چه مقدار طلا و نقره از یک گوشی موبایل به دست می آید

به گزارش سایت اخبار طلا گلدنیوز؛ در دنیای پیشرفته امروزی، گوشی‌های موبایل به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. این دستگاه‌های کوچک نه‌تنها ابزار ارتباطی هستند، بلکه حاوی مواد ارزشمندی مانند طلا و نقره نیز می‌باشند.

گوشی‌های موبایل، منبعی غنی از فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره هستند که در قطعاتی مانند برد مدار، پین‌های اتصال، آی‌سی‌ها و خازن‌ها یافت می‌شوند. استخراج این فلزات با روش‌هایی مانند شیمیایی و قالکاری امکان‌پذیر است، اما نیازمند دانش، تجهیزات و رعایت نکات ایمنی است. بازیافت این مواد نه‌تنها سودآور است، بلکه به حفظ محیط‌زیست نیز کمک می‌کند.

بخش‌های حاوی طلا و نقره در گوشی‌های موبایل

1. برد مدار (Circuit Board)

برد مدار اصلی، قلب تپنده گوشی‌های موبایل است. این برد با روکش‌های نازک طلا پوشانده شده تا رسانایی الکتریکی بهتری داشته باشد. طلا به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و هدایت الکتریکی بالا، در اتصالات و مسیرهای برد استفاده می‌شود. به‌طور میانگین، هر گوشی موبایل حدود 0.034 گرم طلا در برد خود دارد. علاوه بر طلا، نقره نیز در لحیم‌کاری‌های برد به کار می‌رود. این لحیم‌ها برای اتصال قطعات به برد استفاده شده و حاوی مقادیر اندکی نقره هستند.

2. پین‌های اتصال (Connection Pins)

پین‌های اتصال که در سوکت‌ها و کانکتورهای گوشی یافت می‌شوند، اغلب با لایه‌ای نازک از طلا روکش شده‌اند. این پین‌ها در بخش‌هایی مانند سوکت شارژر، سوکت هدفون و اتصالات باتری به کار می‌روند. طلا در این بخش‌ها به دلیل خاصیت ضدخوردگی و سهولت در اتصال الکتریکی انتخاب شده است. نقره نیز گاهی در آلیاژهای این پین‌ها وجود دارد، اما مقدار آن کمتر از طلاست.

3. آی‌سی‌ها (Integrated Circuits) یا چیپ‌ها

آی‌سی‌ها یا همان چیپ‌های روی برد، یکی از غنی‌ترین منابع طلا و نقره در گوشی‌های موبایل هستند. این قطعات کوچک که وظایف پردازشی را بر عهده دارند، حاوی مقادیر قابل‌توجهی طلا در اتصالات داخلی خود هستند. نقره نیز در برخی از این چیپ‌ها، به‌ویژه در خازن‌های سرامیکی نصب‌شده روی آن‌ها، یافت می‌شود. بازیافت آی‌سی‌ها به دلیل پیچیدگی ساختارشان نیازمند روش‌های تخصصی است.

4. خازن‌های نصب سطحی (Surface-Mount Capacitors)

خازن‌های کوچک نصب‌شده روی سطح برد، حاوی مقادیر اندکی نقره و پالادیوم هستند. این خازن‌ها برای تنظیم جریان الکتریکی در مدار استفاده می‌شوند. هرچند مقدار نقره در هر خازن ناچیز است، اما با جمع‌آوری تعداد زیادی از آن‌ها، می‌توان مقدار قابل‌توجهی نقره استخراج کرد.

5. تراشه‌های سیم‌کارت و کارت‌های هوشمند

تراشه‌های موجود در سیم‌کارت‌ها و کارت‌های حافظه با لایه‌ای نازک از طلا روکش شده‌اند. این روکش به دلیل نیاز به انتقال سریع و مطمئن داده‌ها استفاده می‌شود. اگرچه مقدار طلا در هر تراشه بسیار کم است، بازیافت تعداد زیادی از این قطعات می‌تواند سودآور باشد.

چرا طلا و نقره در گوشی‌های موبایل استفاده می‌شوند؟

طلا و نقره به دلیل خواص منحصربه‌فردشان در صنایع الکترونیکی کاربرد گسترده‌ای دارند.

رسانایی بالا: طلا و نقره از بهترین رساناهای الکتریکی هستند. این ویژگی باعث می‌شود که سیگنال‌ها با سرعت و دقت بیشتری در مدارهای گوشی منتقل شوند.

مقاومت در برابر خوردگی: طلا به‌ویژه در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاوم است، که آن را برای استفاده در محیط‌های مرطوب یا متغیر مناسب می‌کند.

قابلیت آبکاری: طلا به‌راحتی با سایر فلزات مانند مس و نقره ترکیب شده و به‌صورت لایه‌ای نازک روی قطعات قرار می‌گیرد.

خواص صنعتی نقره: نقره علاوه بر رسانایی، خاصیت ضدباکتریایی دارد و در برخی قطعات خاص مانند خازن‌ها به کار می‌رود. این ویژگی نقره را به گزینه‌ای جذاب برای کاربردهای صنعتی تبدیل کرده است.

این خواص، طلا و نقره را به موادی ایده‌آل برای تولید گوشی‌های هوشمند تبدیل کرده‌اند. برای علاقمندان به جواهرات، یادآوری می‌شود که نقره در زیورآلاتی مانند گردنبند نقره زنانه نیز به دلیل زیبایی و دوامش بسیار محبوب است.

روش‌های استخراج طلا و نقره از گوشی‌های موبایل

استخراج فلزات گران‌بها از ضایعات موبایل فرآیندی پیچیده اما سودآور است. در ادامه، دو روش اصلی بازیافت، یعنی روش شیمیایی و روش قالکاری، به‌صورت جامع توضیح داده می‌شود:

1. روش شیمیایی

روش شیمیایی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای استخراج طلا و نقره از قطعات الکترونیکی است. این روش شامل مراحل زیر است:

الف) جمع‌آوری و جداسازی قطعات

ب) اسیدکاری

در این مرحله، قطعات در اسیدهایی مانند اسید نیتریک، هیدروکلریک یا تیزاب سلطانی حل می‌شوند. اسید نیتریک برای جداسازی فلزات پایه مانند مس و نقره استفاده می‌شود، در حالی که تیزاب سلطانی (مخلوطی از اسید نیتریک و هیدروکلریک) برای حل کردن طلا به کار می‌رود. این فرآیند باید در محیطی با تهویه مناسب و با رعایت نکات ایمنی انجام شود، زیرا گازهای سمی تولید می‌کند.

ج) رسوب‌گذاری

پس از حل شدن طلا در محلول، از موادی مانند سولفات آهن یا متابی‌سولفیت سدیم برای رسوب دادن طلا استفاده می‌شود. رسوبات طلا سپس فیلتر شده و خشک می‌شوند.

د) ذوب و خالص‌سازی

رسوبات طلا و نقره با موادی مانند بوراکس در کوره ذوب می‌شوند تا فلز خالص به دست آید. این مرحله نیازمند تجهیزات تخصصی مانند کوره‌های کوچک است و استفاده از ماسک، عینک ایمنی و دستکش مقاوم به اسید الزامی است و فرآیند باید در فضای باز یا زیر هود شیمیایی انجام شود و دور ریختن اسیدها باید با رعایت استانداردهای زیست‌محیطی باشد.

2. روش قالکاری

روش قالبی یا قالکاری برای بازیافت در مقیاس مناسب است و معمولاً توسط کارخانه‌ها استفاده می‌شود. مراحل این روش عبارت‌اند از:

الف) ذوب اولیه

بردها و قطعات در کوره با سرب یا نقره ذوب می‌شوند. فلزات گران‌بها در فلز مذاب جمع‌آوری شده و از سایر مواد جدا می‌شوند.

ب) جداسازی شیمیایی

نقره حاوی فلزات گران‌بها با استفاده از اسیدها تصفیه شده و طلا، نقره و پالادیوم به‌صورت جداگانه استخراج می‌شوند.

ج) خالص‌سازی نهایی

فلزات به‌دست‌آمده در کوره‌های مخصوص ذوب شده و به خلوص بالا می‌رسند.

مزایا و معایب قالکاری:

مزایا: بازدهی بالا، مناسب برای حجم زیاد ضایعات.

معایب: نیاز به تجهیزات گران‌قیمت و دانش تخصصی.

نکات مهم در بازیافت طلا و نقره

برای موفقیت در استخراج فلزات گران‌بها، رعایت چند نکته ضروری است:

جمع‌آوری حجم کافی: مقدار طلا و نقره در هر گوشی کم است (حدود 0.034 گرم طلا و 0.2 گرم نقره). بنابراین، برای سودآوری، باید تعداد زیادی گوشی جمع‌آوری شود.

رعایت محیط‌زیست: بازیافت ضایعات الکترونیکی باید با کمترین آسیب به محیط‌زیست انجام شود. اسیدهای استفاده‌شده باید خنثی شوند و ضایعات غیرقابل‌استفاده به‌درستی دفع شوند.

استفاده از تجهیزات مناسب: ابزارهایی مانند کوره، فیلترهای مخصوص و ظروف مقاوم به اسید برای ایمنی و بازدهی ضروری هستند.

فواید بازیافت فلزات گران‌بها

بازیافت طلا و نقره از گوشی‌های موبایل مزایای متعددی دارد:

-کاهش نیاز به استخراج معدنی: استخراج طلا و نقره از معادن، فرآیندی پرهزینه و آسیب‌رسان به محیط‌زیست است. بازیافت این فلزات، وابستگی به معادن را کاهش می‌دهد.

-حفاظت از محیط‌زیست: بازیافت ضایعات الکترونیکی از انباشت زباله‌های خطرناک جلوگیری می‌کند.

-سودآوری اقتصادی: با افزایش قیمت طلا و نقره، بازیافت این فلزات می‌تواند منبع درآمد مناسبی باشد. مشابه این موضوع، سرمایه‌گذاری در زیورآلاتی مانند گردنبند نقره زنانه نیز به دلیل ارزش ذاتی نقره، گزینه‌ای هوشمندانه است.