از توقف مذاكرات تا نشست شوراي حكام آژانس

به گزارش پایگاه خبری جهان طلا(گلدنیوز)؛ چيني ها ضرب المثلي دارند كه مي گويد ٩٠ مايل فقط نيمي از يك راه صد مايلي أست چون راه در قسمتهاي پاياني سخت مي شود .به دفعات از مقامات ديپلماسي كشور شنيده يا خوانده ايم اگر امروز تحریم‌ها (نتیجه بلاتکلیفی مذاكرات )لغو شود، بهتر از فرداست ، اما همچنان آمریکا را به نداشتن ابتکار عمل متهم می‌كنند و مذاکرات را در خطر توقف مي بينند.

همچنین معتقدند دولت بایدن فقط قصد داشت تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را لغو کند؛ اما این تمام چیزی نیست که ايران به دنبال آن است.

تحریم‌هاي ناعادلانه ترامپ علیه اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران به اتهام برنامه موشکي، مسائل منطقه‌ای یا حقوق بشر و … قابل‌ قبول نیست. آنها هم باید برداشته شود و کنگره آمریکا باید با صدور یک بیانیه‌ سیاسی تضمین بدهد که دیگر از برجام خارج نخواهد شد.

مخالفان توافق هسته اي در ايران اما معتقدند ما در حال حاضر در مذاكرات دست برتر را نداريم .

بايد غني سازي را به ٩٠ درصد برسانيم تا بتوانيم از طرف غربي امتيازات مدنظر خود را بگيريم و چيزي بيش از برجام بدست آوريم . بنابراين اسفند گذشته در پايان هشت دور مذاكره گفتگوها به پايان رسيد.

آنچه در برجام بدست آورديم به ساده ترين زبان اين بود كه سرمان را از درون آب بيرون بياوريم تا نفس بكشيم. برخلاف مخالفان برجام كه انتظار داشتند با يك توافق سياسي امنيتي ، بهشت موعود را هم بايد بدست آوريم ، برخي خروجي هاي آن را كه بي ارتباط به وقايع پيش رو نيست به زبان ساده اشاره مي كنم ؛

١- رفع تحريم هاي تسلیحاتی شورای امنیت در ٢٠٢٠ که خرید‌و‌فروش سلاح و جنگ‌افزار را ممنوع می‌کرد. ايران از آن تاریخ به بعد اجازه دارد برای امنیت خود هر سلاح جنگی و دفاعی را بدون هیچ ممنوعیتی خریداری کند و حتی تسلیحات تولیدی خود را به کشورهای دیگر صادر کند.

٢- در سال آينده ٢٠٢٣ محدودیت سازمان ملل در برنامه موشک‌های بالستیک ایران برداشته می‌شود. تحریم‌های نفتی، مالی و اشخاص مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران نیز برداشته می‌شود. با توجه به پیشرفت ایران در تولید موشک‌های نقطه‌ زن ، رفع این محدودیت می‌تواند ایران را به قدرت اول موشکی در منطقه تبدیل کند.

٣- در سال ٢٠٢٤ محدوديت تحقیق و توسعه از بین خواهد رفت و ايران در صورت امحاء سانتريفيوژهاي آي آر ٦ مي تواند بدون محدوديت و بدون نیاز به اجازه کشوری آن را بسازد.

٤- درسال ٢٠٢٥ قطعنامه ٢٢٣١ شوراي امنيت لغو خواهد شد ، البته دبیر کل سازمان ملل موظف است ، هر شش ماه یک بار گزارشی از نحوه اجرای برجام تهیه کند و به شورای امنیت گزارش دهد و در‌صورتیكه اختلافی با ایران بروز کند، احتمال بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های پیشین (اسنپ بك يا مكانيسم ماشه ) وجود دارد؛ اما در مهرماه ۱۴۰۴ با لغو قطع‌نامه ۲۲۳۱ همه این محدودیت‌ها برداشته مي شود.

اين فهرست البته تا سال ٢٠٤٠ ادامه دارد كه مرحله به مرحله شامل رفع محدوديت غني سازي اورانيوم و در نهايت پايان نظارت آژانس خواهد بود.

با اين اوصاف اگر ايران و آمريكا به تعهداتشان بر اساس مذاکرات برجام برگردند با فرض اينكه بايدن تا پايان دوره رياست جمهوري از برجام خارج نشود ، ايران علاوه بر مزاياي اقتصادي وامنيتي ، امتيازات زيادي هم در برنامه هسته‌ اي خود به دست می‌آورد و بافرض اینکه رئیس‌جمهور بعدی آمریکا بخواهد از برجام خارج شود و ایران تا سال ٢٠٢٥ یعنی فقط یک سال پایبند به توافق بماند، دیگر امکان برگشت‌پذیری تحریم‌های سازمان ملل و قطعنامه‌ها و استفاده از مکانسیم ماشه وجود نخواهد داشت.

نشانه ها حاکی از چیست؟

حالا و پس از گذشت بيش از دو ماه و نيم از پايان آخرين دور مذاكرات ، پیش‌نویس قطعنامۀ پیشنهادی سه کشور اروپایی و آمریکا به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران ارائه شده كه تصويب آن ، سناریوهایي بدبینانه بر روند مذاکرات احیای برجام ايجاد خواهد کرد.

خوش بينانه اينكه مي خواهند جمهوري اسلامي را وادار به ادامه مذاكره كنند ، اما اگر به هر طريق نتوانيم ( مثل هميشه )اين پيش نويس را از دستور كار آژانس و نشست شوراي حكام خارج كنيم ، باید فرصت احیای برجام را تقریباً از دست رفته تلقی کرد. نشانه ها كه چنين مي گويد.

سفر عمان

در آخرين سفر رييس جمهوري اسلامي ايران به عمان ، بخش خصوصي به ويژه فعالان بخش انرژي اعلام كردند عليرغم تمايل به سرمايه گذاري در حوزه انرژي در عمان ، نمي توانند فعاليت قابل توجهي انجام دهند زيرا عمان به دليل تحريمها حاضر نيست يك حساب بانكي براي ايرانيان در اين كشور باز كند تا براحتي بتوانيم تعامل اقتصادي كنيم.

كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس به پشتوانه رژيم اسراييل بیانیه ضد ایرانی صادر و اعلام كرد ؛ما بايد در مذاكرات هسته اي ايران مشاركت داشته باشيم .كشورهاي عضو اين شورا همچنين نسبت به مسائل هسته اي و موشكي ايران و تكرار ادعاي مالكيت بر جزاير سه گانه نيز هشدار داده اند .

اما اظهارات نخست‌وزیر رژيم اسراييل كه به كشورهاي عرب منطقه در صدور چنين بيانيه ضد ايراني دلگرمي داده است.

( نفتالي بنت در بازدید از مرکز تولید سیستم دفاع موشکی لیزری اين رژيم ، این تکنولوژی را سبب تغییر قواعد بازی در منطقه دانسته و تأکید کرده است که دیوار لیزری نه فقط قادر است هر موشک و راکت و خمپاره را در آسمان هدف قرار دهد بلکه می‌تواند سبب ورشکستگی اقتصادی طرف‌های مقابل شود چرا که آنها برای تولید هر موشک و راکت باید هزاران دلار هزینه کنند، اما اسرائيل با صرف چند دلار، موشک‌های آنان را سرنگون خواهد کرد.)

همکاری کشورها در گرو امضای مذاکرات مانده است ؟

کاخ سفید نیز آشکارا نسبت به احیای توافقنامۀ مذاکرات برجام ‌بي تفاوتي نشان می‌دهد.با تخفيف هاي روسيه به مشتريان نفتي ، ظاهرا مشتريان نفتي ما هم علاقه اي به خريد نفت نشان نمي دهند به طوريكه چيني ها ميزان خريد نفت خود را از ايران كاهش داده اند و عمان علاقه اي به باز كردن حساب براي تجار ايراني از خود نشان نمي دهد بنظر مي رسد بدون امضای برجام حاضر به همکاری جدی با تهران نيستند.

حالا ديگر پاكستان هم مانند تركيه در حال ساخت و تکمیل دیوار مرزی با ایران است. آمریکا و اتحادیه اروپا هم بدون اشاره به دزدی دریایی یونان در توقیف غیرقانونی نفتکش ایران ، اقدام ایران را محکوم کرده و خواستار آزاد سازی پرسنل و کشتیهای یونانی شده اند .

استمرار تهدیدات از سوی مقامات رژيم اسراييل كه برخي از آنها را عملي ساخته است و البته پاسخ ايران
موکول شدن مذاکرات تهران-ریاض به تعیین تکلیف مذاکرات وین ازسوی عربستان نتايج انتخابات لبنان و عراق كه به نفع ايران نبوده أست .

مدیریت تنش مهمتر از توافقی جدید

اين اتفاقات و برخي تعامل هاي سياسي و اقتصادي كشورهاي منطقه با رژيم اسراييل به نفع جمهوري اسلامي ايران نيست به ويژه اينكه در آستانه برگزاري نشست شوراي حكام آژانس رخ داده كه احتمال صدور قطعنامه علیه ایران و ارسال پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل را افزایش می‌دهد و درصورت عملی شدن آن، تبعات بسیار سنگینی بر ایران در شرایط بحران اقتصادی برجای خواهد گذاشت .

نيازي به تشريح اوضاع داخلي كشور از زندگي مردم گرفته تا توليد و بازارهاي مختلف نيست ، حتي اگر قطعنامه توصيه اي هم عليه ايران صادر شود ، مذاكرات احياي توافق وين را به محاق مي برد.

آنچه مهم است مديريت تنش أست نه رسيدن به توافقي جديد. به رغم شرايط سخت ، زمان هميشه عاملي مهم در ديپلماسي است و ده ماه پيش اتفاقاتي كه امروز در جهان رخ داده مثل الان نبود و طرفين مذاكره به خصوص دولت بايدن هم انرژي بيشتري براي توافق داشت.

اگر زمان را از دست بدهيم ، همچون دو ماه و نيم گذشته معلوم نيست بتوانيم كشور را راحت اداره كنيم يا اتفاقاتي رخ دهد كه صلاح نيست آن را پيش بيني كنيم. به هر تقدير مذاكرات در خطر جدي توقف است و بايد كمربندها را محكم ببنديم.

اميدوارم در سپهر سياست و أقتصاد اين تحليل غلط از آب دربيايد.

انتهای پیام/