ابن سینا مردی که جهان سر تعظیم برایش فرود می آورد یکه تاز دانش ها و علوم از «حکمت» تا «پزشکی»

به گزارش پایگاه خبری جهان طلا (گلدنیوز)؛ آیین اختتامیه همایش ملی بزرگداشت حکیم ابن سینا با حضور جمعی از استادان، ابن سینا پژوهان و چهره های فرهنگیِ بین المللی از جمله دبیرکل سازمان همکاری های اقتصادی «اکو» و سفیر ترکمنستان در ایران در تالار اجتماعات شهید مطهری(ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی در این آیین گفت: به یقین ابن‌ سینا قبل از خود و در دوره خود و امروز از جمله چهره های سرآمد و در همه علوم قابل تصور چون پزشکی، فلسفه، حکمت، ریاضیات، موسیقی و شیمی یکه ‌تاز است.

او اضافه کرد: بوعلی سینا آنچنان مورد لطف خداوند و از چنان نعمت های خدادادی برخوردار شده بود که به نقل از او گفته اند: وقتی در مدرسه علمیه در اصفهان درس می‌خواندم، صدای چکش مسگرهای کاشان مرا آزار می‌داد، یعنی گوش های تیزی داشت. یا درباره چشمان او گفته‌اند اگر تپه و کوهی در برابر چشم او نبود فرسنگ‌ها جلوتر را هم می‌دید. البته او در زمان خود مورد برخی بی مهری ها و بی فکری ها قرارگرفت و اتهام کفر هم به او زده شد. تا جایی که  خود گفت: کفر چو منی گزاف و آسان نبود/ محکمتر از ایمان من ایمان نبود. به راستی ابن سینا همان کسی است که بهترین توصیف را در مورد حضرت علی(ع) بیان کرد و گفت: علی(ع) در میان مردم مانند معقول در میان محسوس است.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در استان همدان و از روز اول شهریور در کنار مرقد ابن سینا به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و با همکاری اداره ارشاد و برخی نهادهای دیگر برنامه‌هایی برگزار شد و استادانی به ارائه مقاله پرداختند و سوگندنامه پزشکی نیز از سوی دانشجویان فارغ‌التحصیل قرائت گردید.

او تأکید کرد: معرفی و گرامیداشت بزرگانی چون ابن سینا در یک روز میسر نیست. از همین روی یک هفته وقت برای این برنامه تنظیم شد. برنامه آینده ما هم برگزاری هفته حافظ خواهد بود، زیرا وسعت اندیشه این شخصیت‌ها و جهانی‌بودن آنان نیازمند فرصتی بیشتر است و در سطح بین‌المللی هم از طریق نمایندگی‌های ایران در خارج کشور برنامه‌هایی اجرا خواهد شد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان گفت: یکی از اقدامات مهم ما در انجمن این است که آثار غیرفارسی ابن سینا را با زبانی ساده‌تر، ترجمه و منتشر کنیم تا نسل جوان کشور، بیشتر و بهتر از آن بهره‌برداری کند.

ابن سینا؛ دانشمند نابغه و استثنائی

دیگر سخنران این برنامه خسرو ناظری، دبیرکل سازمان همکاری‌ های اقتصادی «اکو» بود. او گفت: برگزاری مراسم یادبود و گرامیداشت برای شخصیت‌هایی چون ابن سینا از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی شایسته تحسین و تقدیر فراوان است. ابن سینا نابغه دوران و جهان و از شخصیت‌هایی است که نقش مؤثری در پیشرفت فلسفه و علوم دیگر برای بشر داشته و دارای میراثی گران ‌بها و بی‌همتاست.

او اضافه کرد: نوآوری و ابتکارات این حکیم فرزانه تحول عظیمی را در حوزه پژوهش و علوم ایجاد کرد و دانش استثنایی وی در رشته‌های ادبیات، قرآن کریم و کلام و نجوم و منطق و شعر، ریاضیات و پزشکی او را در بین همه معاصران ممتاز نمود.

دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی«اکو» تأکید کرد: بیان عظمت شیخ‌الرئیس و دستاوردهای علمی او در فرصت کوتاه ممکن نیست. آثار پزشکی وی از تأثیرگذارترین کتب در عرصه طب است، همچنین او تأثیری بنیادین در فلسفه اسلامی و فلسفه سده‌های میانی اروپا بر جا گذاشته است. 

معاد روحانی در اندیشه بوعلی سینا

در ادامه این آئین انشاءالله رحمتی استاد فلسفه اسلامی و ابن سینا پژوه به ایراد سخن پرداخت و گفت: وقتی فیلسوفی مانند ابن سینا در مورد معاد بحث می‌کند و نباید آن را فقط بحث متکلمانه در نظر بگیریم، چون برخی معتقدند که فیلسوف وقتی در مورد مباحث دینی بحث کند، از مدار فلسفه خارج شده است.

او درادامه افزود:  به دو جهت بحث مرگ برای ابن‌ سینا به عنوان فیلسوف مهم است؛ فلاسفه بحث فلسفه را وجود بما هو وجود می‌دانند؛ گویی وقتی بسیاری از فلسفه‌ها به خصوص فلسفه مدرن در مورد وجود حرف می‌زنند، آن را در حد وجود معطوف به مرگ درک می‌کنند و برای بعد از مرگ حرفی برای گفتن ندارند، ولی ابن‌ سینا درباره وجود بعد از مرگ سخن می‌گوید و بند اجل برای او مسئله فلسفی است نه دینی.

استاد فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز تأکید کرد: غایت فلسفه برای ابن سینا آن است که فلسفه قرار است ما را به کجا برساند؟ او معتقد است فلسفه قصد دارد کاری کند که انسان تبدیل به عالم عقلی شود؛ گویی انسان کامل غایت آفرینش است. او می‌گفت اگر در زندگی ادراک معقول نکرده باشیم و در حد محسوسات باقی بمانیم، چشم «حس» نمی‌تواند به ما معرفت ماندگاری بدهد و بخشی از وجود ما شود. بنابراین او به دنبال تجربه حیات معقول است و حیات معقول با رهایی از حیات محسوس امکان‌پذیر است. فلاسفه ملحد چون به آخرت معتقد نیستند می‌گویند بعد از مرگ زندگی وجود ندارد و وارد این بحث نمی‌شوند، ولی کسانی که می‌گویند زندگی بعد از مرگ وجود دارد برخی به تناسخ باور دارند؛ یعنی نفس از بدنی وارد بدن دیگر می‌شود؛ بودیسم، هندوئیسم و... غالباً معاد تناسخی دارند و عذاب نفس، ماندن در این دنیاست و جسم مرده وارد جسم فردی فروتر خواهد شد.

رحمتی تصریح کرد: ابن‌ سینا معتقد است که نفس ما در جهان دیگر باقی می‌ماند و بعد به وضع جسم می‌پردازد؛ او در «شفا» می‌گوید بخشی از معاد چیزی است که در شریعت نقل شده است و اثبات آن از طریق شریعت و تصدیق نبوت صورت می پذیرد.

پس از سخنرانی انشاءالله رحمتی، معاون مطالعات علمی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، پیام دبیرکل این نهاد ملی -بین المللی به مراسم اختتامیه را قرائت کرد.

در پایان این آئین نیز با حضور رئیس انجمن آثار ومفاخر فرهنگی، دبیرکل سازمان همکاری های اقتصادی«اکو» و سفیر ترکمنستان در ایران از نجفقلی حبیبی و انشاءالله رحمتی به عنوان دو چهره برجسته ابن سینا پژوهی در ایران تجلیل شد.

گفتنی است در حاشیه این برنامه، حاضران از نمایشگاه آثار و اسناد مربوط به ابن سینا که به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر شده است، همچنین از نمایشگاه ماشین های ساده و مرکب در «معیار العقول» که از سوی موزه ملی علوم و فن آوری کشور در انجمن برگزار شد، بازدید کردند.

درباره ابن سینا

ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، مشهور به ابوعلیِ سینا، ابن سینا، پورسینا و شیخ الرئیس (حدود ۹۸۰–۱۰۳۷ میلادی/۳۷۰–۴۲۸ قمری) همه‌چیزدان، پزشک، ریاضی‌دان، اخترشناس، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، جغرافی‌دان، زمین‌شناس، شاعر، منطق‌دان، فیلسوف، موسیقی‌دان و دولت‌مرد ایرانی و از مشهورترین و تأثیرگذارترینِ فیلسوفان و دانشمندان ایران‌زمین و جهان است که به ویژه به دلیل آثارش در زمینهٔ فلسفه و پزشکی اهمیت دارد. آثار اصلی او دو دانشنامهٔ علمی و فلسفی جامع به نام‌های کتاب شفا و دانشنامهٔ علائی، و همچنین القانون فی الطب به عنوان یکی از معروف‌ترین آثار تاریخ پزشکی است.

وی در کودکی نبوغ شایانی از خود بروز داد و در جوانی از جمله دانشمندان و پزشکان خاص دربار امیر نوح سامانی در بخارا بود. سپس با زوال سامانیان و نزدیک شدن خطر سپاه سلطان محمود غزنوی از بخارا به گرگانج خوارزم رفت و از آنجا به گرگان نزد امیران آل زیار پناه برد. سپس، در خدمت مجدالدوله رستم امیر آل بویه در ری رسید و پس از آن در همدان وزیر شمس‌الدوله دیلمی بود. پس از مرگ امیر، وی را زندانی کردند تا اینکه از آنجا گریخت و نزد علاءالدوله، حاکم اصفهان از آل کاکویه رفت و در خدمت او بود تا نهایتاً در همین منصب در سفر به همدان درگذشت.

در حوزه دانش منطق ابن سینا با ابداع دو نظریه «قیاس اقترانی شرطی» و «موجهات زمانی» از منطق ارسطویی پا فراتر نهاد در طرح نوینی از منطق موسوم به منطق سینوی را در تمدن اسلامی پی نهاد که پس از وی تا زمان خواجه نصیرالدین طوسی تکمیل گردید. در حوزه فلسفه وی کوشید تا فلسفه مشائی را با دین سازگار سازد. در این جهت علاوه بر اثبات وجود خداوند بمثابه واجب الوجود فلسفی، به حل عقلی مسائلی از قبیل صدور کثرت از وحدت، علم خداوند به جزئیات، پیوند حادث و قدیم، رابطه ذات و صفات خدا پرداخت. در حوزه نفس نیز بحث تجرد و خلود را طرح می‌کند. وی معقول ثانی و اولی را تفکیک می‌کند و در موضوع شرور تقریر نوینی ارائه می‌دهد.

وی ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته است که شمار زیادی از آن‌ها در مورد پزشکی و فلسفه است. جرج سارتن در کتاب تاریخ علم، وی را یکی از بزرگ‌ترین اندیشمندان و دانشمندان پزشکی می‌داند. همچنین وی او را مشهورترین دانشمند دیار ایران می‌داند که یکی از معروف‌ترین‌ها در همهٔ زمان‌ها و مکان‌ها و نژادها است. همچنین وی در زمرهٔ فیلسوفان بزرگ جهان قرار دارد. دانشنامهٔ فلسفهٔ دانشگاه تنسی ابن سینا را تأثیرگذارترین فیلسوف جهان پیش از دوران مدرن معرفی می‌کند. تقریرهای فلسفی وی بسیار بر فلاسفه بزرگ بعدی از جمله ملاصدرا، توماس آکوئیناس و دکارت مؤثر بوده است و علاوه بر مکتب سینوی در جهان اسلام که همچنان استمرار دارد، مکتب سینوی در فلسفه قرون وسطی اروپا نیز پدید می‌آید. تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی، کلام شیعه را به رنگ فلسفه سینوی درمی‌آورد. در مخالفت با وی از یک سو محمد غزالی و فخر رازی از موضع کلام اشعری و از سوی دیگر ابن رشد اندلسی از موضع فلسفه ارسطویی کتاب می‌نویسند.

زادروز او در ایران، یعنی ۱ شهریور، روز پزشک نام گرفته است.

آرامگاه بوعلی‌سینا در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده است.

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی/ دانشنامه ویکی پدیا