به گزارش پایگاه خبری جهان طلا (گلدنیوز)،دولت سيزدهم چند ماه پس از حذف ارز ترجيحي (٤٢٠٠ توماني) ، از تخصيص ارز ٢٨٥٠٠ توماني براي تامين نيازهاي اساسي خبر داد . خبري كه رييس كل تازه منصوب شده بانك مركزي فرزين، ديماه ١٤٠١ آن را اعلام كرد و مخبر معاون اول رييس جمهور هم گفت با هدف كنترل و نظارت بر قيمتها ، اين نرخ دستكم تا دو سال تغييري نمي كند.
جبار كوچكي نژاد عضو كميسيون برنامه و بودجه هم از زمزمه هاي حذف اين ارز گفته و تاكيد كرده دولت نبايد با نرخ ارز به اين شكل بازي مي كرد ، اگر اين ارز حذف شود قيمتها بشدت افزايش مي يابد .
بنظر مي رسد عمر ارز تخصيصي دولت سيزدهم هنوز به شش ماه نرسيده رو به پايان است.
اگر چنين تصميمي عملياتي شود به اين معني است كه دولت چون نمي خواهد يا نمي تواند وارد بازسازي اين حوزه دردسر ساز شود ، همان راهي را مي رود كه دولت قبل با احتياط انجام ميداد . در شرايط فعلي همان بلايي بر سر اين ارز مي آيد كه بر سر دلار جهانگيري آمد ، مشكلات اين ارز بزرگ مي شود و دولت مجبور به بازنگري خواهد شد و چون پايه ريزي نظام جديد حمايت از اقشار آسيب پذير و مديريت بازار ارز وجود ندارد ، دولت راه ديگري را نمي تواند پياده كند .
در حال حاضر نظارت بر بازارها معطوف به حلقه نهايي توليد و توزيع در بازار مصرف است. به عنوان مثال نظارت بر محصولات لبني توسط سازمان تعزيرات معطوف به كارخانجات توليد محصولات لبني است ، اما حلقه پيش از آن كه كشت و صنعتهاي بزرگِ زير مجموعه نهادهاي عمومي غير دولتي است ، بدلايلي كه هيچگاه اعلام نمي شود ، فاقد نظارت است بنابراين اين حلقه توليد كننده شير ، محصول خود را به قيمتي بالاتر از قيمت خريد تضميني به كارخانجات لبني مي فروشد ، افزايش قيمت تمام شده محصولات لبني كارخانجات و الزام به قيمت دستوري ، موجب تخلف و جريمه هاي سنگين براي كارخانجات مي شود. اين در شرايطي است كه سازمان تعزيرات فقط بر روي ٩ محصول لبني نظارت قيمتي مي كند و همين محصولات نيز گرانتر به فروش ميرسد.نكته اينجاست كه كارخانه متخلف ، مبلغ جريمه را به حساب خزانه دولت واريز مي كند و حقوق مصرف كننده فراموش مي شود.
در سه دهه گذشته اوضاع همينطور بوده . اين شرايط از حلقه ابندايي توليد تا مصرف نهايي قابل كنترل است اگر سامانه جامع تجارت بدرستي پايش شود. متاسفانه سه سال از تلاش دو دولت در راه اندازي و تكميل حلقه هاي مختلف اين سامانه مي گذرد ولي كار نظارت بر چرخه توليد و فروش ناقص است.
اگر دولت بخواهد بر حلقه هاي مختلف نظارت كند ، سودآوري توليد از حلقه ابتدايي تا مصرف نهايي با توجه به قيمت گذاري دستوري و حتي توافقي كاهش مي يابد ، يا حلقه هاي مختلف توليد در عمل زير بار نمي روند يا اگر فشار بيشتري وارد شود در قالب منحني لافر ، چگونه ماليات ستاني كند ؟!
دولت از باز كردن اين گره چند دهه اي عاجز است به همين دليل به بهانه مقابله با رانت ناشي از اختلاف ارز ٢٨٥٠٠ توماني با نرخ بازار آزاد ، كار آسانتر را مي كند ، حذف ارز ٢٨٥٠٠ توماني .
و متاسفانه دولتها براي گرفتن چنين تصميماتي مستقيما اظهار نظر نمي كنند بلكه زمزمه هاي آن از سوي نهادهاي ديگري شنيده مي شود ، اينبار مركز پژوهشهاي سپر اين تصميم گيري شده است. درصورت اتخاذ اين تصميم به چند حوزه آسيب جدي وارد مي شود.
١- كالاهاي اساسي كه مواد اوليه توليد آن وارداتي است شامل دارو ، نهاده هاي دام و طيور ، دانه هاي روغني و حتي گندم با افزايش شديد قيمت مواجه مي شوند (به جز گندم كه دولت بالغ بر ١٣٠ همت در بودجه براي آن يارانه درنظر گرفته اما باز هم شاهد تخلفات متعدد نانواها هستيم. )
٢- حوزه مهم ديگر ، توليد فرآورده هاي نفت و پتروشيمي است. ٩٠ درصد ارز حاصل از صادرات اين محصولات و ساير محصولات صادراتي غير نفتي بايد به نرخ ٢٨٥٠٠ تومان به كشور باز مي گشت كه بدليل اختلاف با بازار آزاد ارز به كشور باز نميگشت و در اين زمينه پيمان سپاري ارزي هم نتوانست تاثيرگذار باشد.
بنابراين بانك مركزي اعلام كرد به نرخ توافقي (نزديك به نرخ بازار) ، ارز حاصله را به كشور برگردانند. اين محصولات در صورت حذف ارز اعلامي از سوي دولت سيزدهم به شدت گران خواهد شد زيرا اشتياق به صادرات افزايش و عرضه داخلي اين محصولات به دليل سودآوري حاصل از صادرات ، كاهش خواهد يافت .
٣- افزايش نرخ ارز بدليل ساختار موجود تورمي در كشور
- كنترل بازار و تنها خريدار ارز ، بانك مركزي و بانكهاي دولتي هستند اگر نرخ واقعي شود تنها درصورتي بازار به تعادل خواهد رسيد كه منابع ارزي كافي وجود داشته باشد ، ازسوي ديگر هر آنچه با محصولات پتروشيمي توليد مي شود افزايش قيمت شديد پيدا مي كند محصولات پلاستيكي، سلفون هاي بسته بندي ، قوطيهاي نوشابه و نوشيدني هاي لبني ، پوششهاي دارويي و هزار و يك محصول ديگر كه با زندگي روزمره عجين شده است.
- قصه ارز ترجيحي اما پيچيده تر از اين حرفهاست با خروج آمريكا از برجام ، رشد قيمت دلار تشديد شد ، دولت دوازدهم به رياست حسن روحاني با اعلام ارز ترجيحي تلاش كرد رابطه بين قيمت كالاها و نرخ ارز در بازار آزاد را قطع كند . تا شروع به كار دولت سيزدهم ٦٦ ميليارد دلار ارز ترجيحي توزيع شد اما نه تنها بهاي كالاهاي مشمول اين ارز كاهش نيافت بلكه گرانتر هم شد در آن سه سال بالغ بر ٧٢٠ هزار ميليارد تومان رانت به جيب واردكنندگان سرازير شد . حالا بيم آن مي رود كه ارز ٢٨٥٠٠ توماني با اختلاف تقريبا دو برابري با ارز بازار ، رانت عظيم تري ايجاد كند. ضمن اينكه به بازار آزاد ارز فشار وارد مي كند و قيمت آن را نيز بالا ميبرد .
نظری ثبت نشده