ بهره از ٩/٥ به ٢٠ درصد ، نتوانسته جلوي كاهش ٣٠ درصدي ارزش پول ملي روسيه را بگيرد.

روسیه با تصرف كيف شايد بتواند از فشار تحريم ها بكاهد اما نمي تواند رهبري دست نشانده را در اوکراین به قدرت برساند. در اين شرايط طبيعي است كه غرب به پوتین برای تنها گذاشتن اوکراین اعتماد نكند.

ساده انگارانه است كه فكر كنيم پوتين به چگونگی پایان جنگ فکر نکرده است. ساده انگارانه تر اينكه فكر كنيم امريكا و اروپا براي شكست يا پيروزي روسيه در اين جنگ بدون برنامه هستند.

٢- آيا پوتين به اوكراين حمله كرد تا فقط این کشور را از ناتو دور نگه دارد ؟ با لشكر كشي كه صورت داده و خط و نشان هايي كه مي كشد به نظر اشتهايي فراتر و هدفي بزرگتر دارد. پوتين معتقد است چیزی به نام دنیای روسی وجود دارد و اوکراینی‌ها و روس‌ها یک ملت هستند. با اين رويكرد طبيعي است نگاه راهبردي روسيه براي رسيدن به هدفی بزرگتر است .

٣- شايد بتوان اميدوار بود مردم روسيه با اعتراض به اين جنگ ، پوتين را از قدرت به زير آورند كه البته آرزوي عجيبي است اما دستكم مي شود تاكيد داشت مردم روسيه قدرت پوتين را تنزل دهند و او را وادار به عقب نشيني از هدف بزرگ خود كنند.

گرانی نفت، طلا و مواد غذایی

اگر بين اين سه گزينه ، دومين گزينه را محتمل بدانيم ( چنانكه شواهد و اظهار نظرهاي پوتين و خط و نشان كشيدن هاي بايدن و اروپا نشانه آن است) امكان طولاني تر شدن جنگ وجود دارد.

به هر ميزان اين جنگ طولاني تر شود در دو كشوري كه تامين كننده ٢٥ درصد غلات جهان هستند و در توليد و صادرات انواع كاني ها و فلزات مختلف نيز سهم بسزايي دارند، تورم و ركود جهاني بيشتر خواهد شد و مردم بيشتر كشورها شاهد گرانتر شدن نفت و طلا و مواد غذايي خواهند بود.

هم اینك مردم اروپا و به ويژه آلمان ميان دوگانه هزينه كردن براي سوخت و انرژي و مواد غذايي مانده اند.

گرچه مجامع بين المللي به دليل مبهم بودن چشم انداز جنگ در اوكراين ، هنوز پايشي از ميزان تورم پيش رو ارائه نداده اند، اما پيش بيني گراني دستكم ٣٠ درصدي مواد غذايي دور از انتظار نيست. اين پيش بيني براي مناطق آفريقايي متاسفانه توام با فقر شديد غذايي و گرسنگي توأمان خواهد بود.

باجگیری روسیه از برجام

اروپا و غرب با فشارهاي متعدد ، هم نگران افزايش بيشتر بهاي نفت و فلزات گرانبها و تورم ناشي از آن هستند اما اميد هم دارند كه با كمكهاي دست و پا شكسته نظامي و هژموني رسانه اي ، اوكراين را از اين جنگ بيرون بياورند.

ايران هم از اين فرصت مي تواند بهترين استفاده را بكند و باجي را كه روسيه با گروگان گرفتن برجام از اروپا ميخواهد به عنوان يك تضمين مطرح و مطالباتش را از برجام بگيرد.

كار به جايي رسيده كه ترامپ رييس جمهور سابق امريكا نيز اعلام كرده ايران بايد به بازار نفت بازگردد. در صورت گروگان ماندن برجام، غرب و امريكا كه ورود نفت ايران را به بازار ضروري مي دانند بايد تصميم بگيرند كه چگونه ميتوانند همزمان نگران روسيه و اوكراين ، چين و ايران باشند.

دشواري مديريت اين هر سه ضلع براي غرب تبديل به فشاري مضاعف بر مردم اروپا شده است.

افزایش 62 درصدی مالیات

از اروپاي پير و خسته كه بگذريم ، از سوي ديگر در ايران عليرغم اينكه متاثر از اين نوسانات جهاني خواهيم بود ، با تنظيم سند بودجه و تبديل آن به قانون، ٦٢ درصد مالياتها افزايش مي يابد كه بر خلاف ادعاهاي مقامات مبني بر كسب درآمد پايدار از محل فرارهاي مالياتي ، واقعيتها نشان مي دهد اين مالياتها از محل افزايش عوارض واردات و ماليات ارزش افزوده صورت مي گيرد.

افزايش عوارض واردات بالغ بر ٨٠ درصد واردات مواد اوليه توليد را تحت تاثير قرار مي دهد و فشار افزايش هزينه توليد در نهايت برگُرده مصرف كننده است و ماليات ارزش افزوده نيز از مصرف كننده دريافت مي گردد.

تاثیرات حذف ارز ترجیحی

تصميم دولت و مجلس مبني حذف ارز ترجيحي بدون ارائه برنامه اي روشن براي كنترل تورم پانزده درصدي ناشي از اين تصميم، نگرانيها را براي عموم مردم افزايش داده است.

حالا دولت بجاي تخصيص ارز ٤٢٠٠ به واردات گندم ، نهاده هاي دامي و دارو بايد با ارز ٢٤ هزار توماني اين كالاها را وارد كند ، كالاهايي كه علاوه بر كرونا حالا تحت تاثير جنگ در اوكراين گرانتر از گذشته نيز شده است و دولت ميخواهد از محل اختلاف قيمت ارز ترجيحي و نيمايي كسري خود را نيز جبران كند و به مردم نيز نيمي از اين مابه التفاوت را بدهد.

بحران آب ناشي از تغيير اقليم و خشكسالي نيز بي ترديد در كنار تورم هاي خود ساخته ، پاشنه آشيل سال ١٤٠١ ايران خواهد بود ، مگر اينكه نفت را بيشتر و به قيمت بالاتر بفروشيم و با پول نفت ، صورت مردم را سرخ نگه داريم، نفتي كه هنوز گروگان برجام است و ما فعلا خوش خيال از افزايش فروش آن به چين هستيم.