کشاکش نفت با طلا در هفته پرآشوب بازارهای جهانی

به گزارش سایت طلا گلدنیوز ؛ بازارهای کالایی جهان در هفته گذشته صحنه حرکت‌های ناهمسو بود؛ جایی که فشار مازاد عرضه و نشانه‌های ضعف تقاضا، قیمت نفت را به کف‌های چندساله نزدیک کرد، اما همزمان تشدید نااطمینانی‌های سیاسی، افت شتاب تورم و تقویت انتظارات کاهشی نرخ بهره، طلا و نقره را تا آستانه رکوردهای تاریخی پیش برد و فلزات صنعتی را در مسیر نوسان‌های محتاطانه قرار داد.

کشاکش عوامل بنیادین در بازارهای کالایی

کامودیتی‌ها در بازار جهانی طی روزهای اخیر تحت تأثیر همزمان مازاد عرضه، تعدیل انتظارات تورمی و تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک، مسیری ناهمسو را تجربه کردند. به‌گونه‌ای که افت قیمت نفت خام در برابر اوج‌گیری تاریخی طلا و نقره و رشد محتاطانه فلزات صنعتی، تصویری چندلایه و پیچیده از چشم‌انداز اقتصاد جهانی ترسیم کرد.

طلا و نقره؛ در مدار رکوردشکنی

بازارهای کالایی در روزهای پایانی هفته گذشته شاهد نوسان‌های معناداری بودند؛ نوسان‌هایی که ریشه در ترکیبی از عوامل بنیادین اقتصاد کلان، سیاست‌های پولی، تحولات ژئوپلیتیک و چشم‌انداز عرضه و تقاضا دارد. در حالی که قیمت نفت خام زیر فشار مازاد عرضه و نشانه‌های ضعف تقاضا کاهش یافت، فلزات گران‌بها، به‌ویژه قیمت طلا و نقره، از تقویت انتظارات کاهشی نرخ بهره و افزایش نااطمینانی‌های سیاسی حمایت شدند. همزمان، فلزات صنعتی نظیر مس، آلومینیوم و سنگ‌آهن نیز تحت‌تأثیر چشم‌انداز تقاضای چین و ایالات متحده و محدودیت‌های عرضه جهانی قرار گرفتند.

فشار عرضه؛ عامل اصلی افت قیمت نفت

قیمت نفت خام برنت در آخرین روز معاملاتی هفته به حدود ۵۹.۶ دلار به‌ازای هر بشکه رسید و در مسیر ثبت دومین افت هفتگی متوالی قرار گرفت. این کاهش در شرایطی رقم خورد که نگرانی‌ها نسبت به عرضه بیش از حد، بخش عمده‌ای از اثر ریسک‌های ژئوپلیتیک را خنثی کرد. قیمت‌ها در ابتدای هفته حتی به پایین‌ترین سطح خود در نزدیک به پنج سال گذشته سقوط کردند؛ موضوعی که عمدتاً ناشی از انتظارات بازار نسبت به افزایش عرضه جهانی بود.

اوپک‌پلاس در ماه‌های اخیر به‌تدریج در حال بازگرداندن ظرفیت‌های تولیدی تعطیل‌شده است و همزمان، تولیدکنندگان غیرعضو این ائتلاف نیز سطح تولید خود را افزایش داده‌اند. در سمت تقاضا نیز نشانه‌های اولیه‌ای از تضعیف مصرف در اقتصادهای بزرگی مانند چین و ایالات متحده مشاهده می‌شود؛ عاملی که باعث شده قیمت نفت از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون حدود ۲۰ درصد کاهش یابد.

با این حال، تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک مانع از افت شدیدتر قیمت‌ها شد. ایالات متحده پس از توقیف یک نفتکش تحریم‌شده، تمامی فعالیت‌های دریایی مرتبط با نفتکش‌های وابسته به ونزوئلا را به حالت تعلیق درآورد. همچنین واشنگتن تحریم‌های خود علیه بخش انرژی روسیه را با هدف افزایش فشار در مسیر مذاکرات صلح اوکراین تشدید کرده است. بریتانیا نیز در اقدامی مشابه، تحریم‌هایی را علیه سه تولیدکننده کوچک نفت روسیه اعمال کرد. این تحولات نگرانی‌هایی را درباره احتمال اختلال در عرضه جهانی ایجاد کرده و تا حدی از قیمت‌ها حمایت کرده است.

اوج‌گیری قیمت طلا در سایه داده‌های تورمی

در نقطه مقابل بازار نفت، طلا هفته‌ای نسبتاً صعودی را پشت سر گذاشت. قیمت هر اونس طلا در معاملات روز جمعه در محدوده چهار هزار و ۳۲۰ دلار قرار گرفت و به نزدیکی رکورد تاریخی ثبت‌شده در ماه اکتبر رسید. با این شرایط برای پیش بینی قیمت طلا بایدگفت که این فلز گران‌بها در مسیر دومین رشد هفتگی متوالی خود قرار دارد؛ رشدی که بیش از هر چیز به انتشار داده‌های تورمی کمتر از انتظار در ایالات متحده گره خورده است.

بر اساس آمارهای منتشرشده، نرخ تورم سالانه آمریکا در ماه نوامبر به ۲.۷ درصد کاهش یافت که به‌طور محسوسی پایین‌تر از پیش‌بینی ۳.۱ درصدی بازار بود. همچنین شاخص قیمت مصرف‌کننده هسته (CPI Core) به ۲.۶ درصد رسید که کمترین نرخ رشد آن از مارس ۲۰۲۱ به‌شمار می‌رود. این داده‌ها انتظارات برای کاهش فشارهای تورمی و به‌تبع آن، احتمال کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو را تقویت کرده است.

هرچند انتشار این آمارها به دلیل تعطیلی دولت فدرال آمریکا با محدودیت‌هایی همراه بود و جمع‌آوری داده‌های قیمتی و تحلیل‌های ماهانه اداره آمار کار آمریکا (BLS) به‌طور کامل انجام نشد، اما واکنش بازارها عمدتاً مثبت بود. در حال حاضر، معامله‌گران حدود ۲۵ درصد احتمال کاهش نرخ بهره در ماه ژانویه و تقریباً قطعیت این اقدام تا ماه آوریل را در قیمت‌ها لحاظ کرده‌اند.

علاوه بر عوامل پولی، تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک نیز به حمایت از قیمت طلا ادامه داد. تحریم‌های نفتی جدید علیه ونزوئلا و اظهارات دوباره رئیس‌جمهور روسیه درباره ادعاهای ارضی در اوکراین، سطح نااطمینانی سیاسی را افزایش داده است. در مجموع، بهای طلا از ابتدای سال جاری میلادی حدود ۶۵ درصد رشد کرده که قوی‌ترین عملکرد سالانه آن از سال ۱۹۷۹ تاکنون محسوب می‌شود.

مس؛ تقاضای صنعتی قوی در برابر ابهامات سیاستی

قیمت‌های آتی مس در سطحی بالاتر از ۵.۴ دلار به‌ازای هر پوند تثبیت شد و در نزدیکی بالاترین سطح چندماهه خود باقی ماند. این فلز صنعتی از تقاضای قوی دو اقتصاد بزرگ جهان، یعنی چین و ایالات متحده، بهره‌مند شده است. به گفته تحلیلگران، رشد قابل توجه در بخش‌هایی از اقتصاد چین، به‌ویژه خودروهای برقی و زیرساخت‌های انرژی، مصرف مس را افزایش داده است. در ایالات متحده نیز موج سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با توسعه هوش مصنوعی و مراکز داده، تقاضا برای این فلز را تقویت کرده است.

از سوی دیگر، نگرانی‌ها درباره احتمال اعمال تعرفه‌های جدید آمریکا بر فلزات تصفیه‌شده، موجب تغییر مسیر محموله‌ها به سمت بازار آمریکا شده و در نتیجه، شرایط عرضه در سایر مناطق جهان محدودتر شده است. در بخش عرضه نیز اختلال‌های مداوم در معادن بزرگ، به‌ویژه در شیلی و پرو، چشم‌انداز صعودی قیمت مس را تقویت کرده است. با این حال، عدم قطعیت در مسیر سیاست پولی آمریکا و نبود حمایت‌های قوی‌تر سیاستی از سوی دولت چین، بخشی از خوش‌بینی سرمایه‌گذاران را تعدیل کرده است.

رشد پرشتاب قیمت نقره در سایه تقاضای سرمایه‌ای و صنعتی

نقره نیز عملکردی چشمگیر از خود نشان داد و قیمت آن در معاملات روز جمعه به بیش از ۶۵.۵ دلار در هر اونس رسید؛ سطحی که به رکوردهای تاریخی این فلز بسیار نزدیک است. قیمت نقره در مسیر چهارمین افزایش هفتگی متوالی قرار دارد و از ابتدای سال میلادی تاکنون بیش از ۱۲۰ درصد رشد کرده است.

این جهش عمدتاً به افزایش تقاضای سرمایه‌گذاران برای دارایی‌های امن و همچنین معاملات مرتبط با کاهش ارزش ارزها نسبت داده می‌شود. کاهش نرخ‌های بهره، افزایش نگرانی‌های مالی و نااطمینانی اقتصاد جهانی، جذابیت فلزات گران‌بها را افزایش داده است. ورود بی‌سابقه سرمایه‌گذاران نهادی و خرد به صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) نقره، نشانه روشنی از این روند به‌شمار می‌رود.

علاوه بر تقاضای سرمایه‌ای، مصرف صنعتی نقره نیز به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. حوزه‌هایی مانند انرژی خورشیدی، خودروهای برقی و مراکز داده نقش مهمی در افزایش تقاضای این فلز ایفا کرده‌اند. در سمت عرضه نیز بازار نقره لندن با محدودیت‌هایی مواجه شده و پیش‌بینی می‌شود فشارهای عرضه حداقل تا سال ۲۰۲۶ ادامه داشته باشد.

چشم‌انداز سنگ‌آهن و آلومینیوم؛ وابسته به چین

قیمت آتی سنگ‌آهن با افزایش به بیش از ۷۷۰ یوآن در هر تن، به بالاترین سطح دو هفته اخیر رسید. بهبود سودآوری فولادسازان و انتظار برای آغاز ذخیره‌سازی مجدد پیش از تعطیلات سال نو در چین، از مهم‌ترین عوامل حمایت‌کننده قیمت‌ها بوده است. کاهش هزینه نهاده‌هایی مانند زغال‌سنگ و کک، حاشیه سود صنعت فولاد را افزایش داده و برخی کارخانه‌ها را به افزایش تولید ترغیب کرده است.

در بازار آلومینیوم نیز قیمت‌ها در محدوده دو هزار و ۸۹۰ دلار در هر تن نوسان داشت و نزدیک به اوج یک‌ماهه خود باقی ماند. اقدامات محرک تازه چین برای مقابله با بحران بازار مسکن و همچنین محدودیت‌های تولیدی در سطح جهانی، چشم‌انداز این فلز را تقویت کرده است. اختلال در برخی واحدهای ذوب، از جمله در ایسلند، فشار عرضه را افزایش داده و باعث شده قیمت آلومینیوم از ابتدای سال میلادی حدود ۱۴ درصد رشد کند.

جمع‌بندی

به‌طور کلی، بازارهای کالایی جهان در مقطعی حساس قرار گرفته‌اند؛ دوره‌ای که در آن مازاد عرضه، سیاست‌های پولی، تحولات ژئوپلیتیک و تغییرات ساختاری در تقاضای صنعتی، جهت حرکت قیمت‌ها را تعیین می‌کند. تداوم این متغیرها می‌تواند در ماه‌های آینده نیز نوسان‌های قابل توجهی را در بازارهای جهانی رقم بزند.