کشف سکه های پارسی با نقش «کماندار زانوزده» در یونان

به گزارش سایت اخبار طلا و جواهر گلدنیوز؛ پروژه باستان‌شناسی مشترک ترکیه و دانشگاه میشیگان در شهر باستانی نوتیون (Notion) یونان، به یک کشف استثنایی منجر شد. گروه به سرپرستی پروفسور کریستوفر رَتِه، مدیر پروژه و از موزه کِلسِی، موفق به یافتن یک ظرف سفالی کوچک در زیر حیاط یک منزل مسکونی باستانی شدند. درون این ظرف، مجموعه‌ای از سکه‌های طلای ایرانی با قدمت تقریبی قرن پنجم پیش از میلاد مخفی شده بود. این سکه‌ها همان داریک‌های پارسی هستند که نقش مشهور «کماندار زانوزده» بر روی آن‌ها حک شده و در اوج قدرت امپراتوری هخامنشی، نماد اصلی پول و قدرت اقتصادی ایران به‌شمار می‌رفتند.

این یافته نه تنها از لحاظ مادی، بلکه از منظر پژوهش‌های اقتصادی باستانی نیز حائز اهمیت فراوان است. منابع کهن یونانی و پارسی تأیید می‌کنند که سکه‌های داریک نقش مزد روزمره را ایفا می‌کردند؛ یک داریک طلایی معادل حقوق تقریبی یک ماه یک سرباز یا کارمند در آن دوران بوده است. به همین دلیل، پژوهشگران احتمال می‌دهند این مجموعه، پس‌انداز یک فرد عادی نبوده، بلکه بخشی از دارایی‌های متعلق به دولت یا سپاه بوده که برای پرداخت حقوق ذخیره شده بود.

راز دفن گنجینه

پروفسور رَتِه تأکید می‌کند که کشف چنین گنجینه‌ای در یک حفاری کاملاً کنترل‌شده، بسیار نادر است. او می‌گوید: «هیچ‌کس سکه‌های طلا را دفن نمی‌کند مگر اینکه قصد بازگشت و بازیابی آن را داشته باشد.» از آنجا که این سکه‌ها هرگز بازیابی نشده‌اند، این امر دلالت بر یک بحران یا آشوب ناگهانی دارد؛ تصمیمی اضطراری که فرد یا افراد مسئول، مجبور به ترک سریع محل در میانه جنگ یا درگیری سیاسی شده‌اند.

نوتیون: مرز نبرد یونان و هخامنشیان

شهر نوتیون در ساحل ایونیه، از لحاظ استراتژیک در منطقه‌ای قرار داشت که همواره صحنه کشمکش‌های نظامی میان دولت‌شهرهای یونانی و قدرت عظیم امپراتوری هخامنشی بود. این شهر در سال ۴۲۷ پیش از میلاد توسط پاکِس فرمانده آتنی تسخیر شد و در سال ۴۰۶ پیش از میلاد، شاهد نبرد دریایی سرنوشت‌ساز نوتیوم بود که به شکست آتن انجامید. این تنش‌های سیاسی و نظامی، زمینه مناسبی برای دفن اضطراری دارایی‌ها فراهم می‌کرده است.

ارزش پژوهشی فراتر از طلا: تاریخ‌گذاری دقیق

برخلاف بسیاری از گنجینه‌های سکه که توسط حفاران غیرقانونی کشف شده‌اند و فاقد سندیت علمی هستند، گنجینه نوتیون با ثبت دقیق مکان، عمق و آثار همراه، یک سند کاملاً کنترل‌شده محسوب می‌شود. این ویژگی به باستان‌شناسان اجازه می‌دهد تا تاریخ دقیق ضرب این سکه‌ها را که احتمالاً در ساردیس ضرب شده‌اند، با دقتی بی‌سابقه تنظیم کنند. به گفته اندرو میدوز از دانشگاه آکسفورد، این زمینه دقیق باستان‌شناسی، معیار تازه‌ای برای مطالعه شبکه مالی و ساختار اداری امپراتوری هخامنشی فراهم می‌آورد.